رحیم دادخواهی اصل*

بانک مرکزی پیش فروش سکه را از روز سه شنبه ۸ اسفندماه جاری آغاز می‌کند. طبق اخبار منتشر شده قرار است به هر فرد حقیقی ۵ سکه تمام برای تحویل در ۶ ماه آینده پیش فروش شود. در مرحله جدید محدودیت‌هایی برای کاهش تقاضا از قبیل، عدم امکان مشارکت اشخاص حقوقی، اشخاص زیر ۱۸ سال و تعداد عرضه برای هر فرد، اعمال شده است. به‌رغم ایجاد این محدودیت‌ها، با توجه به افزایش سطح نقدینگی در کشور و بازدهی بسیار مناسب این طرح، به نظر نمی‌رسد سطح تقاضا از میزان فروش نقدی و پیش فروش بانک مرکزی در سال گذشته؛ یعنی در حدود ۱۰ میلیون سکه کمتر شود؛ چرا که اگر ۵ درصد خانوارهای ایرانی (۱ میلیون خانوار) با دو عضو بزرگسال در این طرح مشارکت نمایند به سطح تقاضای یاد شده خواهیم رسید.

بر پایه همین اخبار، با این فرض که نرخ پیش فروش نیز ۱۸ درصد کمتر از قیمت بازار خواهد بود، اگر به فرض قیمت بازار ۱۴ میلیون ریال باشد، بانک مرکزی سکه را تقریبا به ۱۱ میلیون و ۴۸۰ هزار ریال پیش فروش خواهد کرد و با پرداخت ۶ درصد مالیات بر ارزش افزوده، قیمت تمام شده نهایی آن به حدود ۱۲ میلیون ۱۶۹ هزار ریال خواهد رسید.

با توجه به اینکه پیش فروش سکه با نرخ قطعی صورت گرفته و افزایش نرخ تورم ۶ ماه آینده در ارزش آتی سکه در زمان تحویل متجلی می‌شود، بنابراین هزینه ۱۲درصد خواب سرمایه را می‌توان در محاسبه قیمت تمام شده برای پیش خریدار نادیده گرفت و همان قیمت تمام شده یاد شده در بالا را مبنا قرار داد.

با مفروضات بالا می‌توان این گمانه‌زنی را مطرح کرد که بانک مرکزی بتواند ۱۰ میلیون سکه (۷۳ تن طلا) را به نرخ نهایی هر سکه ۱۲ میلیون و ۱۶۹ هزار ریال بفروشد. با این حجم گسترده عرضه و با وجود چشم‌انداز ضعف اونس در بازارهای جهانی، ممکن است قیمت نقدی برای مدتی به محدوده کانال ۱۲ میلیون ریال سقوط کند تا خود را با نرخ عرضه‌کننده عمده بازار سازگار سازد.

* کارشناس مدیریت صنعتی