آرامش بازار ماده‌اولیه تولید روغنموتور با توازن در عرضه و تقاضا
لوبکات از انتظارات تورمی دور ماند
ظرف نیمه‌ابتدایی بهمن ماه امسال بالغ بر 36هزار‌تن لوبکات سبک با قیمت پایه‌‌‌‌‌ای در بازه 17هزار و 815تومان تا 18هزار و 172تومان در رینگ پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بورس‌کالای ایران عرضه شد. برای این محصول تقاضایی بالغ بر 31هزار‌تن به‌ثبت رسید‌که در نهایت به‌فروش 31هزار‌تن محصول از این بازار با میانگین قیمت 17هزار و 900تومان انجامید.
رشد قیمت 61درصدی
متقاضیان لوبکات در کشور، چند شرکت محدود هستند که این محصول را تبدیل به روغن پایه کرده و بخشی از آن را داخل مجموعه‌‌‌‌‌های خود به روغنموتور تبدیل‌کرده و بخشی از روغن پایه را به‌عنوان ماده‌اولیه تولید روغنموتور به تولیدکنندگان کوچک‌تر این محصول به‌فروش می‌‌‌‌‌رسانند. محدودیت خریداران لوبکات و همچنین توازن در عرضه و تقاضا باعث می‌شود تا عموما رینگ این محصول آرام و به دور از هیجان باشد و عمده معاملات در نرخ پایه انجام شود، با این‌وجود پیش‌بینی جهش یا سقوط قیمت‌ها در کوتاه و میان‌مدت می‌تواند آرامش این رینگ را در برخی برهه‌‌‌‌‌های زمانی برهم بزند.
به این ترتیب در شرایطی که جهش انتظارات تورمی در رینگ داخل بر روند معاملات اغلب محصولات در رینگ‌‌‌‌‌های مالی و کالایی کشور اثرگذار شده‌است؛ لوبکات در زمره معدود کالاهایی است که در رینگ فیزیکی بورس‌کالا به دور از هیجان به‌فروش می‌رسد. آرامش در رینگ لوبکات از آنجایی حائزاهمیت می‌شود که این محصول، ماده‌اولیه مصرفی در تولید روغنموتور است، اگرچه قیمت پایه لوبکات براساس نوسان نرخ ارز رسمی کشور و بهای این محصول در بازار جهانی تعیین می‌شود، اما دور ماندن معاملات آن از انتظارات تورمی باعث می‌شود تا بازار روغنموتور نیز از آرامش نسبی برخوردار شود. ظرف نیمه ابتدایی بهمن سال‌گذشته بالغ بر 38هزار‌تن لوبکات سبک با میانگین قیمت پایه‌‌‌‌‌ای‌برابر 11هزار و 120تومان در هر کیلوگرم در رینگ فیزیکی بورس‌کالای ایران عرضه شد؛ برای این محصول تقاضایی به همین میزان به‌ثبت رسید‌و در نهایت 36هزار‌تن لوبکات سبک از این بازار با میانگین قیمت 11هزار و 136تومان مورد معامله قرارگرفت.
پایه فروش لوبکات ظرف نیمه بهمن امسال نسبت به دوره مشابه قبل (نیمه بهمن سال1401) رشدی 61درصدی داشته‌است، درحالی‌که ظرف سال‌گذشته نرخ ارز نیمایی‌برابر 28هزار و 500تومان بود؛ نرخ حواله ارز در بازار مبادله به 39هزار و 500 رسیده‌است و بنابراین نرخ ارز در تعیین قیمت پایه این محصول رشدی 38درصدی داشته و این روند افزایشی تاثیر مستقیمی بر قیمت‌های پایه برجای گذاشته‌است. افزایش بهای نفتکوره سولفور بالا در رینگ جهانی در بازه سالانه نیز بر این روند تاثیر مثبت برجای گذاشت.
اثرگذاری سیگنال ارزی محدود شد
در حالی ظرف هفته گذشته لوبکات سبک با میانگین نرخ پایه‌‌‌‌‌ای‌برابر 17هزار و 900تومان در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران عرضه شد که این رقم نسبت به رکورد تاریخی قیمت پایه این محصول 9.5درصد کمتر بود. رکورد تاریخی قیمت لوبکات برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران برابر 19هزار و 807تومان بود که ظرف روزهای ابتدایی آبان ماه به‌ثبت رسید. صعود بهای نفت پس از آغاز جنگ در نوار غزه در نیمه مهر ماه زمینه‌‌‌‌‌ساز اوج‌‌‌‌‌گیری بهای لوبکات در بازار جهانی شد؛ لوبکات یکی از فرآورده‌های نفتی است و از همین‌‌‌‌‌رو بهای آن با نفت‌خام نوسانی همگرا دارد.
قیمت عرضه لوبکات براساس بهای HSFO180 (نفتکوره سولفور بالا) فوب خلیج‌فارس و نرخ ارز نیمایی (نرخ حواله ارز در بازار مبادله) تعیین می‌شود؛ بنابراین پیش‌بینی هرگونه تغییر یکباره در نرخ ارز نیمایی یا بهای نفتکوره سولفور بالا می‌تواند به معاملات این محصول جهت‌‌‌‌‌دهی کند. قیمت پایه لوبکات (ماده اولیه تولید روغن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پایه) در بورس‌کالای ایران بر اساس میانگین جهانی نرخ فروش دو هفته قبل HSFO (نفتکوره سولفور بالا) در ضریبی مشخص (رقمی نزدیک به 0.9× 1.15) با احتساب میانگین نرخ ارز نیمایی تعیین می‌شود. نرخ حواله ارز در بازار مبادله به شکل آهسته، اما پیوسته افزایشی است و این روند سیگنال مثبتی برای قیمت‌های پایه به‌همراه دارد؛ البته روند نوسان محدود نرخ ارز باعث می‌شود تا اثرگذاری این سیگنال بر بازار محدود باشد. در چنین شرایطی نوسان بهای نفتکوره سولفور بالا در بازار جهانی به‌مراتب تاثیر بیشتری بر قیمت‌های داخلی برجای می‌گذارد.
تنگنای عرضه؛ حامی رشد نرخ HSFO
هر بشکه نفتکوره سولفور بالا ظرف روز پایانی هفته گذشته در خلیج آمریکا با نرخ 64دلار و 74سنت معامله شد؛ این در حالی است که رکورد قیمتی یک سال‌اخیر بهای این محصول در نیمه سپتامبر و‌برابر 83 دلار و 61سنت بود؛ به این ترتیب قیمت این محصول نسبت به رکورد قیمتی خود در بازه سالانه افتی 22درصدی داشت. اگرچه بهای نفتکوره سولفور بالا فاصله زیادی با رکورد قیمتی سالانه خود دارد، اما برآوردها به رشد بهای آن در میان‌مدت امیدوارند و بنابراین این بازار در میان‌مدت با سیگنالی افزایشی مواجه است.
پلتس در گزارشی از بازار نفتکوره؛ پیش‌بینی کرد که بهای این محصول در 2024 بالاتر از سال2023 قرار گیرد. تنگنای عرضه و رشد احتمالی تقاضا برای نفتکوره سولفور بالا از سوی کشتی‌‌‌‌‌ها، عامل صعود بهای این محصول خواهد بود. شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان در 4ژوئن در توافقی با همتایان اوپک‌پلاس، اعلام کرد که عربستان‌سعودی حداقل تا پایان ژوئیه 2024 روزانه یک‌میلیون بشکه از تولید نفت خود می‌‌‌‌‌کاهد. این کاهش تولید می‌تواند محرک بهای نفت در بازارهای جهانی باشد.
همچنین صادرات نفت از شمال عراق از طریق بندر جیهان ترکیه که شامل تمام تولیدات نفت و فرآورده‌های کرکوک عراق می‌شود، متوقف‌شده‌است. این انسداد ناشی از حکم داوری بین‌المللی در 23 مارس سال‌گذشته بود که خط‌لوله عراق-ترکیه را غیرقانونی خواند. استمرار این کاهش عرضه از سال‌گذشته نیز بر روند بازارها تاثیر افزایشی برجای می‌گذارد. روسیه اگرچه در آخرین نشست اوپک‌پلاس نپذیرفت که کاهش تولیدی مطابق با عربستان بدهد؛ اما با تمدید کاهش تولید 500هزار بشکه در روز از مارس 2023 تا پایان سال2024 موافقت کرد.
