گروه بورس کالا- کتایون دارابی: هفته گذشته برای فعالان بازار پتروشیمی پر از التهاب و نوسان دنبال شد. علاوه بر ممنوعیت صادرات محصولات پلیمری و شیمیایی که بیشتر خبرها را طی هفته گذشته شامل می‌شد، افت قیمت‌های پایه تا مرز ۵ درصد هم توانست یکی از موضوعات مهمی باشد که بازار کالاهای پتروشیمی را به رکود بیشتر سوق دهد. از این رو شایعه افت قیمت‌های پایه در بازار سبب شد تا عده‌ای یقین کنند که در هفته پیش رو هم قیمت‌های پایه با افت مواجه خواهند شد، به همین دلیل از خرید و فروش اجتناب کرده و می‌گویند: تا به کف رسیدن قیمت‌ها انتظار خواهند کشید.

با این حال برخی از کارشناسان بازار می گویند: قیمت‌های پایه طی هفته گذشته با نرخ ارز مبادله‌ای و براساس فوب تعیین شد، به طوری که برخی از قیمت‌ها پایین‌تر و تعدادی دیگر هم بالاتر از نرخ فوب بود، البته به گفته این گروه اختلاف قیمت‌ها اندک است و بعید به نظر می‌رسد که در هفته جاری، تغییر خاصی داشته باشد.

با این حال در خصوص ممنوعیت صادرات محصولات پلیمری هم اظهارنظرهای متفاوتی در بین فعالان این حوزه مطرح است، گر چه هفته گذشته پس از کشمکش‌های بسیار هفت کالای پلیمری و شیمیایی از لیست کالاهای ممنوعه خارج شدند و به صادرکنندگان مهلتی ۱۰ روز داده شد تا تعهدات خود را پاسخ گویند، اما با این حال هنوز نگرانی از قاچاق محصولات پتروشیمی به کشورهای دیگر وجود دارد و حتی عده ای از فعالان این حوزه ادامه دار شدن ممنوعیت صادرات را ضعیف می‌دانند.

نگرانی واحدهای آروماتیک از کمبود برخی کالاهای شیمیایی

در همین حال بازار محصولات پلیمری همیشه با التهاب بیشتری نسبت به شیمیایی‌ها همراه بوده است، اسفندیاری مدیربازرگانی پتروشیمی فارابی در این باره می‌گوید: مشتری‌های بازار محصولات شیمیایی همواره نگاهی منطقی به بازار این کالاها داشته اند و با توجه به اینکه این گروه تولیدکننده هستند با دامنه نوسان کمتری به بازار می‌آیند، از این رو همواره تقاضا در این بازار شکل متعادل‌تری نسبت به بازار پلیمری‌ها دارد. همچنین قیمت‌های محصولات شیمیایی نوسان کمی دارد و با شیب ملایم تری در حرکت است. البته برخی از واحدهای آروماتیک از کمبود عرضه برخی از محصولات شیمیایی نگران هستند. برخی از آگاهان بازار هم به صادرات چشمگیر کربنات سدیم در ماه‌های اخیر اشاره می‌کنند و می‌گویند: این کالا پیش از افزایش قیمت دلار، خریدار زیادی در بورس کالا نداشت، اما با رشد چشمگیر قیمت دلار، تقاضا هم برای این کالا افزایش یافت؛ چرا که بیشتر خریداران کربنات سدیم خریداری شده را به کشورهای دیگر صادر ‌کردند. این در حالی است که فعالان بازار پلیمر همواره نگرانی‌های بیشتری دارند؛ چرا که این کالاها قابلیت بیشتری برای قاچاق، بازارسازی و واسطه گری دارند. از سوی دیگر، بالا بودن تنوع محصولات پلیمری، خریدارانی خردتر را می‌طلبد و از این رو نوسان گیری از این کالاها هم بیشتر خواهد بود. علاوه بر این نگرانی از تولید بنزین در مجتمع برزویه و بوعلی هم برای فعالان بازار پلیمر طی ماه‌های گذشته دردسرساز بوده است.

معامله ‌گران در انتظار مبادلات هفته جاری

البته اتفاقات هفته گذشته بازار پتروشیمی سبب شد تا روند قیمت کالاهای پلیمری و شیمیایی در بورس و بازار نزولی شود، شایعه افت قیمت‌های پایه تا مرز فوب و ارز مبادله‌ای هم رکود را بیش از پیش قوی و فروشندگان را افزایش داد. اما با این حال خریداران هنوز از انتظار دست نکشیده‌اند و می‌خواهند از عدم افت قیمت‌های پایه برای هفته جاری مطمئن شوند، از این رو در انتظار مبادلات روز سه‌شنبه هفته جاری هستند تا بازار پتروشیمی را ارزیابی کرده و سپس وارد معاملات شوند.البته در آخرین روزهای مبادلاتی هفته گذشته برخی از فروشندگان نرخ پلی‌اتیلن سبک ۰۰۷۵ و پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۲۰ را ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان ارزان‌تر از روزهای پیش اعلام کردند، نرخ این کالاها در بازار آزاد در محدوده ۵ هزار و ۱۵۰ تومان عنوان شد، همچنین نرخ پلی‌اتیلن سبک فیلم ۲۰۹ هم در این روز در محدوده ۴ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام شد که نسبت به روزهای اخیر ۲۰۰ تومان کاهش در هر کیلو داشت. علاوه بر این گریدهای متفاوت پلی‌پروپیلن هم در این روز کمتر از ۶ هزارتومان از سوی فروشندگان اعلام شد که ۲۵۰ تا ۳۰۰ تومان در هر کیلو کاهش یافته بود.

البته بیشتر معامله‌گران باز هم قیمت‌ها را در بازار پتروشیمی به نوسان بازار ارز مربوط می‌دانند و می‌گویند: در آخرین روزهای مبادلاتی هفته گذشته عدم تزریق دلار به بازار باز هم نوسان را در بازار ارز افزایش داد. گر چه بسیاری از معامله‌گران معتقدند؛ ثبات قیمت دلار می‌تواند بازار پتروشیمی را متعادل کند، اما نگرانی از نوسان رو به بالای قیمت ارز هنوز در بازار وجود دارد و همین موضوع سبب سردرگمی فعالان این حوزه شده است.

به عقیده این گروه ارز تک نرخی می‌تواند، واسطه‌ها و سودهای کاذب را در بازار پتروشیمی به حداقل برساند. اما اتفاقات هفته گذشته بازار پتروشیمی مبنی بر کاهش قیمت‌های پایه و ممنوعیت صادرات می‌تواند در حد مسکن باشد و نمی‌تواند برای بلندمدت راهکاری اساسی باشد؛ چرا که در تمام کشورهای دنیا، عرضه و تقاضا قیمت‌ها را مشخص می‌کند، از این رو راه چاره بازار پتروشیمی کنترل دستوری قیمت‌ها نیست.

اتفاقات مهم بازار پتروشیمی

* قیمت‌های پایه محصولات پلیمری و شیمیایی در هفته گذشته تا مرز ۵ درصد کاهش داشت و از این رو بازار پتروشیمی را نزولی کرد. به این ترتیب از این پس قیمت‌های پایه در رینگ پتروشیمی براساس نرخ فوب و ارز مبادله‌ای تعیین خواهد شد، اما هنوز مشخص نیست که سقف قیمت برای این کالاها برداشته خواهد شد یا نه؟

* در هفته گذشته ممنوعیت صادرات ۷ کالای شیمیایی و پلیمری لغو شد؛ بنزن، استایرن منومر، سود کاستیک، LAB، کریستال ملامین، PVC و پلی‌اتیلن کالاهایی بودند که ممنوعیت صادرات آنها لغو شد.

* مهلت ۱۰ روزه‌ای به صادرکنندگان محصولات پتروشیمی داده شد تا بتوانند تعهدات خود را جوابگو باشند، از این رو صادرات تمامی محصولات پلیمری و شیمیایی تا بیست و ششم آبان ماه آزاد شد.