گروه بورس کالا - امید فردای افغانستان عنوانی است که این روزها در کشور جنگ‌زده افغانستان که خود را برای رشد و توسعه آماده می‌کند برای معدن سنگ‌آهن حاجیگک برگزیده شده است. طبق برآوردهای وزارت معادن افغانستان، معادن حاجیگک حاوی ۸/۱ میلیارد تن سنگ‌آهن با خلوص ۶۲ درصد است و در صورت بهره‌برداری تا حدود زیادی باعث ریشه‌کنی فقر در بین اهالی استان بامیان که این معدن در مجاورت آن قرار دارد، خواهد شد. شغل بیشتر ساکنان اطراف معدن کشاورزی است که بر اثر خشکسالی و ناآرامی‌های داخلی بدون آنکه اطلاعی در مورد ارزش اقتصادی محل زندگی شان داشته باشند، مجبور به ترک محل زندگی خود شده‌اند.

به گفته مسوولان این کشور، با وجود اینکه ۵۰ سال از عمر اکتشافات معدنی در این کشور می‌گذرد، در طول این زمان به دلیل مشکلات امنیتی و ناآرامی‌های ۳ دهه اخیر، تنها ۱۰ درصد بخش نفت و گاز و ۵ درصد بخش معادن، مورد اکتشاف قرار گرفته است.

برای اولین بار در بهار سال گذشته وزیر معادن افغانستان در لندن به معرفی معادن غنی سنگ‌آهن حاجیگک برای جذب سرمایه‌گذار اروپایی پرداخت و ماه‌ها بعد، شرکت‌ها و کنسرسیوم‌هایی از کشورهای مختلف از جمله ایران پیشنهادهای خود را برای بهره‌برداری از این معادن به دولت افغانستان ارائه کردند. این در حالی بود که در مهرماه سال گذشته در نیویورک، معادن حاجیگک به سرمایه‌گذاران معرفی شده بود. در فهرست کوتاه اولیه از ۲۲ شرکت انتخاب شده، فقط یک شرکت از هر یک از کشورهای آمریکا، انگلستان و کانادا حضور داشتند. هندوستان با ۱۴ شرکت، خیز بلندی برای مشارکت در این زمینه و گسترش همکاری اقتصادی با کشور افغانستان برداشته بود و سهم هر یک از کشورهای استرالیا، چین و ترکیه نیز یک شرکت بود؛ اما از ایران دو شرکت سنگ‌آهن گل‌گهر و شرکت خصوصی بهین صنعت دیبا به فهرست اولیه راه یافتند.

شرکت «بهین صنعت دیبا» یک شرکت خصوصی است که با ایجاد کنسرسیوم متشکل از شرکت‌های سرمایه‌گذاری، معدنی و صنعتی از کشورهای ایران، ایتالیا، چین و کره جنوبی برای هر چهار بلوک اعلام شده محدوده حاجیگک جهت انجام عملیات اکتشاف، استخراج و فرآوری اعلام آمادگی و بلافاصله اقدامات لازم برای مطالعات امکان سنجی و تکمیل اسناد مناقصه را آغاز کرد. این کنسرسیوم از شرکت بهین صنعت دیبا به‌عنوان لیدر کنسرسیوم، شرکت‌های تام ایران خودرو، Danieli (ایتالیا)، Daewoo (از گروه Posco) کره جنوبی و پیشگامان انرژی سورنا به عنوان مجریان بخش صنعت فولاد‌سازی وزیر ساخت‌ها و شرکت‌های زرکوه اکتشاف و CNBM چین به عنوان مجریان بخش معدن و مجموعه‌های سرمایه‌گذار تشکیل شده است.

غلامرضا عصاررودی، رییس هیات‌مدیره شرکت و رییس کنسرسیوم بهین صنعت دیبا ضمن مثبت ارزیابی کردن شرایط ارائه شده از طرف کنسرسیوم متبوع خود به وزارت معادن افغانستان، امکان انتخاب این کنسرسیوم خصوصی را برای بهره‌برداری از معدن سنگ حاجیگک بالا دانست و افزود: در نهایت شش طرح سرمایه‌گذاری به وزارت معادن افغانستان اعلام وصول شده است که از میان آنها فقط دو شرکت برای سرمایه‌گذاری در هر چهار بلوک اعلام آمادگی کرده‌اند. در جلسه بازگشایی پیشنهادهای ارائه شده برای سرمایه‌گذاری در معادن حاجیگک، نماینده موسسه مشورتی بین‌المللی (International Advisory Panel) به عنوان ناظر در بازگشایی طرح‌های پیشنهادی حضور داشت و قرار است که این نماینده بر روند ارزیابی، مذاکرات و عقد قرارداد نیز نظارت ‌کند.

در حال حاضر کمیته ویژه ارزیابی کار خود را آغاز کرده و بعد از اتمام ارزیابی و مشخص شدن شرکت‌های برنده اصلی و رزرو و پس از دریافت پیشنهادهای کمیته بین الوزارتی، قرار است نتایج مناقصه به شورای وزیران برای تصویب ارائه شود.

بنا به گفته وزیر معادن افغانستان، دولت این کشور بر آن است تا در تمام فرآیند مناقصه، شفافیت کامل تامین شود و قوانین نافذه کشور (قانون معادن) و معیار‌های لازم بین‌المللی در این روند مد نظر قرار گیرد.