بورس‌بازان حرفه‌ای در انتظار تثبیت بازار
گروه بورس کالا - سردار خالدی: مبادلات بازار آتی بورس کالای ایران در شرایطی سپری می‌شود که بسیاری معتقدند این بازار توانسته بسیاری از بازارها همچون مسکن را تحت تاثیر قرار دهد، این در حالی است که دادوستد چند روز گذشته نشان از وضعیت متفاوت بازار با نوسانات بازار ارز دارد.

مقصد اصلی نوسانات بازار؟
مبادلات بازار آتی بورس کالای ایران در شرایطی در حال انجام است که برخی از کارشناسان، بانک مرکزی را مسوول اصلی نوسانات بازار می‌دانند. محمد مهدی رفیعی یکی از کارگزاران بورس کالا با بیان اینکه مشکلات بازار و نوسانات بازار ارز به دولت برمی‌گردد، افزود: دلیل اصلی اینکه خیلی‌ها بر این باور هستند که مشکلات بازار به دولت ربط پیدا می‌کند این است که عمده‌ترین عرضه‌کننده طلا و سکه و همچنین عرضه‌کننده انحصاری 85 درصدی بازار ارز دولت است.
این کارشناس بازار بر این باور است اگر سیاست‌های اعمال شده دقیق و همه جانبه نباشد، در آینده شاهد ضربه به بخش صنعت و اشتغال خواهیم بود. وی با اشاره به رونق بازار آتی بورس کالای ایران افزود: برخی معتقدند دولت می‌خواسته با رفتارهای معاملاتی‌اش، بازار آتی را رونق دهد این در حالی است که به نظر من دولت به صورت مستقیم روی بازار و معاملات آن تاثیر ندارد و علت اصلی این وضعیت بیشتر به خاطر کاهش سرمایه‌گذاری در صنایع و دیگر بخش‌های تولیدی بوده است.
مابه‌التفاوت قیمت‌ها جدی گرفته نمی‌شود
به اعتقاد رفیعی به نظر می‌رسد مابه‌التفاوت به وجود آمده ارز چندان از سوی دولت جدی در نظر گرفته نمی‌شود و همین عامل سوءاستفاده برخی از افراد را در پی داشته است. این در شرایطی است که با توجه به توان دولت، ضرب سکه و از سویی عرضه دلار به راحتی از سوی دولت امکان‌پذیر است. براساس گفته این کارشناس اقتصاد، قیمت تمام شده در بسیاری از صنایع با افزایش همراه بوده، به همین دلیل تداوم بی ثباتی بازار ارز می‌تواند صدمات جدی وارد کند.
این تحلیلگر بازار در پاسخ به این سوال که سرمایه‌گذاری در شرایط کنونی اقتصادی کشور در بخش‌های مختلف چگونه است؟ اظهار کرد: در اقتصاد عرف بر این است که اگر سرمایه‌ها در ارتباط با سرمایه‌گذاری در بخشی به اشباع برسد به سمت بخش دیگری می‌رود؛ بنابراین انطباق این اصل در بازارهای آتی نیز پذیرفتنی است.
ترس سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری بلند مدت
رفیعی در ادامه خاطرنشان کرد: همه معامله گران بازار آتی، حرفه ای نیستند و یکی از دلایل اصلی اینکه بازار با افزایش حجم و ارزش رو به رو بوده، این است که بسیاری به دلیل ترس یا شک و شبهه در سوددهی قطعی دیگر بازارها، سرمایه‌گذاری‌هایشان را به سمت بازار ارز و سکه هدایت کرده‌اند.
براساس گفته این کارشناس، زمانی بازار آتی بورس کالا روند بهتری پیدا می‌کند که تنوع محصولات بیشتر شود و بازار از حالت تک محصولی در بیاید. این در حالی است که اگر مدیریت بازار با نگاه به کارکرد سایر محصولات همچون مس، فولاد و برخی از محصولات کشاورزی، بازار را با تنوع بخشی مواجه سازد آنگاه می‌توان شاهد رونق گرفتن بازار بود.
به نظر رفیعی در مجموع روند قیمت طلا و سکه در بازار (نقدی و آتی) تحت تاثیر «افزایش نرخ دلار»، «کاهش فرصت سرمایه‌گذاری» در بخش‌های دیگر و اینکه مردم سرمایه‌گذاری‌هایشان را به دارایی‌هایی تبدیل می‌کنند که «زودتر نقد شود» و از سویی «نوسان طلا در بازارهای جهانی» است.
براساس گفته این کارشناس، معاملات آتی به گونه‌ای دنبال شده که تاثیر زیادی روی معاملات بخش نفت و مسکن گذاشته است. رفیعی درباره تاثیرگذاری بازار آتی بر دیگر بازارها گفت: به جرات می‌توانم بگویم با توجه به اینکه نقدشوندگی در بازار مسکن پایین است، ریسک سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی در این بازار بالاست؛ اما اگر قیمت دلار ثبات پیدا کند احتمال اینکه دیگر بخش‌های سرمایه‌گذاری رونق پیدا کند، بسیار زیاد است. به نظر می‌رسد با توجه به رشد اندک جمعیت، افزایش عرضه مسکن و بالارفتن ساخت و سازها توسط دولت با اجرای طرح مسکن مهر و کاهش بازدهی صنعت ساختمان، نقدینگی به سمت این بازارها کاهش پیدا کرده است.
اما در کنار وضعیت بازار آتی، دادوستدهای دیروز بازار سکه تحت تاثیر افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی و رسیدن قیمت طلا به سطح 1602 دلار به ازای هر اونس در ساعت پایانی در بازار لندن و از سویی نوسانات بازار ارز، حرکت افزایشی را دنبال کرد. این در شرایطی بود که معاملات در بازار نقدی و آتی طی دو روز گذشته در زمان صبح و بعد از ظهر با شرایط متفاوتی سپری می‌شود. یکی از مطلعان بازار با بیان اینکه قیمت دلار دیروز روی تابلو یک هزار و 400 تومان بود، اما در داخل صرافی‌ها از یک هزار و 580 تا یک هزار و 620 تومان در تغییر بود، افزود: با کاهش ارزهای مسافرتی به یک هزار دلار و از سویی تاکید بر کاهش قیمت دلار و کم رونق شدن معاملات ارز در بازار، هفته آینده ممکن است باز شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم. این در حالی است که احتمال اینکه امروز قیمت‌ها تغییر محسوسی داشته باشند، بسیار کم است. در همین حال براساس گفته کارشناسان، بازار آتی طی سه روز گذشته با موقعیت‌های خرید بالایی رو به رو بوده و بیشتر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تنها منتظر تثبیت قیمت‌ها هستند تا بتوانند با گرفتن موقعیت خرید، سود بالایی را تجربه کنند. البته با انتشار برخی گزارش‌ها در رابطه با تزریق ارز و دلار در بازار و از سویی افت دوباره قیمت طلا در بازارهای جهانی، بازار آتی بعدازظهر دچار سکون شد.
چشم‌انداز مثبت آتی
در همین حال حامد توسلی یکی از تحلیلگران بازار در رابطه با وضعیت دیروز بازار آتی گفت: گفته‌های مسوولان دولتی و همچنین بانک مرکزی پیرامون ثبات نرخ ارز، نوید بازاری منفی را می‌داد، این در حالی است که بسیاری از دیروز مترصد خرید روی قیمت‌های منفی بودند. وی در ادامه افزود: با وجود کاهش نرخ ارز، بازار آتی حداکثر یک و نیم درصد منفی بود، بسیاری از فعالان آتی، قیمت‌ها را جذاب دیدند و اقدام به خرید کردند. به نظر می‌رسد شاهد حمایت گسترده ای از طرف خریداران بودیم که به آینده خوش بین بودند. توسلی همچنین افزود: اختلال در بخش «نمای بازار قراردادهای آتی» سایت شرکت بورس کالای ایران در 10 دقیقه شروع بازار، اعتراض سرمایه‌گذاران را برانگیخت. با این حال، پیش فروش سکه همچنان پاشنه آشیل بازار آتی است، اما به نظر می‌رسد رفته‌رفته از تاثیر پیش فروش سکه کاسته شده است. وی در پایان بر این موضوع تاکید کرد بسیاری معتقدند قیمت سکه نقدی، نسبت به پیش خرید سکه از بانک مناسب تر است زیرا قیمت تمام شده پیش خرید سکه با احتساب مالیات بر ارزش افزوده، 573 هزار تومان است که با وجود قیمت 614 هزار تومان در بازار نقدی (تا بعد از ظهر دیروز) و تحویل چهارماهه سکه‌های پیش خرید، مقرون به صرفه نیست.