توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی، برنامه‌‌‌ریزی هدفمند و جامعی میطلبد
جذب سرمایه؛ اولویت اصلی صنعت پتروشیمی
در این باره ویکی‌شیمی در گفت‌وگو با رئیس هیات‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی کارکنان صنعت نفت به بررسی مسیرهای توسعه صنایع پتروشیمیایی در بالادست و پایین‌‌‌دست پرداخته است و با توجه به اینکه در افق پیش‌روی جهان، یعنی در سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰، الزامات محیط‌‌‌‌‌‌‌زیستی در زمینه تولید کربن صفر مطرح است، این موضوع را بررسی کرده است. عبدالحسین بیات، عنوان کرد: با این رویکرد در واقع مصرف فرآورده‌‌‌های اصلی پالایشگاههای نفتی و حتی پالایشگاههای گازی جایگاه خود را از دست می‌دهند، اما مصرف محصولات پتروشیمیایی همچنان با روند رو به رشد تقاضا مواجه است. طبعا در کشور نیز متناسب با آن، شاهد توسعه صنایع پتروشیمیایی در کنار رشد تقاضا برای این محصولات خواهیم بود. به گفته وی، با توسعه تکنولوژی و همچنین با تغییر مسیر صنعت پتروشیمی با رویکرد تسهیل زنجیره ارزش و مدل‌‌‌های نوین توسعه صنعت پتروشیمی که صنایع پتروپالایشگاهی یکی از زنجیره‌‌‌های آن است، باید برنامه‌‌‌ها، استراتژی‌‌‌ها و چشم‌‌‌اندازهای توسعه این صنایع را تنظیم و اجرایی کنیم. بیات با بیان اینکه اولین ملزومات توسعه این صنایع، توسعه دانش، مهارت و نیروهای ماهر است، عنوان کرد: خوشبختانه زیرساخت‌‌‌های آن در کشور وجود دارد، اما در نقطه ایده‌‌‌آلی از این منظر قرار نداریم و باید در زمینه ایجاد لیسانس‌‌‌ها و دانش‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌های این صنعت، تلاش کرده و برنامه‌‌‌هایی را تدوین و عملیاتی کنیم.
تامین سرمایه؛ ابزار مهم توسعه صنعت
رئیس هیات‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی کارکنان صنعت نفت با بیان اینکه دومین مسیر توسعه صنعت، مسیر سرمایه است، اظهار کرد: سرمایه موردنیاز به اندازه کافی در کشور وجود دارد، اما چیزی که در بحث سرمایه مهم است، این است که باید مسوولان و دست‌‌‌اندرکاران حوزه‌‌‌های پولی، بانکی، ارزی و مقوله‌‌‌های استفاده از تسهیلات، شرایط لازم و آسان را برای هدایت سرمایه فراهم کرده و شرایطی ایجاد کنند که این منابع از طریق کانال‌‌‌های مختلف جمع‌‌‌آوری و با مدل‌‌‌های جدید و استفاده از ابزارهای جدید مالی و مدل‌‌‌های تامین منابع مالی جدید از این منابع سرمایه‌‌‌ای استفاده شود.
وی افزود: اگر موفق شویم روابط خود را با کشورهای همسایه از لحاظ دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی انرژی تسهیل کنیم و آینده این روابط را بهبود ببخشیم، در این مسیرها امکان تامین مالی مناسب‌‌‌تر برای کشور ایجاد خواهد شود.
رئیس هیات‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی کارکنان صنعت نفت از نیروی انسانی ماهر به‌عنوان موضوع سوم برای توسعه این صنعت نام برد و با بیان اینکه در بحث نیروی ماهر، نیروهای جوان خوبی داریم، گفت: نیروهای مستعد دانشگاهی وجود دارند، اما در مهارت‌‌‌یابی و مهارت عمومی آنها باید سازمان‌دهی و برنامه‌‌‌ریزی دقیقی داشته باشیم تا هم دانشگاه‌‌‌ها با صنعت هماهنگ باشند و هم صنعت آماده استفاده از نیروهای ماهر دانشگاهی باشد؛ بنابراین صنایع باید بتوانند در این زمینه رویکرد جدیدی اتخاذ کنند که در این باره نهادهای مختلف نیز باید اثرگذاری بیشتری داشته باشند؛ از جمله وزارت کار باید مسوولیت این موضوع را بر عهده بگیرد.
بازاریابی منطقه‌‌‌ای؛ ضرورت انکارناپذیر
بیات با بیان اینکه بخش بعدی، بازارهای مصرف هستند، ادامه داد: باید در بازارهای هدف جدید نفوذ کنیم؛ البته خوشبختانه اگر با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش پیش برویم. به طور دقیق‌تر مسیر توسعه زنجیره را باید تا جایی پیش ببریم که به کالای نهایی برسیم. در این صورت الزامی برای صادرات مواد اولیه (خام) به سمت بازارهای دوردست وجود ندارد و به جای کالای خام و نیمه‌‌‌خام، مواد نهایی تولیدشده را صادر می‌‌‌کنیم.
این مقام مسوول در ادامه افزود: شاهد جمعیت ۴۰۰ تا ۶۰۰میلیون نفری در منطقه هستیم که اگر دیپلماسی و ارتباطات اقتصادی و سیاسی را درست شکل دهیم، کمک بسیار شایانی به تصاحب و نفوذ در این بازارها خواهیم کرد؛ مانند بازار عراق، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ارمنستان، ترکیه و سوریه و خیلی از این کشورها که همگی نمونه‌‌‌هایی از بازارهای خوبی هستند که اگر با تغییر رویکردهای سیاسی و اقتصادی همراه باشد، به طور قطع در مسیر توسعه صنعت پتروشیمی است.
وی تصریح کرد: بحث امنیت نیز مولفه دیگری است که لازمه هر نوع فعالیت اقتصادی و تولیدی است و خوشبختانه در کشور ما امنیت و شاخص‌‌‌های آن مناسب هستند، اما ما در جهت ایجاد امنیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری، مخصوصا از منظر تحریم‌‌‌پذیری یا امثال اینها باید اقداماتی انجام دهیم یا بازنگری‌‌‌هایی در بازوها و ساختارهای تشویقی کشورمان ایجاد کنیم. همچنین اگر به منظور توسعه صنعتی، دولت ارائه تضامین بیشتر را بپذیرد، می‌توانیم در جذب سرمایه‌گذار خارجی و شرکای خارجی موفق‌‌‌تر عمل کنیم.
ابزارهای حمایتی از صنایع پتروشیمی
بیات در ادامه با بیان اینکه در صنعت پتروشیمی به مشوق نیاز داریم و در کنار آن باید در درجه دوم سیاستگذاری و برنامه‌‌‌ریزی دقیقی اتفاق بیفتد، گفت: در کشور باید به طور جدی، چشم‌‌‌اندازی را که مطالبه کشور و مردم است، دنبال کنیم و برای آن برنامه‌‌‌ریزی هدفمند و درستی داشته باشیم. در این مسیر باید نقاطی را ترسیم کنیم که مشخص کند هدف‌‌‌های میانی ما برای توسعه صنعت چه موضوعاتی هستند؛ این موضوع به ارتقای پلکانی سرمایه‌گذاری در زنجیره صنعت منتهی شده و باعث می‌شود به اهداف بلندمدت نیز به‌راحتی دست یابیم.
وی با تاکید بر اینکه توسعه صنعت پتروشیمی با رویکرد تشکیل و تکمیل زنجیره ارزش یک الزام برای کشور و یک نیاز اساسی و حیاتی است، افزود: در تمام برنامه‌‌‌ها از جمله برنامه هفتم توسعه، برنامه بودجه سالانه و همچنین برنامه‌‌‌های توسعه اقتصادی کلانی که در کشور وجود دارد، باید الزامات لازم را فراهم کنیم؛ در غیر این صورت در بلندمدت ممکن است نتوانیم از منابع نفتی و گازی به‌درستی استفاده کنیم و دچار خسارات متعدد و جبران‌‌‌ناپذیری خواهیم شد.
