غلبه تقاضا بر اختلالات عرضه، بازار جهانی مس را نزولی کرد
چرایی مس گران داخلی
در حالی که بهای مس طی ماه‌‌‌های گذشته روند صعودی را در پیش گرفته است، افزایش موجودی انبارها در بورس شانگهای و احتمال تشدید سیاستهای انقباض پولی در ایالات‌متحده روند بازار را نزولی کرد، به‌طوری که بهای مس در پایین‌‌‌ترین سطح قیمتی در هفته گذشته قرار گرفت. در سمت عرضه نیز نگرانی از کاهش تولید به‌‌‌دلیل ناآرامی‌‌‌‌‌‌ها در آمریکای‌لاتین همچنان برقرار است. با این حال پیش‌بینی می‌شود که عرضه مس در ۲۰۲۳ به‌‌‌دلیل بهره‌برداری از معادن جدید با ۵درصد افزایش تولید مواجه شود.
کاهش 500تنی عرضه ملی مس
بررسی آمار معاملاتی مس در بورس‌کالای ایران نشان می‌دهد که میزان عرضه فلز سرخ طی هفته گذشته با کاهش مواجه شده است. این درحالی است که به طور معمول حجم تقاضا برای مس بیشتر از میزان عرضه است. شرکت ملی صنایع مس ایران به‌عنوان عرضه‌کننده اصلی کاتد مس در رینگ داخلی بورس‌کالا در هفته دوم بهمن‌ماه تنها 3هزار و 500تن مس عرضه کرد. این شرکت به طور معمول در معاملات هفتگی در بستر بورس‌کالا 4هزار تن مس عرضه می‌کند. تقاضا طی هفته گذشته به 5هزار و 500تن رسید، در حالی که به‌طور میانگین تقاضا برای کاتد مس در رینگ داخلی در سطح 4هزار و 500تن قرار دارد.
در نتیجه برتری تقاضا بر عرضه نیز رقابت قیمتی 28درصدی رخ داد و هر کیلوگرم کاتد مس به‌طور میانگین در نرخ بیشتر از 370هزار تومان معامله شد که حدود 80هزار تومان بالاتر از قیمت پایه است. درحالی هر کیلوگرم مس عرضه‌شده در بورس‌کالا در کانال 300هزار تومانی معامله می‌شود که قیمت ریالی این فلز در بورس فلزات لندن در سطح 250هزار تومان برای هر کیلوگرم مس قرار دارد و می‌توان گفت حتی قیمت پایه مس عرضه‌شده از سوی شرکت ملی صنایع مس ایران حدود 16درصد بیشتر از سطح قیمتی بورس فلزات لندن است. این درحالی است که بهای جهانی مس نیز طی ماه‌‌‌های گذشته در مسیر صعودی قرار گرفته و به نرخ‌های پیش از افت قیمت‌های کامودیتی‌‌‌ها نزدیک شده است. می‌توان گفت بازار نیازمند افزایش عرضه برای رسیدن به تعادل است و بهای مس در سطح‌‌‌های بالای قیمتی معامله می‌شود.
افت قیمت‌های جهانی
در حالی که اخلال در چرخه زنجیره تولید طی هفته‌‌‌های گذشته موجب رشد بهای مس در بازارهای جهانی شده بود، واهمه از کاهش تقاضا موجب شد بهای مس به پایین‌‌‌ترین سطح قیمتی در سه‌هفته گذشته برسد. روز گذشته معاملات آتی مس در بورس‌کالای شیکاگو به حدود 4دلار به‌ازای هر پوند رسید و بازده هفتگی منفی 7/ 3درصدی را به ثبت رساند. این درحالی است که بهای فلز سرخ طی ماه میلادی گذشته رشد 14درصدی را به رسانده است.
بررسی آخرین داده‌‌‌های منتشرشده در مورد موجودی فلز مس در چین نشان می‌دهد که با وجود کاهش واردات در تعطیلات سال نوی این کشور موجودی انبارهای مس بیش از حد معمول افزایش داشته است. همچنین موجودی مس در انبارهای بورس شانگهای با 8/ 6درصد افزایش به بیش از 226هزار تن تا انتهای هفته گذشته رسیده است. در سمت عرضه نیز معدن لاس‌بامباس پرو به‌طور رسمی اعلام کرد که از اول فوریه تولید خود را متوقف کرده است. این معدن 2درصد از مس مورد نیاز کل دنیا را تولید می‌کند. با این حال از 7دسامبر و پس از برکناری رئیس‌جمهور وقت و افزایش اعتراضات در این کشور با کاهش تولید مواجه شده است.
نیک پینکز، تحلیلگر موسسه تحقیقاتی وود مک‌‌‌کنزی معتقد است، خطرات عرضه در سمت آمریکای لاتین افزایش یافته و در حال حاضر بیش از یک‌میلیون تن اخلال در تامین عرضه این معادن وجود دارد. البته پیش‌بینی می‌شود که میزان عرضه مس معادن دنیا با افزایش 5درصدی در سال میلادی جاری به 23 تا 26میلیون تن افزایش یابد.
واهمه از کاهش تقاضای جهانی
طی هفته‌‌‌های گذشته واهمه از کمبود عرضه و پیش‌بینی رشد تقاضا از دلایل تحریک بهای مس بوده است. انتشار برای افزایش فعالیت اقتصادی در چین پس از اتمام تعطیلات و احتمال عقبگرد فدرال‌رزرو از تشدید سیاستهای انقباض پولی، فعالان بازار را به سالی پررونق‌‌‌تر نسبت به 2022 امیدوار کرده بود. با این‌‌‌حال خبرها حاکی از آن است که تمرکز اصلی بانک‌مرکزی ایالات‌متحده همچنان بر مهار تورم بوده و احتمال افزایش بیش از انتظار نرخ بهره نیز وجود دارد؛ مساله‌ای که می‌تواند موجب کاهش تقاضای جهانی برای انواع کامودیتی‌‌‌ها از جمله مس شود.
پیش‌بینی می‌شود که این نهاد نرخ پایه بهره را به بالای 5درصد برساند و در همین سطح نگه دارد تا بتواند تورم بالا را از اقتصاد خارج کند. با وجود افزایش تهاجمی و بی‌‌‌سابقه نرخ بهره در سال میلادی گذشته، بازار کار همچنان قوی است. طبق آخرین گزارش منتشرشده از وزارت کار ایالات‌متحده، کارفرمایان در ماه ژانویه بیش از نیم‌میلیون شغل ایجاد کرده‌اند که بیشتر از انتظار بوده است. همچنین نرخ بیکاری در آمریکا به 4/ 3درصد رسیده که پایین‌‌‌ترین رقم در 50سال گذشته تاکنون بوده است. از طرفی فدرال‌رزرو نرخ بهره را تنها به میزان 25/ 0واحد درصد افزایش داد و آن را به 75/ 4درصد رساند.
برخی تحلیلگران معتقد بودند که این نرخ در ماه‌‌‌های آتی افزایش نخواهد داشت اما به نظر می‌رسد بانک‌مرکزی ایالات‌متحده نظر دیگری دارد. جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو در یک کنفرانس خبری پس از اعلام نرخ بهره اعلام کرد، با توجه به اینکه بازار کار همچنان پررونق است، انتظار دارد که ایجاد سیاست پولی محدود‌کننده برای مهندسی بازار کار و کاهش تورم بسیار بالا نیازمند افزایش مداوم باشد. در صورت تداوم سیاستهای انقباض پولی شدید در این کشور احتمال کاهش تقاضا برای کامودیتی‌‌‌ها نیز وجود دارد.
