در هفته مورد بررسی، مقدار 37،717 تن انواع فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی به ارزش 26/183میلیارد ریال در بورس کالای ایران مورد معامله قرار گرفت که در مقایسه با هفته قبل از لحاظ حجم 77‌درصد و از نظر ارزش 73‌درصد کاهش داشته است.

محصولات معامله شده شامل پلیمر، روغن، مواد شیمیایی و قیر بوده است که بیشترین حجم و ارزش محصولات معامله شده در این بخش مربوط به پلیمر است.
در هفته مورد بررسی، تعطیلات پیش‌بینی نشده موجب کاهش عملکرد بورس کالای ایران شد.
همان طور که آمار نشان می‌دهد، سهم ارزش معاملات قیر از ۵/۵۹‌درصد از کل ارزش معاملات در هفته قبل به ۴/۴۷‌درصد در هفته مورد بررسی کاهش یافت، ولی سهم ارزش معاملات پلیمر در بورس کالا از ۸/۳۲ ‌درصد در هفته قبل به ۶/۵۰‌درصد در هفته مورد بررسی افزایش یافت.
در هفته مورد بررسی سهم ارزش معاملات روغن‌ها افزایش، اما سهم مواد شیمیایی با کاهش همراه بوده است. از لحاظ مقداری نیز در هفته مورد بررسی، میزان عرضه، 81‌درصد کاهش و حجم معاملات 73‌درصد کاهش داشته است.
در رابطه با تغییرات قیمت باید اشاره کرد که قیمت انواع محصولات نفتی و پتروشیمی معامله شده در هفته مورد بررسی در مقایسه با آخرین قیمت معاملات قبلی، همانند هفته‌های اخیر از نوسان برخوردار بوده است.


در گروه پلیمرها، روند تغییرات قیمت‌ها در اغلب موارد افزایشی بوده است. به عنوان مثال، متوسط قیمت پلی‌اتیلن سنگین تزریقی EX۳ شرکت پتروشیمی امیرکبیر از ۱۴۱۶۹ریال/کیلوگرم به ۱۵۱۱۲ ریال/کیلوگرم در هفته مورد بررسی افزایش یافت. همچنین قیمت پلی‌اتیلن سبک خطی (۲۰۹ AA) از ۱۱۵۰۰ریال/کیلوگرم به ۱۱۷۰۰ریال/کیلوگرم افزایش یافت. لکن قیمت پلی‌اتیلن ترفتالات گرید الیاف از ۱۰۶۱۴ریال/کیلوگرم به ۱۰۵۸۰ریال/کیلوگرم کاهش یافت.
در گروه روغن، قیمت اغلب اقلام معامله‌شده (اسلاگ واکس سنگین) دارای روند ثابتی بوده است.در گروه مواد شیمیایی، قیمت اغلب محصولات معامله شده دارای روند ثابتی بوده است. به‌عنوان مثال، قیمت متانول همانند هفته قبل 1553 ریال/کیلوگرم و قیمت آمونیاک در سطح 1855 ریال/کیلوگرم یا قیمت اسید سولفوریک پتروشیمی رازی همانند چند هفته قبل در سطح 592 ریال/کیلوگرم بدون تغییر باقی ماند.متوسط قیمت قیر 6070 نفت جی در سطح هفته قبل (2900 ریال/کیلوگرم) بدون تغییر باقی ماند و میانگین قیمت قیر محصول نفت پاسارگاد تهران از 2862 ریال/کیلوگرم در هفته قبل به 2919 ریال/کیلوگرم در هفته مورد بررسی افزایش یافت. تغییرات قیمت نقدی قیر 6070 شرکت نفت پاسارگاد تهران از ابتدای سال‌جاری در بورس کالای ایران در نمودار ذیل نمایش داده شده است.
تحولات بازار جهانی
• کاهش سود شرکت SABIC
شرکت سابیک عربستان اعلام کرد که انتظار می‌رود سودخالص این شرکت در سه ماه دوم سال ۲۰۰۹ نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۰۸ با ۷۸‌درصد کاهش به ۳/۴۴۵ میلیون دلار برسد. کاهش قیمت محصولات پتروشیمی و بحران جهانی اقتصاد موجب کاهش سود شرکت شده است. شرکت مذکور در سه ماه نخست سال ۲۰۰۹ زیان داشته است. قیمت پلی اتیلن و پلی پروپیلن در سه ماه دوم سال ۲۰۰۹ در مقایسه با سه ماه اول سال‌جاری، پنج‌درصد رشد داشته است. با این وجود قیمت این محصولات هنوز ۵۰‌درصد پایین‌تر از سه ماه دوم سال ۲۰۰۸ است.
• شروع به تولید کارخانه جدید پلی استایرن در اتریش
شرکت Sunpor اتریش، یکی از عمده‌ترین تولیدکنندگان پلی استایرن در جهان، اخیرا دومین کارخانه مدرن تولید پلی استایرن خود را با سرمایه‌گذاری حدود ۵۵میلیون یورو و با ظرفیت ۱۷۵هزار تن در سال در اتریش افتتاح کرد. با راه اندازی کارخانه جدید، این شرکت به یکی از سه شرکت بزرگ تولیدکننده این محصول در اروپا تبدیل شده است.
• تعطیلی یکی از کارخانه‌های شرکت Dow
شرکت Dow Chemical اعلام کرد که قصد دارد کارخانه تولید اکسید اتیلن و اتیلن گلیکول خود را در والتون انگلیس تعطیل کند. علت این تصمیم، عدم صرفه اقتصادی تولید در واحد مذکور به دلیل سودآوری پایین است. به ویژه اینکه عدم مزیت و کاهش سودآوری کارخانه مذکور، پس از شروع بحران اقتصادی در جهان تشدید شده است.
آخرین تغییرات قیمت محصولات پتروشیمی در بازار چین
گزارشات منتشره نشان می‌دهد که در ابتدای هفته مورد بررسی (۱۰/۷/۲۰۰۹) قیمت محصولات پتروشیمی در بازار داخلی چین به‌شرح ذیل بوده است:
- پلی اتیلن دانسیتی بالا، گرید 6098، 10850 یوآن/تن (قیمت در 3/7/2009، 10900
یوآن/تن).
- پلی‌اتیلن دانسیتی پایین، گرید 7042، 9800 یوآن/تن(قیمت در 3/7/2009، 9630
یوآن/تن).
- پلی پروپیلن، گرید اس پی 179، 10500 یوآن/تن (قیمت در 3/7/2009، 10450
یوآن/تن).
- پی وی سی، گرید اس 1000، 6750 یوآن/تن (قیمت در 3/7/2009، 6600 یوآن/تن).
در بازار داخلی چین، قیمت محصولات پتروشیمی در هفته مورد بررسی در مقایسه با هفته قبل همراه با نوساناتی، در اغلب موارد دارای روند صعودی بوده است.
تغییرات محصولات و فرآورده‌های پتروشیمی در بازار آسیا
گزارش‌های منتشره نشان می‌دهد که در تاریخ ۶/۷/۲۰۰۹ قیمت محصولات پتروشیمی در بازار آسیا به شرح ذیل بوده است:
- نفتا: به دلیل کاهش قیمت نفت خام، قیمت نفتا در آسیا در هفته منتهی به 6/7/2009، ، به زیر600 دلار/تن کاهش یافت و قیمت آن برای تحویل در اوایل ماه آگوست به پایین‌تر از 600 دلار/تن، سی اف آر ژاپن رسید.
- اتیلن: قیمت اتیلن در آسیا به سطح ۱۰۰۰ دلار/تن رسید که در مقایسه با هفته قبل حدود ۱۰۰ دلار/تن رشد داشته است. بروز جو مثبت نسبت به افزایش تقاضا و بهبود بازار صنایع پایین دستی و محدودیت عرضه، از عوامل موثر در افزایش قابل توجه قیمت اتیلن در آسیا بوده است. گفته می‌شود عرضه اتیلن توسط ایران با کاهش ناگهانی همراه شده است. قیمت اتیلن کره جنوبی ۹۹۵ دلار/تن، فوب گزارش شده است.
- پروپیلن: به دنبال بهبود تقاضای پروپیلن از سوی صنایع پایین دستی، قیمت پیشنهادی تولیدکنندگان کره جنوبی به سطح 955 دلار/تن، فوب افزایش یافته است.
- استایرن منومر: قیمت استایرن منومر در آسیا در هفته مورد بررسی، به دلیل تداوم تقاضای پایدار در بازار و افزایش قیمت بنزن، به سطح ۱۱۰۰ دلار/تن، فوب رسیده است. لازم به ذکر است که قیمت فروشندگان بنزن در کره جنوبی به سطح ۸۷۵-۸۵۵ دلار/تن، فوب افزایش یافته است.
- پلی اتیلن سنگین و سبک: به دنبال تقاضای مطلوب در بازار و افزایش قیمت اتیلن، قیمت پلی اتیلن سنگین در تاریخ 6/7/2009، به 1265 دلار/تن افزایش یافت. پلی اتیلن سنگین گرید فیلم بر مبنای سی اف آر چین، 1275 دلار/تن، اعلام شده است. قیمت صادراتی کره جنوبی، مالزی، تایوان و تایلند 1275-1260 دلار/تن بر مبنای سی اف آر چین گزارش شده است.
همچنین با افزایش تقاضا برای پلی اتیلن سبک و رشد قیمت مواد اولیه تولید، قیمت این محصولات نیز به سطح ۱۲۳۵ دلار/تن، افزایش یافته است. قیمت جدید پیشنهادی پلی اتیلن سبک تولیدی کره جنوبی و مالزی بر مبنای سی اف آر چین، ۱۲۵۰ دلار/تن، اعلام شده است.


- پلی پروپیلن: با بالا رفتن هزینه تولید، قیمت پلی پروپیلن به سطح ۱۱۳۵ دلار/تن افزایش یافته است. پیشنهاد قیمت به مقصد چین برای تحویل در ماه جولای، ۱۱۵۰ دلار/تن، سی اف آر اعلام شده است. قیمت پلی پروپیلن مالزی، تایوان و خاورمیانه به ۱۱۵۰ دلار/تن، سی اف آر چین رسیده است.
- ABS: قیمت این محصول در آسیا در تاریخ 6/7/2009، به دلیل رشد قیمت داده‌های تولید و بهبود تقاضا به سطح 1395 دلار/تن افزایش یافت. فروشندگان در تلاش هستند تا قیمت خود را به سطح 1400 دلار/تن افزایش دهند.
منبع: شرکت کارگزاری سی‌ولکس‌کالا