جهش یکپارچه با حمایت ارز توافقی

کاهش قیمت نفت برنت در معاملات کم‌حجم پس از تعطیلات کریسمس و رسیدن آن به حدود ۶۱.۵ دلار به‌ازای هر بشکه، بار دیگر حساسیت بازار انرژی به تحولات ژئوپلیتیک و انتظارات عرضه را نشان داد. انتشار نشانه‌هایی از احتمال از سرگیری مذاکرات صلح اوکراین، این گمانه را تقویت کرده که در صورت کاهش تنش‌ها، بخشی از نفت روسیه دوباره به بازار جهانی برمی‌گردد. بازاری که هم‌اکنون نیز با مازاد عرضه مواجه است. اظهارات ولودیمیر زلنسکی درباره احتمال گفت‌وگو با دونالد ترامپ و گزارش‌هایی از تداوم تماس‌های دیپلماتیک مسکو و واشنگتن، فشار کاهشی بر قیمت‌ها را تشدید کرد و اثر حمایتی ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه محموله‌های ونزوئلا و تحولات امنیتی در نیجریه را تا حدی خنثی ساخت. 

این روند نزولی برای بازار داخلی محصولات پتروشیمی نیز پیامدهایی به همراه دارد. کاهش قیمت نفت به‌عنوان خوراک اصلی بسیاری از زنجیره‌های پتروشیمی، می‌تواند هزینه تولید را کاهش داده و زمینه تعدیل قیمت برخی محصولات پایه در بازار داخلی را فراهم کند. با این حال، تداوم مازاد عرضه جهانی و افت حدود ۱۸ درصدی قیمت نفت خام آمریکا در سال جاری، نشان می‌دهد که فشار بر حاشیه سود شرکت‌های پتروشیمی صادرکننده ادامه خواهد داشت. در چنین شرایطی، بازار داخلی بیش از پیش به تعادل میان قیمت‌های جهانی، سیاست‌های تنظیم‌گری داخلی و میزان تقاضای صنایع پایین‌دستی وابسته می‌شود. عاملی که می‌تواند جهت‌گیری قیمت‌ها و حجم معاملات محصولات پتروشیمی را در ماه‌های آینده تعیین کند.

جهش قیمت‌های پایه در بازار پتروشیمی

قیمت پایه محصولات پتروشیمی در روز ۷ دی‌ماه ۱۴۰۴ در حالی اعلام شد که قیمت‌های پایه در سه هفته نخست اردیبهشت‌ماه امسال روند کاهشی داشتند و پس از آن نرخ‌های پایه افزایشی اعلام شدند. نرخ دلار مبادله‌‌‌ای بعد از ۴۷ هفته رشد متوالی، از هفته سوم اردیبهشت ماه نزولی شد و در هفته ابتدایی خرداد ماه حدود ۰.۰۲ درصد رشد را به ثبت رساند. سپس مسیر نرخ دلار مبادله‌ای مجددا روند صعودی خود را حفظ کرد. این در حالی است که در هفته دوم دی‌ماه امسال ورق نرخ ارز توافقی همچنان به روند افزایشی خود ادامه داد و با رشد کم‌سابقه ۸.۷ درصدی همراه بود و این موضوع موجب افزایش یکپارچه قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی شد. به عبارت بهتر دلار توافقی از ۷۲ ‌هزار و ۷۴۲ تومان در روز ۳۰ آذر‌ماه به ۷۹ ‌هزار و ۶۷ تومان در روز ۷ دی‌ماه جهش یافت.

بر این اساس افزایش ۱۰۰ درصد از قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی تحت‌تاثیر وضعیت نرخ ارز رقم خورد. این در حالی است که بازار جهانی در مسیر باثباتی نسبت به هفته گذشته قرار دارد و فقط مولفه جهش نرخ ارز توافقی بر روند افزایشی قیمت پایه محصولات پتروشیمی تاثیر گذاشته است. بررسی قیمت پایه محصولات پلیمری اعلام‌ شده در هفته دوم دی‌ماه نشان می‌دهد که همه گروه‌های کالایی با رشد قیمت همراه بودند و در این بین استایرن بوتادین رابر روشن ۱۵۰۲ با ۱۱ ‌درصد رشد معادل ۱۲ هزار و ۹۵۳ تومان به قیمت ۱۲۵ هزار و ۳۸۰ تومان رسید و به عنوان نخستین محصول افزایشی در گروه پلیمر معرفی شد. اکریلونیتریل بوتادین استایرن ۰۱۵۰ با ۱۰ ‌درصد رشد قیمت پایه در رتبه دوم جدول افزایشی‌ها قرار گرفت.

در گروه کالایی شیمیایی‌‌‌ها نیز ۱۰۰ درصد از گروه‌‌‌ها با افزایش قیمت پایه همراه بودند. اسید استیک در هفته دوم دی‌ماه امسال با ۱۳ ‌درصد رشد به عنوان اولین گروه کالایی شیمیایی‌ معرفی شد و در روز ۷ دی‌ماه قیمت پایه این محصول ۲۷ ‌هزار و ۴۴۵ تومان به‌ازای هر کیلوگرم اعلام شد. در این گروه اوره پریل در رده دوم افزایشی‌ها قرار گرفت و از این رو با ۱۱.۶درصد رشد در جایگاه دوم قرار گرفت. افزایش قیمت ۱۰۰درصدی محصولات شیمیایی نیز تحت‌تاثیر نرخ ارز توافقی رقم خورده و این در حالی است که قیمت‌های پایه در بازار جهانی در وضعیت باثباتی قرار دارند و این موضوع تاثیر قابل‌توجهی بر بازار داخلی نگذاشته است.

رونق معاملات در رینگ فیزیکی پتروشیمی

بررسی تالار پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بازه زمانی ۲۹ آذرماه تا پنجم دی‌ماه نشان می‌دهد در این بازار ۱۱۹ هزار و ۸۷۳ تن انواع محصول پلیمری عرضه شد که با تقاضای ۲۰۱ هزار و ۳۴۸ تنی مواجه شد و در پایان هفته ۱۱۷ هزار و ۱۱۸ تن انواع محصول پلیمری مورد معامله قرار گرفت. مقایسه بازار فیزیکی پتروشیمی طی هفته نخست دی‌ماه با هفته پیش از آن نشان می‌دهد که حجم عرضه و میزان معاملات محصولات پلیمری به‌ترتیب ۲ درصد و ۳ درصد افزایش داشته و این در حالی رقم خورده است که میانگین قیمت پایه تعیین شده برای این نوع محصول در بازه مورد بررسی افزایش یافته است.

همچنین بازار فیزیکی محصولات شیمیایی در بازه زمانی ۲۹ آذرماه تا پنجم دی‌ماه مانند پلیمری‌ها پررونق نبوده و حجم عرضه‌ها نسبت به آخرین هفته از آذرماه کاهشی بوده است. به‌طوری که در بازه مورد بررسی ۶۴ هزار و ۶۴۶ تن محصول شیمیایی عرضه شد که با استقبال ۵۷ هزار و ۹۹۹ تنی روبه‌رو شد و در پایان ۴۲ هزار و ۷۰۹ تن از این نوع محصولات به‌فروش رسید. مقایسه بازار فیزیکی محصولات شیمیایی در بازه زمانی ۲۹ آذرماه تا پنجم دی‌ماه با هفته پیش از آن نشان می‌دهد که حجم عرضه و معاملات این نوع محصولات به‌ترتیب ۱.۵ درصد کاهش و ۰.۹ درصد افزایش داشته که این در حالی رقم خورده که میانگین قیمت پایه شیمیایی‌ها در بورس کالای ایران افزایشی به ثبت رسیده است.