فروش برق در بورس به سود خریدار یا فروشنده؟

 از ابـــتــــــــدای اردیـبــــهشت ‌مـــاه  امــســــال تابلوی عمده‌‌‌فروشی در بازار برق بورس انرژی ایران میزبان عرضه برق توسط نیروگاه‌‌‌ها و ثبت تقاضا از سوی شرکت‌های توزیع برق است. به این ترتیب معاملات برق میان نیروگاه‌‌‌ها و شرکت‌های توزیع از ابتدای امسال از طریق بستر شفاف بورس انرژی ایران انجام می‌شود. این تصمیم در راستای اجرای قانون برنامه هفتم توسعه و به دنبال اصلاح نظام مالی صنعت برق اتخاذ شده و در قالب این سازوکار، هزینه خرید برق از نیروگاه‌‌‌ها به صورت نقدی پرداخت می‌شود.

 فروش ۱۹۴۸میلیون کیلووات ساعت برق

اولین عرضه برق توسط نیروگاه‌‌‌ها در تابلوی عمده‌‌‌فروشی بازار برق بورس انرژی ایران در روز اول اردیبهشت‌ماه انجام شد. در این روز، ۱۱نیروگاه نسبت به عرضه برق در بارپایه‌‌‌های مختلف بورس انرژی و شرکت‌های توزیع برق نسبت به ثبت تقاضا در این بازار اقدام کردند و در نهایت در این روز ۲۱شرکت توزیع برق موفق به خرید حدود ۳۳۹میلیون و ۵۰۴‌هزار کیلووات ساعت برق در قالب ۴میلیون و ۱۳۸‌هزار قرارداد سلف در بارپایه‌‌‌های مختلف به ارزشی بالغ بر ۳۰۷میلیارد و ۸۵۳میلیون و ۶۴۰‌هزار ریال شدند. در دومین هفته اردیبهشت‌ماه، تابلوی عمده‌‌‌فروشی برق میزبان عرضه مستمر برق از سوی نیروگاه‌‌‌ها بود که این عرضه‌‌‌ها با استقبال خوب شرکت‌های توزیع مواجه شد و به این ترتیب در مدت کوتاهی این بازار رونق قابل قبولی را تجربه کرد.

ظرف سه‌روز ابتدایی هفته دوم اردیبهشت‌ماه، یعنی از روز شنبه تا دوشنبه (هشتم تا دهم اردیبهشت‌ماه) بالغ بر یک‌میلیارد و ۹۴۸میلیون و ۳۱۷‌هزار و ۱۶۰کیلووات ساعت برق با مجموع ارزش ۲۱۴۷میلیارد ریال از این بازار مورد معامله قرار گرفت. این معاملات در قالب قرارداد‌‌‌های سلف در بارپایه روزانه، هفتگی و ماهانه انجام شد. همچنین روز سه‌‌‌شنبه یازدهم اردیبهشت‌ماه ۴۹معامله برق از تابلوی عمده‌‌‌فروشی انجام شد که ارزش فروش برق از این تابلو در این روز به ۴۷۱میلیارد ریال رسید.

سودآوری و توسعه در انتظار نیروگاه‌‌‌ها

انتقال بستر فروش برق نیروگاه‌‌‌ها به بورس انرژی برای طرفین معامله یعنی نیروگاه‌‌‌های برق، شرکت‌های توزیع و حتی اقتصاد کشور مزایای متعددی دارد. تا پیش از عرضه برق در بورس انرژی، فروش این محصول از طریق قراردادهای میان‌مدت و بلندمدت میان نیروگاه‌‌‌ها و شرکت‌های توزیع انجام می‌‌‌شد. در این نحوه فروش شفافیت کافی وجود نداشت و در عین حال در بسیاری از موارد وزارت نیرو هزینه خرید برق توسط شرکت‌های توزیع را بسیار دیر پرداخت می‌‌‌کرد. درواقع در مدل‌‌‌ پیشین فروش برق، صنعت نیروگاهی امکان برنامه‌‌‌ریزی در خصوص زمان دریافت وجوه ناشی از فروش برق را نداشت.

دریافت وجه ناشی از فروش برق، بسیار نامنظم و قطره‌‌‌چکانی و دوره وصول مطالبات صنعت نیروگاهی بسیار طولانی‌مدت بود. این موارد باعث شده بود تا این صنعت از سوددهی خارج شود و به این ترتیب سرمایه‌گذاران انگیزه‌‌‌ای برای حضور در این بخش نداشتند.  با تغییر نحوه فروش برق نیروگاه‌‌‌ها فرصتی فراهم می‌شود تا این صنعت از زیان خارج شود. با فروش برق در بورس انرژی، نقدینگی به شکل مستمر و منظم به این صنعت تزریق می‌شود که این موضوع می‌‌‌تواند این صنعت را مجددا سودآور کند و به این ترتیب زمینه‌‌‌ساز جذب سرمایه‌گذاران جدید به این بخش خواهد بود.

در مقابل، شرکت‌های توزیع نیز امکان برنامه‌‌‌ریزی برای خرید در ساختاری شفاف و روان را خواهند داشت. در ساختار جدیدی که به‌منظور اصلاح ساختار مالی شرکت‌های توزیع و استقلال مالی آنها شکل گرفته، شرکت توانیر تعهد کرده است که به صورت هفتگی نسبت به شارژ حساب‌‌‌های شرکت‌های توزیع اقدام کند. به این ترتیب تمام شرکت‌های توزیع به صورت مستقل وارد بازار شده و تقاضای هفتگی، ماهانه و حتی فصلی خود برای خرید برق را ثبت می‌کنند. در مقابل نیز تمام نیروگاه‌‌‌های حرارتی کشور اقدام به عرضه برق در بورس انرژی می‌کنند و هر شرکت توزیع به شکل مستقل متناسب با نیاز خود اقدام به خرید برق می‌کند.

اخبار مرتبط