گروه بورس کالا - منیژه حیاتی: پس از آنکه بازارآهن در چند روز اخیر از سطح بالای قیمت‌ها که هفته قبل ثبت شده بود حمایت نکرد و میانگین قیمت‌ها روند نزولی به خود گرفت، دیروز شمش فولاد خوزستان هم در بورس کالا با نرخ پایه معامله شد و رقابتی روی آن انجام نگرفت. به گفته معامله گران بازار آهن با اعلام رسمی تصمیم دولت مبنی بر تعطیلی بانک‌ها، بورس و تمامی بازارها در چند روز متوالی، دیروز بیشتر فعالیت بازار محدود به انجام معاملات بانکی بود و به نظر می‌رسد هفته آینده هم شرایط به همین طریق طی شود و از عمق بازار کم شود؛ چرا که اصولا تجربه نشان داده بازار نسبت به تعطیلات طولانی مدت حساس بوده و از حجم معاملات آن کم می‌شود.

البته شایعاتی وجود دارد که بعضی از خریداران شمش با هدف کنترل بازار شمش فولاد و کاهش نرخ این کالا و در نهایت تامین شمش مورد نیاز خود از روند کاهشی قیمت مقاطع در روزهای اخیر حمایت کرده و موجودی‌های مقاطع خود را با نرخ‌های پایین‌تر به بازار عرضه کردند.

البته دیروز میانگین قیمت میلگرد فولاد خراسان در بورس کالا به دلیل دوبرابر بودن حجم تقاضا در مقایسه با عرضه، از یک هزار و ۷۰۰ تومان به یک هزار و ۷۱۰ تومان رسید، به نظر معامله‌گران با در نظر گرفتن نرخ بازار نقدی، خرید میلگرد وشمش از بورس کالا با در نظر گرفتن شرایط معاملات سلف، با نرخ‌های بالاتر از این منطقی نیست. طبق گفته یکی از خریداران، خرید محصول فولاد خراسان هم به این دلیل با تقاضای زیاد مواجه شد؛ چون برای تحویل نقدی عرضه شده بود و در مقایسه با کالاهای سلف ارجحیت دارد به خصوص که مشخص نیست تا زمان تحویل کالاهای سلف بازار با چه شرایطی مواجه می‌شود و اصولا خرید سلف با تغییر جهتی که بازار در این چند روز داشته برای معامله‌گران ریسک زیادی را به دنبال داشته است.

در این رابطه البته نظرات متفاوتی وجود دارد برخی از معامله‌گران معتقدند: از آنجا که در مدت اخیر، بازار شرایط بی ثباتی داشته و اخبار متناقض به شدت آن را تحت تاثیر قرار داده، بیشتر خریداران واقعی بازار ترجیحا به سرعت معاملات خود را انجام می‌دهند اما خریدهایی که با هدف انتقال به انبار انجام می‌شود تحت تاثیر نوسان قیمتی قرار می‌گیرد.

البته در عین حال برخی از تجار معتقدند: میزان تقاضاهای واقعی بازار بسیار کم است و تجار هم ترجیح می‌دهند؛ با این شرایط فروش زیادی در بازار نداشته باشند؛ در نتیجه نرخ معاملاتی هم که انجام می‌شود به دلیل محدود بودن تناژ با نرخ‌های پایین تری ثبت می‌شود.

در نتیجه در معاملات دیروز بورس کالا شمش فولاد خورستان در سه بخش عرضه شد که در همه معاملات با نرخ یک هزار و ۳۴۶ تومان و با تناژهای ۴ هزار تنی، ۱۳ هزار و ۴۶۰ تنی و در معامله مچینگ هم یک هزار تن معامله شد.

میلگرد فولاد خراسان هم دیروز با نرخ یک هزارو ۷۰۰ تومان عرضه شد، اما پس از رقابت به یک هزارو ۷۱۰ تومان رشد کرد. حجم این معامله ۱۰ هزار و ۱۲۰ تن و تقاضا برای آن ۲۲ هزار و ۲۲۰ تن بود.

اما اگرچه نرخ معاملاتی شمش در بورس کالا تغییری نسبت به هفته قبل نداشته، اما همچنان به نظر می‌رسد عرضه محصولات فولادی شرکت‌های متفاوت در یک روز منطقی تر است و باید ذوب آهن و خراسان برای متعادل شدن عرضه و تقاضا در یک روز عرضه کنند، به خصوص که میزان و تعداد عرضه محصولات فولادسازان دیگر همچنان در بورس کالا محدود است و خبری هم از عرضه محصولات فولادی وارداتی در رینگ فولادی‌ها نیست.

توافق بورس و انبارهای عمومی بر سر ثبت کالاهای وارداتی

پس از آنکه بازار فولاد نوسان‌های شدید قیمتی را در یک ماه اخیر از سر گذراند و تناسب میان عرضه و تقاضا در بازار از بین رفت‌، عدم حضور محصولات فولادی بخش خصوصی و کالاهای وارداتی که زمانی در بورس عرضه می‌شدند بیش از پیش خود را نشان داد.

از این رو لزوم فراهم کردن شرایطی که زمینه حضور و عرضه محصولات وارداتی را در بورس تسریع کند از جمله موارد مهمی است که اگرچه پیگیری آن در شرایط فعلی بازار و حجم واردات در نگاه اول منطقی به نظر نمی رسد اما فراهم کردن سازو کار بهتری که بتواند به خصوص عرضه شمش وارداتی را منوط به عرضه در بورس و تحویل آن را نیز تضمین کند‌، نتایج مثبتی به همراه خواهد داشت. البته اخیرا اقداماتی در این خصوص از سوی مسوولان بورس کالا انجام شده که از جمله می‌توان به امضای تفاهمنامه بورس و انبارهای عمومی و سازمان تجارت الکترونیک اشاره کرد که با هدف ساماندهی محصولات وارداتی قابل عرضه در بورس انجام شده است. بر اساس این تفاهمنامه سه جانبه شرکت انبارهای عمومی به عنوان مجری‌، دارایی موجود اشخاص متقاضی در انبار را تحت نظارت خود در می‌آورد و شرکت ‏بازرسی مشخصات کالا را ثبت و ضمیمه قبض می‌کند‌، سپس مشخصات به سامانه الکترونیکی ارسال می‌شود و نسخه ‏چاپ و پرینت شده قبض انبار به مشتری داده می‌شود‎. مالک قبض می‌تواند این نسخه را در اختیار بورس کالا بگذارد و بورس نیز با استعلام الکترونیکی از شرکت ‏انبارهای عمومی ایران و در صورت آزاد بودن کالا و نداشتن مشکل، در بورس به فروش می‌رساند‎. اگرچه شفافیت قیمت‌، افزایش مشتریان کالای انبارهای عمومی‌، کاهش هزینه‌ها و خطای بایگانی‌، آزاد شدن سریع ‏سرمایه و ایجاد وثیقه‌های مطمئن با نقد شوندگی بالا از خصوصیات مهم این طرح اعلام شده؛ اما به نظر می‌رسد از آنجا که یکی از مشکلاتی که عرضه محصولات وارداتی در بورس کالا با آن مواجه بود نگرانی خریداران از تحویل کالا بود، با این طرح از بین می‌رود می‌تواند در حجم مبادلات تاثیر بسزایی داشته باشد. به گفته یکی از کارشناسان بازار کالایی‌، این موضوع مبادلات را تسریع کرده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و این موضوع بورس کالا را همانند بورس لندن قادر می‌سازد تا کالا را در انبارهای خود که همان انبارهای عمومی هستند بلوکه کند تا معاملات بر اساس کالاهایی که موجود است معامله شود، ضمن اینکه عرضه این کالاها که قاعدتا باید پذیرش شوند به ضمانتنامه‌های سنگین احتیاج نخواهد داشت اگرچه یکسری هزینه‌ها با عنوان جرایم احتمالی باید در نظر گرفته شود. البته یکی دیگر از مشکلات عرضه محصولات فولادی‌ها در بورس کیفیت کالاهای وارداتی بود، اما به نظر می‌رسد این موضوع در این طرح گنجانده نمی شود و اصولا مشخصات کیفی کالاها در زمان پذیرش در بورس کالا تنها راه معاملات است.البته سال قبل هم طی توافقنامه‌ای همانند این توافقنامه با گمرک بندر انزلی منعقد شد، اما به دلیل تغییرات مدیریتی در این گمرک و در نهایت مشخص نشدن برخی ساز و کارها، این طرح همچنان به نتیجه نرسید؛ اما انجام پروژه با انبارهای عمومی به زودی آغاز خواهد شد، اگرچه این توافق شامل حال همه کالاها خواهد شد و مختص یک کالای مشخص نیست.