گروه بورس کالا - پیش فروش سکه که از سوی رییس‌کل بانک مرکزی در نشست اعضای اتاق بازرگانی وصنایع ومعادن استان تهران با فعالان بخش خصوصی در هفته گذشته وعده داده شده بود در جلسه‌ای که با حضور معاون اول رییس‌جمهور و وزیر اقتصاد و دارایی، رییس‌کل بانک مرکزی، رییس‌سازمان بورس و مدیرعامل شرکت بورس کالا برگزار شد، مورد بررسی نهایی قرار گرفته و بورس کالا نیز به عنوان یکی از مجاری عرضه سکه نقدی مشخص شد. گرچه هنوز جزئیات بیشتر این طرح و اینکه چه زمانی و با چه حجمی‌سکه در بورس کالا عرضه خواهد شد اعلام نشده، اما توافقات اولیه برای عرضه نقدی سکه در بورس در این نشست صورت گرفته و تصویب شده است. این توافق در پی اظهارات اخیر بهمنی و نسبت دادن رشد قیمت‌ها به بورس بازی به خصوص در معاملات آتی بورس کالا حاصل شده است.

عرضه سکه به صورت نقدی و آتی در بورس کالا

در همین حال مدیرعامل بورس کالای ایران در مورد این توافقات به «دنیای اقتصاد» گفت: در این جلسه مقرر شده بانک مرکزی علاوه بر عرضه سکه طلا در معاملات آتی بورس کالای ایران،‌ بخشی از معاملات نقدی سکه را نیز به این بورس منتقل کند.حسین پناهیان ادامه داد: این تصمیم در جلسه هفته گذشته در حضور معاون اول ریاست جمهوری، ‌وزیر امور اقتصادی و دارایی، رییس کل بانک مرکزی و رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، پس از بحث و تبادل نظر در خصوص آخرین وضعیت بازار معاملات نقدی و آتی سکه اتخاذ شد.

وی در خصوص اهداف این تصمیم اظهار کرد: به منظور تنوع بخشی به ابزارهای معاملاتی بازار سکه طلا و تعمیق این بازار و انسجام‌دهی هرچه بیشتر و کمک به ایجاد تعادل در معاملات بازار این تصمیم اتخاذ شد.

پناهیان با اشاره به عملکرد سه ساله بازار معاملات آتی سکه در بورس کالای ایران و استقبال روزافزون فعالان بازار از این معاملات گفت: این بازار در حال حاضر تنها بازار متشکل، قانونمند و تحت نظارت در زمینه طلا است که مشخصات همه خریداران و فروشندگان به صورت دقیق و کامل ثبت شده و قابل هر گونه نظارت است.وی افزود: یکی از مشخصه‌های اصلی بازار معاملات آتی سکه طلا در قیاس با سایر بازارها، شفافیت ذاتی و قابل نظارت بودن معاملات آن است.

پیش فروش سکه توسط بانک مرکزی با نرخ ۵۴۰ تومان

رییس‌کل بانک مرکزی در هفته گذشته ضمن تشریح بازار ارز و سکه گفت: بانک مرکزی بارها اعلام کرده که به اندازه ذخایر ۱۰ سال طلا دارد، از همین رو باز هم تاکید می‌کنم که مشکلی برای سکه نداریم.

وی اضافه کرد: حتی اگر نتوانیم قیمت طلا را پایین بیاوریم قیمت سکه را مطابق جهانی بدون لحاظ کارمزد و سود تعیین کرده و شمش و سکه را وارد بازار خواهیم کرد.

رییس‌کل بانک مرکزی در همین ارتباط به قیمت‌های پیش‌فروش سکه در معاملات آتی بورس اشاره و تصریح کرد: در معاملات آتی قیمت سکه به ۸۴۲ هزار تومان رسید این در حالی است که قیمت سکه ظرف ۳ الی ۴ ماه به این شدت افزایش پیدا نخواهد کرد.

بهمنی اضافه کرد: مگر سکه چه مقدار می‌تواند طی ۳ ماه سود داشته باشد؛ بانک مرکزی به همین خاطر وارد عمل شده و سکه را با قیمت ۵۴۰ هزار تومان در بازار پیش‌فروش می‌کند.

عرضه در بورس و واقعی شدن قیمت‌ها

علی صالح‌آبادی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اعلام آمادگی بورس برای عرضه سکه گفته بود: بهترین ساز و کار برای تعادل‌بخشی در بازار سکه عرضه در بورس است و همچنین پیشنهاد می‌شود پیش فروش سکه در قالب قرارداد آتی ارائه شود زیرا هر گونه قرارداد دیگری از نظر بورس مطلوب نیست.

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد:اگر پیش فروش سکه در شعب بانک انجام شود، بازار معاملات ثانویه اوراق پیش‌فروش سکه تا سررسید تحویل آن که معمولا چند ماه بعد است، وجود ندارد. وی ادامه داد: با نبود بازار ثانویه معاملات سکه، سرمایه‌گذار امکان مبادله و فروش اوراق را ندارد.

به گفته وی، دلیلی برای اینکه پیش‌فروش سکه در شعب بانک انجام شود، وجود ندارد زیرا بازار آتی و ثانویه آن فعال است لذا این بازار بهترین سازوکار برای تعادل بخشی به بازار ارز و سکه است.وی ادامه داد: بانک مرکزی برای ایجاد تعادل در نرخ سکه علاوه بر عرضه نقدی سکه می‌تواند آن را به صورت آتی عرضه کند به نحوی که در معاملات آتی بورس کالا وارد شده و سکه را به صورت آتی با تحویل در آینده به فروش برساند و با عرضه‌ای که بانک مرکزی در بورس کالا انجام می‌دهد قیمت‌ها را به سمت واقعی هدایت می‌کند.

جزئیات مذاکرات با بهمنی درباره شائبه قمار بودن سکه آتی

همچنین رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به مذاکرات انجام شده با رییس کل بانک مرکزی درباره شائبه قمار بودن معاملات آتی سکه در بورس، گفت: محمود بهمنی عنوان می‌کند که اگر معامله کالی به کالی باشد، قمار است.

علی صالح‌آبادی در مورد صحت طرح موضوع قمار بودن فیوچر سکه از سوی رییس کل بانک مرکزی گفت: در این باره در ملاقاتی با بهمنی مذاکراتی را انجام دادم و از وی سوال کردم آیا چنین موضوعی را مطرح کرده است یا خیر؟

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: رییس کل بانک مرکزی عنوان کرده است که اگر معامله کالی به کالی باشد، قمار است، در عین حال بنده پاسخ دادم که معاملات بورس کالی به کالی نیست. بهمنی پاسخ داد: من نگفته‌ام که معاملات بورس قمار است؛ بنابراین مساله حل شد.

به گفته وی، تمام مراحل فقهی هر معامله‌ای که بخواهد در بورس شکل بگیرد در کمیته فقهی توسط فقها مورد بحث قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه فیوچر دارای پیچیدگی‌هایی است، در جلسات مربوطه مورد بحث قرار گرفت؛ به طوری که ۹ جلسه در کمیته فقهی در این مورد بحث شد.

صالح‌آبادی با بیان اینکه چارچوب‌های طراحی شده برای معاملات آتی سکه هیچ گونه مشکلی ندارد، افزود: از نظر قوانین و مقررات هم در شورای بورس مورد تصویب قرار گرفته است. ابزار آن نیز در چهل و یکمین جلسه شورای بورس در تاریخ یکم بهمن ماه سال ۸۶ به تصویب رسیده است.

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهاردار ادامه داد: در جلسه مذکور رییس کل وقت بانک مرکزی حاضر بود و این معاملات را تایید کرد، حتی پس از آن محمود بهمنی طی نامه‌ای به بورس قرارداد آتی سکه را مثبت ارزیابی کرد.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رییس کل بانک مرکزی مطرح کرده است که قیمت‌های پیش‌بینی شده سکه برای مثلا تیرماه توسط بانک مرکزی بسیار کمتر از قیمت‌های معاملات آتی سکه بورس کالا در همان ماه است، آیا سازمان بورس نسبت به قیمت‌ها نظارت دارد یا خیر؟ گفت: قیمت همواره تابع عرضه و تقاضا است. سازمان بورس بستر شکل گیری عرضه‌ها و تقاضاهای مختلف را در بازار فراهم می‌کند. حجم بازار فیوچر سکه در حال توسعه یافتن است.

صالح آبادی عنوان کرد: اینکه افراد مختلف در مورد بازار سکه بحث می‌کنند نشان دهنده بزرگ شدن، افزایش نقد شوندگی، عمق و حجم این بازار شده است. بنابراین از این بازار می‌توان برای سیاست‌گذاری استفاده کرد منتهی در قالب سازوکارهای اعمال شده در چارچوب عرضه و تقاضا.رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد تاثیر وضعیت فعلی بازار سکه روی بورس گفت: شکل‌گیری بازارهای کاذب در اقتصاد کشور روی سایر بازارها تاثیرگذار است. آنچه مهم است این است که باید تفاوت نرخ رسمی‌ سکه با نرخ بازار به حداقل برسد، زیرا هرگونه تفاوت قیمتی بین این دو نرخ باعث دو نرخی شدن قیمت‌ها و در نتیجه سفته بازی می‌شود. وی افزود: اگر این دو نرخ به هم نزدیک شوند روی تمام بازارهای واقعی اثر مثبت می‌گذارد و بازار سفته‌بازی را کاهش می‌دهد.