رشد چشمگیر قراردادهای آتی بورس کالا نسبت به قراردادهای آتی سهام
گروه بورس کالا - قیمت سکه طی هفته گذشته با بی‌سابقه‌ترین افزایش همراه شد، این در حالی بود که در روز پایانی به تاثیر از بازارهای جهانی طلا، افت نزدیک ۲۰ هزار تومان را تجربه کرد.

مبادلات طلا در بازارهای جهانی طی هفته گذشته با مسیر نوسانی رو به رو شد. در هفته مورد بررسی طلا در اوایل هفته به بالاتر از سطح یک هزار و 910 دلار رسید، اما روز پنج‌شنبه پس از طی مسیر متفاوتی با افت شدیدی که از سال 2008 تاکنون بی‌سابقه بوده به سطح یک هزار و 700 دلار نزدیک شد. هشدار به سرمایه‌گذاران برای جلوگیری از کلاهبرداری در معاملات موضوعی بود که روی روند بازار تاثیر گذاشت. همچنین مساله مذاکرات در مورد بحران بدهی یونان، مشکلات مربوط به دیگر کشورهای اروپایی همچون اسپانیا و ایتالیا و جلسه بانکداران بانک‌های مرکزی در جکسون‌هال نیز از مهم‌ترین دلایلی بوده‌اند که بازارهای طلا را با نوسان همراه کرده است.
انتظار بر این است جلسه بانکداران سرنخ مشخصی برای وضعیت آینده بازارها باشد، به همین دلیل هر گونه تصمیم‌گیری یا حمایت از اوضاع برای تقویت رشد اقتصادی، هم بازارهای سهام و هم بازارهای جهانی طلا را متاثر خواهد کرد. همچنین جلسه فوق‌العاده پارلمان اروپا در بروکسل برای رسیدگی به وضعیت بحران مالی این منطقه طی هفته پیش رو می‌تواند چشم‌انداز بهتری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد. این در حالی است که براساس گزارش مورگان استنلی، بانک‌های مرکزی که خریداران خالص طلا برای نخستین بار در یک نسل هستند، احتمالا دارایی‌های طلایشان را حتی با وجود نیاز برای نقدینگی به منظور مقابله با تشدید بحران بدهی، حفظ می‌کنند.
در بازار داخلی نیز دادوستدهای سکه با وجود افزایش قیمت در حجم پایینی دنبال شد. مبادلات سکه در بازار نقدی و بازار آتی هر دو به تاثیر از بازارهای جهانی با نوسان دنبال شد. با وجود اینکه قیمت سکه در بازار نقدی طی هفته گذشته به رکورد 575 هزار تومان هم رسید، اما روز پنج‌شنبه این روند حالت عکس به خود گرفت و تا 530 هزار تومان هم پایین کشیده شد. البته قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی در حالی روز سه‌شنبه بیش از یک هزار و 910 دلار شد که روز چهارشنبه به پایین‌تر از یک هزار و 780 دلار نیز رسید، اما روز چهارشنبه در بازار داخلی قیمت‌ها برعکس بازارهای جهانی با نوسان رو به بالایی دنبال شد. عامل اصلی، گران شدن دلار و کمبود ارز و از سویی افزایش قیمت فروش سکه از سوی بانک کارگشایی اعلام شد. تحلیلگران بر این باورند شاید تمهیدات موقتی از سوی ایالات متحده برای رفع بحران و افزایش قیمت‌ها مانند کمک‌های مالی صورت بگیرد، اما رکود اقتصادی اجازه مهار نوسانات قیمتی را نمی‌دهد. به همین دلیل افزایش قیمت طلا همچنان به عنوان آینده تردیدناپذیر بازارها نگاه می‌شود.
اما در بازار آتی بورس کالای ایران، در مجموع ۲۸ هزار و ۲۳۵ قرارداد به ارزش یک تریلیون و ۵۱۸ میلیارد و ۲۵۴ میلیون و ۳۸۰ هزار ریال انجام شد که نسبت به هفته ماقبل از لحاظ حجم و ارزش به ترتیب ۳۰/۱۷ و ۸۸/۹ درصد کاهش یافت. برای معاملات شهریورماه در مجموع ۳ هزار و ۵۱۵ قرارداد به ارزش ۱۹۰ میلیارد و ۳۱۸ میلیون و ۱۸۰ هزار ریال معامله شد. این در حالی بود که برای سکه آبان‌ماه ۳ هزار و ۷۶۲ قرارداد به ارزش ۲۰۸ میلیارد و ۸۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال دادوستد شد. مبادله قراردادهای سکه دی ماه نیز ۷ هزار و ۱۹۱ قرارداد به ارزش ۴۱۴ میلیارد و ۴۵۱ میلیون و ۲۱۰ هزار ریال بود این در شرایطی است که برای سکه اسفندماه نیز ۱۳ هزار و ۸۶۷ قرارداد به ارزش ۷۰۴ میلیارد و ۶۷۴ میلیون و ۱۹۰ هزار ریال دادوستد شد. همچنین براساس اطلاعیه بورس کالا در مرداد ماه، بورس کالای ایران شاهد افزایش بی‌سابقه تعادل و ارزش قرارداد‌های آتی بود. در این ماه ۱۳۰ هزار و ۵۷ قرارداد آتی ثبت شد. ارزش این تعداد قرارداد به رقم ۶ هزار و ۵۹۸ میلیارد ریال رسید. قراردادهای آتی بورس کالا در حالی به این رقم از ارزش و تعداد قرارداد رسید که معاملات قراردادهای آتی سهام در بازار اوراق بهادار در مرداد ماه شامل ۵۶۶ واحد به ارزش ۲۰ میلیارد ریال بود. در شرایطی که آمار قراردادهای آتی بورس کالا روندی رو به رشد را از چندی پیش سپری می‌کند، معاملات قراردادهای آتی سهام در بازار اوراق بهادار نسبت به تیرماه از نظر تعداد ۹/۵۸ و از نظر ارزش ۶۳ درصد کاهش داشته است.
اما یکی از موضوعاتی که طی هفته گذشته روی روند بازار تاثیر گذاشت، اطلاعیه بازار در خصوص افزایش وجه تضمین اولیه بود، در پی رشد قیمت جهانی طلا، بازار آتی سکه نیز با حضور خریداران جدید با رشد حبابی و هیجانی روبه‌رو شده است، هیات پذیرش بورس کالا در سازمان بورس و اوراق بهادار با افزایش 50 درصدی قیمت‌ها در این بازار، به نوعی رفراندوم در این قراردادها را برای ادامه بهتر فعالیت دادوستدها و تحت پوشش قراردادن ریسک معاملات انجام داد، اما براساس گفته برخی از کارگزاران، اعلام ناگهانی این تصمیم که به منظور اصلاحات در قراردادهای آتی با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی گرفته شده فضای معاملات این بازار را با ابهام و عقب‌نشینی معامله‌گران روبه‌رو کرده است. به هر حال به منظور قضاوت در این باره باید منتظر معاملات امروز بازار آتی بورس کالا با اجرای اصلاحات جدید بود تا دید که آیا تغییری در بازار به وجود می‌آید یا نه؟
علاوه بر حجم معاملات که شاهد نوسانات اندک رو به پایینی بود و تا حدودی رنگ تردید سرمایه‌گذاران برای افزایش معاملات را به خود دید، قیمت‌ها هم نوسانی شد. در حالی که افزایش قیمت‌ها از ابتدای هفته آغاز شده بود و تا روز پایانی هم ادامه یافت، اما در روز پنج‌شنبه ریزش قیمت سکه به تبع از بازارهای جهانی انجام شد، کاهش قیمت‌ها در این روز نتوانست رشد بی‌سابقه روزهای ابتدای هفته را جبران کند. برای قراردادهای شهریورماه، قیمت سکه در پایان هفته با رشد ۲۴ هزار و ۷۰۰ تومان نسبت به ابتدای هفته رو به رو شد. سکه آبان‌ماه نیز با رشد بیش از ۲۴ هزار و ۳۰۰ تومانی همراه شد. این در حالی بود که رشد قیمت برای دو قرارداد دیگر معاملات به نسبت دیگر قراردادها، با شیب کمتری دنبال شد. سکه دی ماه با افزایش ۲۰ هزار تومان در مدت مشابه مواجه شد این در شرایطی بود که سکه اسفندماه به ۱۷ هزار تومان رسید. قابل ذکر است که افزایش قیمت سکه اسفندماه تا ۶۱۷ هزار تومان رسید، اما در پایان هفته این شیب افزایشی تا حدودی فروکش کرد.