بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت خام در هفته گذشته
مدیریت اوپک و بهبود قیمت نفت
قیمت نفت خام WTI در بازار بورس نایمکس (آتیهای ماه اول)، طی دوره ۱۹ فوریه تا ۲۷ فوریه ۲۰۰۹، به رغم انتشار آمار مربوط به ذخیرهسازیهای نفت خام و فرآوردههای میان تقطیر آمریکا که حاکی از افزایش قابل توجه این ذخیرهسازیها است، به دلیل خوشبینی معاملهگران به بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا و صعود بورسهای آسیایی و همچنین پایبندی ۸۹درصدی اعضای اوپک به کاهش تولید برنامهریزی شده این سازمان، از حدود ۸۵/۳۸ دلار در هر بشکه به بیش از ۱/۴۴ دلار در هر بشکه (معادل ۵/۱۳درصد) افزایش یافت.
خوشبینی معاملهگران به وضعیت اقتصادی آمریکا و در نتیجه احتمال افزایش تقاضای نفت، موجب بالا رفتن قیمت نفت در بازارهای جهانی شده است. در شرایط کنونی که اقتصاد آمریکا در وضعیتی نابسامان به سر میبرد، بازار بورس این کشور، شاخص مناسبی برای سرمایهگذاران نفتی در جهت پیشبینی میزان تقاضای نفت در آینده به شمار میرود. البته باید خاطر نشان کرد که اخبار مربوط به اقتصاد کلان آمریکا به خصوص در مورد افزایش بیکاری، تاثیر منفی زیادی بر اقتصاد واقعی آمریکا داشته است.
آمریکا با شدیدترین بحران و رکود اقتصادی طی دهههای اخیر روبهرو است و اگر دولت و کنگره سیاستهای مناسبی را اتخاذ نکنند، رکود اقتصادی طی سال ۲۰۱۰ نیز ادامه داشته و تقاضای نفت در کوتاه مدت به روند نزولی خود ادامه خواهد داد و این مساله فشار زیادی را بر قیمت نفت وارد خواهد کرد. اقتصاد آمریکا از ابتدای سال ۲۰۰۹ تا کنون با کاهش فرصتهای شغلی، افت تولیدات صنعتی روبهرو شده و شرکتهای بزرگ آمریکایی نیز با کاهش سود و افزایش زیان و ضرر روبهرو شدهاند.
دیگر عامل تاثیر گذار در افزایش قیمتهای نفت خام در بازارهای جهانی، مصمم بودن اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به کاهش تولید خود برای مطابقت کامل با تصمیمهای اخیر این سازمان است. در واقع تصمیم اوپک برای کاهش 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز طی ماه سپتامبر گذشته، مانعی بر سر راه کاهش بیشتر قیمتها بوده است. با توجه به برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، انتظار میرود متوسط قیمت نفت خام در سالهای 2009 و 2010 به ترتیب در حدود 14/43 و 55 دلار در هر بشکه باشد. همچنین پیشبینی میشود مصرف جهانی نفت خام در حدود 2/1 میلیون بشکه در روز کاهش یابد که این رقم 400 هزار بشکه نسبت به پیشبینی ماه گذشته این مرکز کمتر است. انتظار میرود بازار نفت خام در نیمه دوم سال جاری با تغییرات مثبتی از نظر تقاضا و قیمت روبهرو شده و اقدامات اوپک مانع از کاهش بیشتر قیمتها در بازارهای نفت شود. بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به 26 فوریه 2009 از یک روند افزایشی برخوردار بوده و از 64/38 دلار در هر بشکه به بیش از 95/42 دلار در هر بشکه افزایش یافته است. طی هفته مذکور،
انتشار آمار ذخیرهسازیهای نفت خام و فرآوردههای نفتی آمریکا که حاکی از افزایش قابل توجه این ذخیرهسازیها است از عوامل تضعیف کننده قیمتها و پایبندی اعضای اوپک به کاهش تولید برنامهریزی شده و خوشبینی معاملهگران به بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا در سال 2009 و در نتیجه احتمال افزایش تقاضای نفت و همچنین صعود بورسهای آسیایی از عوامل تقویتکننده قیمتها به شمار میروند. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 27 فوریه 2009 با 1 دلار و 3 سنت افزایش (6/2درصد) نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه 40 دلار و 48 سنت رسیده است. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه فوریه 2009 (تا 26 فوریه)با 26 سنت کاهش نسبت به میانگین ماه ژانویه به هر بشکه 41 دلار و 26 سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژانویه 2009 معادل 41 دلار و 52 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده 13 نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و
بی.سی.اف 17 ونزوئلا است.
پیشبینی قیمت
بازار نفت بعد از کاهش اندک ذخیرهسازیها بار دیگر افزایش اندکی را در ذخیرهسازیهای نفت خام آمریکا در هفته گذشته شاهد بود. این در حالی است که سطح ذخیرهسازیهای بنزین با کاهش روبهرو شد. پیشبینی ماهانه سطح ذخیرهسازیهای نفت خام نیز نشان میدهد که سطح بالای فعلی در ماههای آینده نیز ادامه خواهد داشت، بنابراین بحران اقتصادی همچنان سایه خود را بر مصرف نفت در آمریکا و به تبع آن در دیگر نقاط جهان افکنده است.
در هفته گذشته قیمت نفت WTI در سطح بالای ۳۹ دلار در بشکه با حمایت مواجه شد. سطوح حمایتی تشکیل شده در بالاتر از ۳۵ دلار در بشکه نشان میدهد که بازار این سطح را بعنوان کف قیمتی پذیرفته به طوری که قیمت نفت در هفته گذشته واکنشی نسبت به افزایش ذخیرهسازیهای نفت خام نشان نداد و در عوض به کاهش سطح ذخیرهسازی بنزین نشان داد. اختلاف قیمت پیش آمده در قیمتهای نفت خام آمریکا و برنت نیز در هفته گذشته کاهش یافت. این موضوع نشان میدهد که قیمتهای بالاتر از ۴۰ دلار در بشکه که قیمت برنت در این سطح با حمایت روبهرو شده مورد تایید بازار است و شرایط بهوجود آمده در منطقه آمریکا موقتی است که با بر طرف شدن آن قیمت WTI نیز به سطوح مورد پذیرش بازار بینالمللی افزایش مییابد. محاسبات اخیر نیز نشان میدهد که هزینه نهایی تولید جهانی نفت خام در حدود ۴۴ دلار در بشکه است، بنابراین کاهش قیمت از این سطح میتواند بسیاری از پروژههای سرمایهگذاری به خصوص در مناطق اروپا و آمریکا را مورد تردید قرارداده و به تعویق اندازد.
عامل مهم دیگری که در تعیین قیمتهای نفت نقش مهمی دارد ظرفیت مازاد تولید اوپک است که آمار مربوطه ماهانه منتشر میشود. آمار منتشره حاکی است که در ماه ژانویه ظرفیت مذکور در حدود 9/3 میلیون بشکه بوده که نسبت به ماههای قبلی افزایش نشان میدهد و برای ماه فوریه در حدود 37/4 میلیون بشکه پیشبینی شده است که نشان از افزایش دارد. افزایش مداوم سطح مذکور یکی از دلایل تعویق در ایجاد روند افزایشی قیمت نفت بوده است. پیشبینی میشود که در روند افزایشی ایجاد شده از هفته گذشته قیمتهای 45 و سپس 50 دلار موانع موجود برای افزایش بیشتر قیمت باشند. قیمت بسته شده در هفته گذشته دلالت بر این دارد که افزایش قیمت در طی هفته جاری تا سطح 50 دلار دور از انتظار نیست.
منبع: سایت موسسه مطالعات بینالمللی انرژی (www.iies.org)
کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
ارسال نظر