تازه‌ترین تحولات بازار آلیاژها

محمد حسین بابالو

بازار فولادهای آلیاژی و فروآلیاژها در سطح جهان با نوسانات فراوانی مواجه است. غالب فروآلیاژها بالاخص فروکروم، فرومولیبدن، فروسیلیس، فرومنگنز و... مواد اولیه و هزینه تولید بالایی دارند و به این دلیل با کاهش شدید تولید و کاهش عرضه روبه‌رو بوده‌اند. به احتمال قوی و با توجه به افزایش تقاضا برای انواع فولادهای آلیاژی، فروآلیاژها نیز با افزایش قیمت مواجه شده و به تبع آن فولادهای آلیاژی نیز گران خواهد شد. این سیکل رفت و برگشتی به افزایش قیمت هر دو بخش خواهد انجامید.

یکی از ساده‌ترین و در عین حال کاراترین شیوه‌ها برای تعیین شرایط حاکم بر بازار یک کالا و تولید و مصرف همچنین عرضه و تقاضا که نهایتا به تعیین قیمت‌ها می‌انجامد تحلیل هزینه تولید یک کالا و سپس ترسیم روند عرضه و تقاضای کالای مورد نظر است. هم‌اکنون فاکتورهای اصلی در هزینه تولید انواع فولادهای آلیاژی مسیر صعودی را نشان می‌دهد. سنگ‌آهن و آهن قراضه هر دو با افزایش قیمت مواجه هستند. نفت به عنوان مهمترین فاکتور در تعیین هزینه تولید غالب مصنوعات فلزی افزایش یافته و هنوز در سطوح بالایی به نسبت گذشته قرار دارد. برآیند قیمت فروآلیاژها نیز با افزایش مواجه شده است. بنابراین هزینه تولید بالا رفته است، اگر به روند عرضه و تقاضای این کالا نیز نگاه کنیم خواهیم دید با توجه به کاهش تولید، البته در کنار کاهش مصرف باز هم جهت‌گیری این روند بعد از چندین ماه از آغاز رکود جهانی به سمت کاهش عرضه به نسبت افزایش تقاضا حرکت کرده است که این مطلب به افزایش قیمت‌ها منتهی می‌شود.

در بازار داخلی نیز شرایط به همین منوال است. با توجه به افزایش تقاضا و پایین ماندن قیمت‌ها در بازار داخل، همچنین عدم کفاف تولید داخل برای مصرف داخلی هم‌اکنون موجودی انبارها بسیار کاهش یافته است. در بازارهای جهانی نیز قیمت‌ها مسیر صعودی طی کرده و با توجه به افزایش قیمت نفت و همچنین افزایش هزینه حمل و نقل دیگر واردات از جذابیت گذشته برخوردار نیست. برآیند موارد ذکر شده به افزایش آرام قیمت‌ها در آینده منتهی می‌شود. کاهش موجودی انبارها که نشان‌دهنده برآیند روند عرضه و تقاضا است، چهره واقعی این بازار است که در خصوص برخی گریدها و سایزهای خاص به خوبی خودنمایی می‌کند.

فولادهای آلیاژی

بازار فولادهای آلیاژی با وجود قرابت‌های متعدد با فولادهای ساختمانی دارای نقاط تمایز متعددی است که دو دنیای متفاوت را تعریف کرده است. با توجه به سرمایه‌گذاری اولیه بالای احداث چنین واحدی ریسک سرمایه‌گذاری و فروش برای این کالا بسیار حائز اهمیت است. نکته دیگر هزینه بالای تولید این نوع کالاها و بازار مصرف خاص و حساس آن نیز است. با توجه به سرمایه بر بودن این نوع کالاها و این مطلب که غالبا از این نوع فولادها در ساخت کالاهای بادوام و ماشین‌آلات تولیدی استفاده می‌شود، شرایط حاکم بر بازار این قبیل تولیدات روند عمومی سرمایه‌گذاری‌ها را نشان می‌دهد.

در خصوص برآیند قیمت‌های این کالا در ابتدا بایستی به سراغ هزینه تولید این کالا رفت. فرآیند تولید این قبیل کالاها در کنار دانش فنی پیشرفته از هزینه تولید بالایی نیز برخوردار است. فرآیندهای به عمل آمده بر این قبیل کالاها بسیار پیچیده، دقیق و حساس بوده و هر تعلل یا خطایی به هزینه‌های سربار اضافی بسیاری منتهی می‌شود. با توجه به بالابودن حجم سرمایه‌گذاری‌ها، خواب سرمایه و سودآوری واحد تولیدی نیز به این موارد می‌افزاید. هزینه‌های سوخت و برق، نیروی کار ماهر و زبده، هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالا، هزینه‌های حمل‌ونقل، انبارداری و بازاریابی، خطاهای انسانی و خطاهای فنی و عدم رسیدن به خواص مورد نیاز، آماده‌سازی و جداسازی مواد اولیه، مواد کمک ذوب، جداکننده‌ها و روان‌کننده‌ها، هزینه‌های مرتبط با محیط زیست، تغییر در خواص مورد نیاز و زمان تحویل و جرائم آن، گاها پرت مواد اولیه پر ارزش و... مشکلاتی است که ممکن است در فرآیند تولید به وقوع پیوسته و نهایتا برآیند هزینه تولید را افزایش دهد. موارد ذکر شده و بسیاری از دیگر موارد نشان‌دهنده بالابودن هزینه تولید این نوع کالاها است. نکته دیگر آنکه با بالا رفتن قیمت نفت هزینه تولید این کالا باز هم افزایش خواهد یافت.

نکته دیگر مواد اولیه این صنعت است که از آهن قراضه و گاها سنگ‌آهن همچنین دیگر فروآلیاژها در تولید استفاده می‌شود. هم‌اکنون قیمت قراضه و سنگ آهن در بازار نقدی در حال افزایش بوده و برآیند قیمت‌های فروآلیاژها نیز همین مسیر را می‌پیماید. در کنار افزایش قیمت نفت باز هم روند تولید از هزینه بالاتری برخوردار خواهد شد. با توجه به این موارد و روند افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت محصول نهایی نیز یقینا افزایش خواهد یافت.

این نوع کالاها نیز همچون غالب کالاها در سطح جهان در شرایط عادی از روند عرضه و تقاضا پیروی می‌کند. هم اکنون عرضه و تقاضای این کالا به سمت کاهش عرضه و افزایش تقاضا میل پیدا کرده است. موید این مطلب کاهش موجودی انبارها بالاخص در خصوص برخی سایزهای خاص است. هم‌اکنون سفارش تولید برای کالاهای سرمایه‌ای بالاخص پس از تعطیلات سال نو شمسی افزایش چشمگیری یافته و تقاضا به‌تبع آن افزایش یافته است. این در حالی است که قیمت این قبیل کالاها در بازارهای بین‌المللی افزایش نشان می‌دهد. علت این امر نیز کاهش تولید و افزایش تقاضا عنوان شده است. در بازارهای داخلی با توجه به عدم توازن تولید و مصرف در داخل همیشه بخشی از نیاز از خارج وارد شده و این مطلب به افزایش همبستگی بین بازارهای داخلی با بازارهای بین‌المللی انجامیده است. با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و کاهش موجودی انبارها در سطح جهانی روند عمومی به افزایش قیمت‌ها منتهی شده است. هم‌اکنون بازارهای داخلی هنوز در سطوح پایینی به نسبت جهان و بالاخص هزینه‌های واردات و حمل و نقل قرار دارد، بنابراین واردات دیگر از جذابیت گذشته برخوردار نبوده و حجم انبارها در حال کاهش است. با توجه به محدود بودن تولید داخل و افزایش قیمت‌های جهانی در آینده به دلیل موارد ذکر شده، همچنین بهبود شرایط اقتصادی در داخل و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، مسیر حرکت این بازار در آینده مسیری صعودی خواهد بود و بهبود شرایط این بازار از نوع ساختمانی سرعت بیشتری خواهد داشت. با توجه به وجود انواع جوهای روانی برای پس از انتخابات و شرایط معاملات فعلی به آینده این بازار پس از انتخابات امید بسیاری است.

فروکروم

فروکروم یکی از فروآلیاژهای مهم و پر مصرف در صنایع فولادی می‌باشد. وجود این فلز باعث سخت شدن فولاد در هوا و روغن شده و باعث سخت شدن و افزایش استحکام کششی فولاد می‌شود. این کالا در یک‌سال گذشته با کاهش قیمت به‌صورت ممتد مواجه شده، ولی در چند روز گذشته به دلیل افزایش تقاضا برای تولید فولاد با افزایش قیمت خود مواجه شده است. این کالا با توجه به محتوای کربن، کرم، سیلیس، عناصر مزاحم و گاها ابعاد قیمت‌گذاری می‌شود. هم‌اکنون در غالب انواع این فروآلیاژ به دلیل افزایش تقاضا برای انواع فولادهای آلیاژی با افزایش قیمت مواجه هستیم. افزایش تقاضا بیشتر در چین مشاهده شده، اما نشانه‌هایی از بهبود در بازار اروپا نیز مشاهده می‌گردد. با توجه به فرآیند پر هزینه تولید این کالا هم‌اکنون غالب تولیدکنندگان تولید خود را کاهش داده و این مطلب در یک‌سال گذشته بیشتر خودنمایی کرده است. با توجه به مشاهده سیگنال‌های مثبت در بازار، بسیاری از تولیدکنندگان آرام آرام خود را برای افزایش حجم تولید آماده می‌کنند. موید این مطلب SAMANCOR به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان این کالا در آفریقای جنوبی با ظرفیت تولید ۲/۱میلیون تن در سال درحال حاضر تولید خود را با ۵۰درصد ظرفیت از سر گرفته است. هم‌اکنون تولید این فروآلیاژها در سطح جهان کاهش چشمگیری داشته است تا جایی که تولید فروکروم در سه ماهه اول سال میلادی جاری، ۷۶درصد کاهش را نشان می‌دهد که این مطلب به افزایش قیمت‌ها منتهی گردیده است. با توجه به تغییرات بسیار گسترده در مواد اولیه و هزینه تولید افزایش قیمت نفت و فروآلیاژها در تغییر قیمت‌های این کالاها بسیار مؤثر است.

فرومنگنز

فرومنگنز یکی دیگر از فروآلیاژهای مهم در صنعت فولاد است از اثرات نامطلوب گوگرد جلوگیری کرده و وجود آن در انواع فولادهای خوش تراش بسیار حائز اهمیت است. این فلز که کاربرد وسیعی دارد در انواع پر کربن، متوسط و کم کربن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ملاک قیمت‌گذاری این کالا نیز درصد محتوی منگنز، کربن و سایر عناصر مزاحم می‌باشد. در کشور ما این کالا در انواع پر کربن تولید وسیعی داشته و انواع کم و متوسط کربن آن غالبا از طریق واردات تامین می‌گردد. بازار این کالا در داخل نیز با توجه به تولید محدود در داخل و عیار و قیمت محصولات وارداتی بالاخص از تولیدکنندگان شرقی از نوساناتی برخوردار است.

در بازارهای بین‌المللی با توجه به حرکت به سمت مواد اولیه با کیفیت بالاتر و عناصر مزاحم کمتر، بازار این کالا با ریزش مواجه شد. برای دلایل این رویداد نگرانی از اغتشاش بازار عنوان گردیده است. با توجه به بالا رفتن قیمت نفت و هزینه تولید و همچنین افزایش تقاضا به احتمال قوی بازار این کالا نیز با رشد مواجه می‌گردد. این در حالی است که روند بهبود در این بازار همچون دیگر فروآلیاژها نبوده و از شیب کمتری برخوردار خواهد بود.