نگاهی به چالش‌های پیش روی واردکننده، صادرکننده، مصرف‌کننده و تولیدکننده‌های فولادی
راهی برای باز شدن کلاف سردرگم فولاد وجود دارد؟
از یک سو در حالی که بسیاری از کارشناسان و آگاهان بازار قیمت‌های فعلی بازار مقاطع را با در نظر گرفتن آیتم‌های تاثیرگذار بر قیمت به خصوص نرخ واردات مواد اولیه‌ای همچون شمش فولاد و کک منطقی نمی‌دانند از سوی دیگر نبود تقاضا به خصوص خریدهای عمده و پروژه‌ای، خرید با همین قیمت‌ها را هم بدون توجیه کرده است.
از یک سو جهش شدید قیمت‌ها در بازار و گذر نرخ میلگرد از مرز 2 هزارو 100 تومان نگرانی‌هایی را از بابت مصرف‌کننده ایجاد کرد و سازمان حمایت را بار دیگر به عنوان منجی وارد بازار کرد، اما از سوی دیگر کاهش قیمت‌ها به همراه مشکلاتی که در تامین شمش و از بین رفتن توجیه واردات شمش ایجاد شد توجیه پذیری تولید بخش خصوصی با تردید مواجه شده و تولیدکننده‌های دولتی همچون ذوب آهن را هم در این وادی کاهش قیمت، با مشکلات زیادی مواجه کرد.
از سوی دیگر مشکلات ناشی از واردات و عدم انجام تعهدات سیستم بانکی درخصوص تسویه تسهیلات اعتباری کالاهای وارد شده در چند ماه اخیر، واردکننده‌های شمش را در کنار موضوع تقاضای داخلی و سقوط ناگهانی قیمت‌ها با معضل بد حسابی در برابر طرف حساب‌های خارج از کشور مواجه کرده است.
در این میان اتخاذ تصمیم‌هایی که در این وضعیت، شرایط را هم برای مصرف و هم برای تولید در نظر بگیرد و از سوی دیگر امکان سوءاستفاده برخی از دلالان چه در بازار داخلی و چه قاچاق کالا را از بین ببرد و در بحث کاهش کیفیت تولید واحدهای نوردی مشکلاتی را ایجاد نکند، کاری بس دشوار شده است.
سردرگمی‌ها در اوج
دیروز هم به‌رغم اما و اگرهای زیادی که درخصوص کاهش قیمت محصولات چند شرکت فولادساز خصوصی مطرح شده بود و حتی عدم قبول کاهش قیمت از سوی ذوب آهن اصفهان، باز هم محصولات این چند فولادساز دوباره در بورس بدون تقاضا ماند و خریداران از این قیمت‌های پایین هم استقبال نکردند. در نتیجه حتی چند خریداری هم که تا بعد از ظهر روز شنبه درخواست خرید داشته و وجه واریز کرده بودند، وارد رینگ نشدند.
از سوی دیگر خبری از قبول کاهش قیمت از سوی ذوب آهن نیست و این شرکت طبق مستنداتی که ارائه کرده کاهش قیمت سبد مخلوط خود از ۱۸۸۰ تومان را معقول نمی‌داند و در کنار آن حتی موضوع حیات خطوط تولیدی و کیفیت بازار هم مطرح شده است.
تقاضا محدود، عرضه زیاد
در همین حال گفته می‌شود در روزهای اخیر میزان حجم کالاهای عرضه شده در بازار بسیار بیشتر از عرضه است و یکی از دلایلی که عرضه‌های دیروز بورس بدون خریدار ماند همین است. نکته جالب این است که در حال حاضر نه فروش با این قیمت‌ها از نظر فروشنده‌ها منطقی است و نه با توجه به میزان کالاهای موجود در بازار، خرید و پر کردن انبارها و موجودی از نظر تجار منطقی است. در نتیجه در حالی که قیمت‌ها از نظر کارشناسی و قیمت تمام شده پایین‌تر از حد معقول است و ذوب‌آهن اصفهان هم در جدولی به ارائه جزئیات قیمت تمام شده پرداخته است، اما از طرفی خرید هم به صرفه نیست و اصولا خریدی هم در بازار وجود ندارد؛ به طوری که به گفته کارگزاران بورس، طرف تقاضا کشش لازم برای خرید با این قیمت‌ها را هم ندارد.
اما مهم‌تر از آن این است که فروش محصولات فولادی در بورس کالا و کشف قیمت‌ها با اختلال زیادی مواجه است؛ به طوری که اصولا همیشه تعیین قیمت ذوب آهن نرخ دیگر فولادسازان را تعیین می‌کرد؛ ولی دیروز این انتظار وجود داشت که با عرضه محصولات خصوصی قیمت‌ها تعیین شود که آن هم به دلیل معامله نشدن کالاهای عرضه شده انجام نشد.
در همین حال قیمت عرضه فولادسازان دیگر که نقش زیادی در کشف قیمت دارند هم هنوز مشخص نیست.
پیش‌بینی بازگشت قیمت‌ها درست نبود
نکته دیگر اینکه از آنجا برخی از کارشناسان معتقد بودند یکی از فولادسازان بخش خصوصی قیمت میلگرد را در بازار آزاد به شدت کاهش داد تا میانگین قیمت شمش در بورس به ۱۵۰۰ تومان افت کند و امکان خرید با این نرخ به دست آید و اصولا نگاهی که به این جریان داشتند نگاه دامپینگ داخلی بود، در نتیجه انتظار داشتند که این شرکت دوباره با بالا بردن روزانه قیمت‌ها بازار را برگرداند، چرا که پیش از این هم در چند ماه قبل این چنین حرکت‌هایی در بازار دیده می‌شد؛ اما این پیش‌بینی عملی نشد.
به نظر می‌رسد به دلیل تعطیلات مذهبی هفته پیش رو، پایین بودن تقاضا و موجودی بالای بازار به واسطه فروش‌های زیادی که تجار هفته قبل داشتند، این پیش‌بینی درست از آب در نیامده است؛ چرا که قیمت‌ها دیروز هم دوباره در بازار آزاد کاهشی شد و به نظر می‌رسد تغییری در روند رکودی بازار ایجاد نشده است.
جلسات متعدد واردکننده‌ها و سیستم بانکی
در همین حال طی روزهای اخیر صحبت‌هایی از سوی برخی از واردکننده‌ها مطرح شده مبنی بر اینکه در تسویه حساب محموله‌هایی که در چند ماه اخیر از فروشندگان خارجی خریده و وارد کرده‌اند مشکلاتی ایجاد شده و سیستم‌های بانکی امکان پرداخت این ال‌سی‌ها را ندارند. از این رو گفته می‌شود برخی از تجار و تولیدکننده‌ها به این دلیل که طرف‌های آنها به دلیل بدقولی‌هایی که در زمان سررسید پرداخت ال‌سی‌ها انجام شده قطع ارتباط کرده‌اند، جلساتی را با مدیران بانکی داشته و حتی این مشکلات را با بانک مرکزی هم مطرح کرده اما هنوز به نتیجه نرسیده‌اند.
به گفته حمیدرضا طاهری‌زاده نایب رییس اتحادیه انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در حال حاضر وارد کننده‌ها چه تجار و چه تولیدکننده‌هایی که کالا وارد کرده‌اند با سه مشکل روبه‌رو هستند: نخست اینکه سال‌های قبل از صندوق ذخیره وام ارزی گرفته‌اند؛ اما متاسفانه الان برای این بازپرداخت ارز باید از اتاق ارزی، ارز مورد نیاز را تامین کنند که تامین آن به دلیل محدودیت‌های موجود سخت است.
دوم اینکه ال‌‌سی‌هایی برای واردات مواد اولیه باز شده و امروز زمان سر رسید آنها رسیده اما بانک‌ها به‌رغم اینکه این ال‌سی‌ها ریالی بوده می‌گویند که باید ارز آن را از اتاق ارزی تهیه کنید. سوم اینکه گشایش اعتباراتی در 3 تا 4 ماه اخیر انجام شده و حتی 100 درصد آن را سیستم بانکی از واردکننده دریافت کرده اما بانک‌ها اعلام می‌کنند که امکان تسویه و تامین ارز آن را ندارند.
به گفته طاهری‌زاده بسیاری از تولیدکننده‌ها و واردکننده‌ها با این شرایط با ۱۰۰ درصد زیان مواجه شده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه رایزنی‌ها و جلسات زیادی برای برون رفت از این شرایط برگزار شده، می‌گوید: هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم و بانک مرکزی هم قول داده تا راه‌حلی برای آن پیدا کند اما موضوع این است که حتی برخی از شعب که به آنها مراجعه می‌شود هنوز دستورالعملی رسمی برای اینکه با چه ارزی و با چه نرخی این تعهدات را برای واردکننده عمل کنند ندارند و اظهار سردرگمی می‌کنند.
یکی دیگر از مشکلاتی که به گفته وی در روزهای اخیر برای آن جلساتی برگزار شده موضوع ارزش گمرکی کالاهایی است که وارد شده و این موضوع را هم گمرک قول همکاری داده است. در این میان حتی شایعه‌هایی مطرح شده که بعضی افراد به دلیل لابی‌های قوی امکان حل مشکلاتی را که با سیستم بانکی پیدا کرده‌اند دارند و این موضوع نگرانی‌هایی را از بابت تکرار مشکلات قبلی در حوزه واردات شمش که دو سال قبل اتفاق افتاد ایجاد کرده است.
تعیین قیمت‌ها بر مبنای ارز، منطقی است؟
در کنار تمامی موارد مطرح شده در خصوص بازار، این روزها موضوع تعیین قیمت‌ها بر اساس نرخ جهانی فولاد هم مطرح است که گفته شده توافقات اولیه روی آن انجام شده است.
اما نکته ای که کارشناسان در مورد این موضوع مطرح می‌کنند این است که اصولا در زمان تعیین قیمت‌ها بر اساس قیمت‌های جهانی باید شرایط تولید فولاد کشورهای دیگر، کیفیت تولید و تشویق‌های صادراتی ارزیابی شود. به گفته یکی از کارشناسان برای مثال آخرین قیمت اعلام شده برای میلگرد در بازار داخلی چین 530 تا 540 دلار است که با در نظر گرفتن 17 درصد ارزش افزوده 620 دلار تعیین می‌شود که اگر بخواهیم ارز داخلی را هم 2 هزار و 400 تومان در نظر بگیریم، قیمت نهایی آن یک هزار و 488 تومان تعیین خواهد شد. به گفته وی در کنار این موضوع باید این نکته را هم در نظر گرفت که این کشور از یک میلیارد تن تولید فولاد دنیا 660 میلیون تن آن را تولید می‌کند ضمن اینکه کیفیت همه کالاهای تولید شده از این کشور را نمی توان با تولیدات ذوب‌آهن مقایسه کرد.
به گفته این کارشناس، بازار ترکیه در حال حاضر میلگرد را ۶۴۰ دلار عرضه می‌کند که با ۱۷ درصد ارزش افزوده ۷۵۰ دلار و با ارز ۲۴۰۰ تومانی ۱۸۰۰ تومان تمام می‌شود. اما موضوع این است که در ایران نه تنها کمبود کالا داریم بلکه سالانه به ۵ میلیون تن واردات فولاد هم احتیاج است و با این شرایط نمی‌توان بازار داخلی ایران را با قیمت‌های بازار ترکیه که کمبود تولید ندارد، مقایسه کرد.
وی با تاکید بر اینکه در مبنا قرار دادن قیمت جهانی فولاد باید تفاوت بازارها، تفاوت کیفیت و کمیت تولید را هم در نظر گرفت، می‌افزاید: در صورتی که تولیدکننده‌های داخلی به خصوص آنهایی که کیفیت بالایی دارند در کاهش قیمت با اصرار زیادی مواجه شوند ممکن است دیگر ضایعات، ضایعات محسوب نشده و از میزان کیفیت تولید هم کاسته شود؛ چرا که شرکت‌هایی همچون ذوب آهن امکان کاهش تعداد پرسنل خود را ندارند به خصوص که باید در کنار همه این موارد به جایگاه صادرات محصولات فولادی ایران و استانداردهای ذوب‌آهن نیز توجه شود تا جایی که در سال‌های اخیر بخش عمده‌ای از صادرات این شرکت در بسیاری از پروژه‌ها حتی پروژه‌های مربوط به المپیک هم استفاده شده است در صورتی که عدم توجه به کیفیت ممکن است این جایگاه را هم از بین ببرد.
ارسال نظر