مقاومت بازار محصولات پتروشیمیایی در برابر افت نرخ
با توجه به اینکه در شرایط فعلی، واردات اکثر مواد پتروشیمی و شیمیایی که به‌لحاظ قانونی قابلیت واردات دارند، از مبدا شرق آسیا با محوریت چین انجام میشود، یکی از چالش‌‌‌های قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی بر اساس قیمت‌های جهانی، به‌خصوص در ایران، به اختلاف زمانی زیادی برمی‌‌‌گردد که بین زمان ثبتسفارش کالا تا زمان تحویل محصول وجود دارد. این دوره زمانی گاه تا دو ماه به طول می‌‌‌انجامد. در صورتی که قیمت‌های جهانی صعودی باشند، واردکننده‌‌‌ها قیمت‌های داخلی را بر اساس افزایش نرخ روز تنظیم می‌کنند، ولی زمانی که قیمت‌های جهانی کاهش یافته باشد، با توجه به اینکه این کالاها با نرخ بالاتر خریداری شده‌‌‌اند، واردکنندگان به کاهش نرخ تمکین نکرده و اصطلاحا قیمت‌ها را نگه می‌‌‌دارند. این موضوع طبعا به معنای مقاومت واردکننده و تجار محصولات وارداتی در برابر کاهش قیمت‌هاست. اما در مورد محصولات داخلی وضعیت متفاوت است؛ زیرا در محصولات مختلف، اعم از محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی، نهادهای بالادستی در تعیین قیمت‌ها نقش اساسی دارند و قیمت‌ها کاملا با نظارت و طبق دستورالعمل‌‌‌های تدوین‌شده تعیین می‌‌‌شوند.
کارشناس بازار جهانی فرآورده‌‌‌ها و محصولات پتروشیمی، درخصوص تاثیر ریزش قیمت جهانی نفت خام بر بازار جهانی و محصولات پتروشیمی به «ویکی شیمی» گفت: این موضوعات تا به حال تاثیر کاهشی مورد انتظاری به همراه نداشته است که دلیل آن نیز به اختلاف زمانی که از زمان ثبتسفارش یک کالا در کشورهای دیگر تا زمان تحویل آن وجود دارد، برمی‌‌‌گردد. به عنوان مثال، از زمان ثبتسفارش کالا از چین، حدود یک‌ماه زمان نیاز است تا فرآیند ثبتسفارش و تخصیص ارز نیمایی انجام شود. حدود یک‌ماه هم بابت حمل‌ونقل کالا از بندر مبدا تا بنادر ایران طول خواهد کشید تا کالا به گمرک و پس از تشریفات گمرکی به دست خریدار برسد. البته متغیرهای دیگری هم بر این موضوع اثرگذار هستند. به عنوان مثال، مشکلات چند ماه گذشته در تامین کانتینر از مبدا چین که این زمان را طولانی‌‌‌تر می‌‌‌کرد. بنابراین محصولاتی که امروز در بازار وجود دارند، همان کالاهایی هستند که حدود دو ماه قبل با نفت ۸۴ تا ۸۵دلار خریداری و ثبتسفارش شده‌‌‌اند و طبعا قیمت‌های بالاتری دارند.
وی ادامه داد: تریدرهای (تجار) محصولات پتروشیمی در بازار داخل در مقابل کاهش نرخ مقاومت می‌کنند؛ چرا که محصولی در راه دارند که با قیمت‌های بالا آن را خریداری کردهاند و این امر اجازه نمی‌‌‌دهد به نقطه سربه‌سر یا ضرر نزدیک شوند؛ مگر اینکه مدتی بگذرد و قیمت در سطوح پایینی تثبیت شود تا محموله‌‌‌های جدید خریداری‌شده با نرخ پایین از راه (چین) برسد و بازار خود را اصلاح کند. این درحالی است که معمولا معامله‌‌‌گران از هر اهرمی در بازار برای رشد قیمت کمک می‌‌‌گیرند، اما برای پایین آوردن قیمت صبر می‌کنند و عجله‌‌‌ای در کار نیست.
این کارشناس در خصوص تاثیر این اتفاق در بازار داخل گفت: در بازار مواد پتروشیمی تولید داخل شرایط متفاوت است و قیمت‌ها با نظارت نهادهای قانونی بالادست و با توجه به نوسانات قیمت‌های جهانی و میانگین نوسانات نرخ ارز به‌صورت منظم، به‌‌‌روز و تنظیم میشود و اکثر کالاهایی که نقش اساسی در صنایع پایین‌دست دارند، در مکانیزم بورس کالای ایران طبق قیمت‌های اعلام‌شده روی تابلو می‌‌‌روند و شرکت‌هایی که از وزارت صنعت، معدن و تجارت سهمیه دریافت کردهاند، می‌توانند در چارچوب قوانین بورس، این کالاها را خریداری و تسویه کنند. البته باید به این نکته اشاره کرد که این فرآیند در کالاهای وارداتی صرفا طبق مکانیزم عرضه و تقاضاست و واردکنندگان و تریدرها، قیمت‌ها را تعیین می‌کنند.
