پدرام ایزدی*
بازارهای جهانی محصولات طویل و محصولات تخت اکنون به دو سوی مخالف حرکت می‌کنند، در حالی که بخش محصولات تخت در رکود فصلی به سر می‌برد، قیمت محصولات طویل در بازار به سرعت رو به افزایش است.

دلیل اصلی این تغییرات قیمت تاثیر عوامل بنیادی است. وضعیت صنایع مصرف‌کننده محصولات تخت همچنان در حال بهبود است، در حالی که در بخش محصولات طویل فعالیت‌های مبتنی بر آنچه در آینده انتظارش است همزمان با سطح ناچیز تقاضا نقشی اساسی در بازار ایفا می‌کند.
در تابستان، شرایط بازار محصولات تخت به دلیل پایین بودن میزان مصرف و استفاده کامل از ظرفیت تولید نسبتا ثابت خواهد ماند. ثبات یا کاهش اساسی قیمت مواد خام به مقاومت مصرف‌کنندگان در گذر از جهش قیمت‌ها کمک خواهد کرد، درحالی که قیمت‌های محصولات نورد تا تعیین قیمت محموله‌های اسلب در سه ماهه چهارم تغییری نخواهد داشت.
در بازار محصولات طویل عمدتا به دلیل نیاز مصرف‌کنندگان به حضور دوباره در بازار پس از غیبتی طولانی و تمایل معامله‌کنندگان به افزایش قیمت، تغییراتی جهشی را شاهد خواهیم بود. آنچه که قیمت محصولات طویل را با وجود پایین بودن تقاضا همچنان بالا نگه می‌دارد، ثبات قیمت قراضه آهن است. در عین حال، رکود بازار خریداران نهایی مانع از افزایش چشمگیر قیمت‌ها می‌شود.
از سویی سرعت رشد جهانی اقتصاد رو به کاهش است و از سوی دیگرمشکلات موجود در بزرگترین اقتصادهای جهان از جمله وقوع زمین لرزه در ژاپن و بحران مالی در ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، وقوع بهبودی فصلی در سطح تقاضا و قیمت محصولات فولادی را غیر قابل پیش‌بینی می‌کند. عامل دیگری که بر سطح جهانی تقاضای محصولات فولادی تاثیرگذار است، اقداماتی است که از سوی دولت چین برای جلوگیری هرچه بیشتر از توسعه اقتصادی انجام گرفت، زیرا بهبود اقتصادی کشورهای عرضه‌کننده به شدت به تقاضا برای واردات وسایل نقلیه، تجهیزات و کالای مصرفی متکی است. بنابراین اگر مسیر اقتصاد جهانی بر روندی منفی تاکید داشته باشد، در پاییز بر این باوریم افزایش سطح تقاضا برای محصولات فولادی چندان چشمگیر نخواهد بود.
احتمال کاهش بهای شمش
در خرداد ماه، با افزایش سطح تقاضا از سوی تاجران و افزایش قیمت محصولات نهایی، عرضه‌کنندگان شمش همچنان قیمت‌ها را بالا می‌برند. در ایران، بازار محصولات طویل در هفته‌های اخیر به سرعت در حال تغییر بود. حذف قوانین دولتی تنظیم قیمت‌ها موجب
10 درصد افزایش قیمت محصولات فولاد ساختمانی در اوایل خرداد شد، اما در اواسط خرداد کاهش شدید نرخ تبادل ارز ایران (3/1 درصد کاهش) و تجدید نظام کنترل قیمت‌ها موجب کاهش قیمت در بازار داخلی محصولات طویل شد. وضعیت فروش میلگرد ترکیه نیز چندان مطلوب نبود، زیرا صادرات این کشور به خاورمیانه از رونق افتاده است. با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان، در تیر ماه بازار بار دیگر رونق می‌گیرد. در شهریور ماه، رشد فعالیت صنایع مصرف‌‌کننده، مهمترین عامل رشد قیمت محصولات فولادی خواهد بود.
بازار قراضه، عامل ثبات قیمت شمش در کوتاه مدت خواهد بود. در اوایل تیر، به دلیل رکود فصلی مصرف مواد در تابستان و افزایش جمع‌آوری فصلی قراضه، قیمت قراضه در بازارهای جهان تغییر مسیر داد. در تیر ماه، انتظار می‌رود تجار ترکیه وارد بازار شوند، ولی به دلیل محدود بودن حجم معاملات، رشد قیمت قراضه محسوس نخواهد بود. در مرداد-شهریور احتمال می‌رود قیمت قراضه به دلیل رشد بازار جهانی تقاضای محصولات نهایی، بار دیگر افزایش یابد.
در تیر ماه، هزینه تولید در کارخانه‌های کشورهای مشترک‌المنافع تا حدودی کاهش یافته، ولی با فرا رسیدن مرداد افزایش 3 تا 10 درصدی قیمت مواد خام موجب افزایش هزینه تولید به میزان هر تن 12 تا 15 دلار می‌شود و این رشد یکی از عواملی است که عرضه‌کنندگان برای افزایش قیمت‌های خود برمی‌شمرند. در ترکیه، ثبات قیمت قراضه (حتی احتمال روند کاهشی نیز وجود دارد) موجب کاهش تقریبی هزینه تولید در اوایل سه ماهه سوم سال خواهد شد. حتی به‌رغم روند کاهش احتمالی قیمت مواد خام در تابستان، هزینه تولید در سطوح بالا باقی خواهد ماند و تلاش مصرف‌کنندگان برای پایین آوردن قیمت محصولات فولاد به جایی نخواهد رسید.
پس از قوت گرفتن قیمت محصولات میانی در بازارهای منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) برای مدتی کوتاه، در اوایل تیر این بازار دچار رکود خواهد شد. جدای از افزایش حجم خرید در شمال آفریقا، این رشد در بازار تقاضای شمش ایران بوده است که افزایش قیمت‌ها در خرداد ماه را پشتیبانی می‌کرد. در ترکیه، قیمت شمش وارداتی در مقایسه با قیمت میلگرد تا اواسط خرداد ماه مطلوب تر بوده، ولی مشکلات موجود بر صادرات محصولات نهایی فقط افزایش اندکی در خرید شمش وارداتی را موجب شد. در تیرماه، با بسته شدن قراردادهای حمل محصولات مرداد ماه، احتمال می‌رود موج جدیدی از سفارشات از سوی تجار و تولیدکنندگان نورد وارد بازار شود.
بنا بر تحلیل ام ای اس دی(MESD) انتظار نمی‌رود که بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان شمش در چشم‌انداز کوتاه مدت سیاست صادراتی خود را تغییر دهند. به دلیل افزایش حجم خرید از سوی تاجران در خاورمیانه و برقراری توازن میان دوکفه عرضه وتقاضا در بازار محصولات میانی، صادرکنندگان کشورهای مشترک‌المنافع برای افزایش قیمت در خرداد ماه برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌ بودند که به موجب آن نرخ صادرات شمش با افزایش 30 تا 40 درصدی هر تن 100 تا 110 دلار رشد را تجربه می‌کند. صادرکنندگان کشورهای مشترک‌المنافع به منظورحفظ سود معاملات و سطوح قیمت، پیش از رشد پیش‌بینی شده تقاضا در خاورمیانه، معاملات شمش را افزایش نخواهند داد. افزایش حجم خرید داخلی محصولات طویل در بازار ترکیه به عرضه‌کنندگان این امکان را داده است که توجه خود را بر مصرف‌کنندگان داخلی معطوف کرده، و قیمت‌های صادرات را بالا ببرند (اگرچه هیچ قراردادی با این قیمت منعقد نشده است) و به موجب آن اختلاف قیمت فولادسازان نسبت به ماه قبل هر تن 35 دلار افزایش یابد. در اوایل سه ماهه سوم، میزان عرضه از سوی ترکیه افزایش نخواهد یافت، زیرا صادرکنندگان درصدد هستند تا محصولات نهایی را به بازارهای خاورمیانه بفروشند و حاشیه قیمت‌های خود را در بخش محصولات میانی بالا نگه دارند. اگر بازار تقاضای محصولات طویل و شمش در تیر-مرداد همچنان کساد بماند، صادرکنندگان بزرگ ترجیح می‌دهند تولید خود را کاهش داده و حتی کارخانجات خود را به منظور انجام تعمیرات ببندند. انتظار می‌رود تقاضای محصولات میانی در بازارهای جهان روند نزولی را در پیش گیرد. با شروع سه ماهه سوم قیمت شمش دوباره رشد خواهد کرد که البته افزایش منطقی قیمت قراضه خود عاملی بازدارنده به شمار می‌رود.
*تحلیلگر بازار فولاد در MESD