عواقب عرضه نشدن بخشی‌از قیر صادراتی در بورس
صادرکنندگان قیر از دور خارج می‌شوند؟
گروه بورس کالا - منیژه حیاتی، قیر به‌عنوان یکی از فرآورده‌های نفتی در کشور ما طی سال‌های اخیر یکی از جنجالی‌ترین کالاهای صادراتی بوده است. ثابت بودن نرخ این کالا در بازار داخلی در حالی‌که قیمت‌های جهانی با نوسان زیادی همراه است، باعث شده بود تا انگیزه قاچاق آن روز‌به‌روز بیشتر شود، اما با پذیرش در بورس کالای ایران این امید ایجاد شد تا طبق نظام عرضه و تقاضا، قیمت‌های واقعی کشف شود تا بدین ترتیب سود ناشی از قاچاق آن به حداقل کاهش پیدا کند.
به عقیده کارشناسان بازار از زمان پذیرش این کالا در بورس، اغلب انتظارات بازار تحقق پیدا کرده، اما رینگ صادراتی بورس که در آن قیر صادراتی عرضه و معامله می‌شود همچنان درگیر چالش‌هایی است که بخشی از آن به عدم تایید مقررات جدید مربوط می‌شود.
اما جدای از مشکلات ساختاری، عرضه محدود این کالا در رینگ صادراتی فرآیند نرخ‌گذاری آن را با مشکلاتی مواجه کرده است.
حسن خسروجردی، عضو کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، گاز و پتروشیمی در این خصوص معتقد است؛ در‌حال‌حاضر کشف نرخ صادراتی قیر در بورس، با حجم کمی از این کالا صورت می‌گیرد و این نرخ مبنای فروش می‌شود.
به گفته وی این امر نه تنها در فرآیند نرخ‌گذاری بلکه در حوزه‌های دیگری هم مشکل ساز شده است.
وی در این خصوص گفت: با عرضه قیر در بورس و راه‌اندازی رینگ صادراتی انتظار می‌رفت تمامی قیر در بورس عرضه شود، اما متاسفانه به‌طور هفتگی حجم کمی از قیر صادراتی در بورس عرضه می‌شود و مابقی قیر توسط تولیدکنندگان مستقیما به خارج از کشور صادر می‌شود و این مساله نهایتا به صادرکنندگان دیگر ضربه‌می‌زند.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این از آنجا که تولیدکنندگان خود اقدام به صادرات میکنند معمولا با قیمت‌های پایین‌تر از قیمت‌های خرید صادرکنندگان این کالا را به فروش می‌رسانند.
وی با تاکید بر اینکه این مساله باعث شده تا صادرکنندگان بخشی از مشتریان خود را از دست بدهند، می‌افزاید: تداوم این شرایط امتیازات ویژه‌ای را برای تولیدکنندگان به وجود می‌آورد.
خسروجردی معتقد است؛ اگر مجوز صادراتی توسط بورس و نه تولیدکننده ثبت می‌شد این مشکلات نیز به وجود نمی‌آمد، اما عملا با این شیوه تنها بخشی از قیر صادراتی برای کشف نرخ در بورس عرضه می‌شود و مازاد این کالا توسط خود تولیدکنندگان صادر می‌شود و به مرور زمان صادرکنندگان دیگر از دور خارج می‌شوند.
وی اظهار داشت: البته قبل از پذیرش قیر در بورس، بخشی از صادرات قیر توسط تولیدکنندگان انجام می‌شد، اما نرخ را بازار غیررسمی تعیین می‌کرد که معمولا طی یک ماه ثابت بود، اما در حال حاضر با نوسان موجود در قیمت قیر که به واسطه عرضه در بورس اتفاق افتاده، صادرکنندگان در شرایط مساوی با تولیدکنندگان قرار ندارند.
وی معتقد است: نوسان نرخ قیر تنها برای صادرکنندگان که از بورس و به نرخ روز می‌خرند ایجاد شده و تولیدکنندگان که خود با ۱۰ تا ۲۰دلار ارزان‌تر از بازار صادر میکنند، دستشان بازتر است.
وی معتقد است: اگر همه خریدهای صادراتی از طریق بورس انجام شود همگی از شرایط مساوی برخوردار می‌شوند و در این صورت تولیدکننده‌ها نیز در یک شرایط قرار می‌گیرند.
خسرو جردی درخصوص پیشنهاداتی که در این خصوص به بورس ارسال شده، گفت: طی جلسات متعددی که با وزارت بازرگانی، سازمان توسعه تجارت، گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق و تولیدکننده‌ها برگزار شد، صادرکنندگان پیشنهاد دادند تا حواله صادراتی از این پس توسط بورس تعیین شود ضمن آنکه خواستار خرید همه صادرکنندگان از بورس شدیم تا به این ترتیب خطر از دور خارج شدن صادرکننده‌ها از بازار قیر نیز از بین برود.
عضو کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت قیر در منطقه، ۳۰ تا ۴۰دلار زیر قیمت صادراتی ایران است، گفت: اگر قرار بر این است که قیمت‌ها براساس نرخ‌های بین‌المللی تعیین شود، دلیلی وجود ندارد که تولیدکننده‌ها ارزان‌تر قیر را صادر کنند. تولیدکننده‌های قیر نیز باید در کنار دیگر خریداران از بورس خرید کنند تا از این طریق هم از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری شود هم‌اینکه امتیاز ویژه‌ای برای عده‌ای ایجاد نشود.
ارسال نظر