سیگنال صعودی بهای ارز بر بازار ابزارهای مالی بورس کالا

همراهی ترس و خوش‌بینی در بازار صندوق‌های طلا

دنیای اقتصاد- طیبه مرادی: تداوم روند صعودی بهای ارز در بازار آزاد، سبب شدت‌گرفتن انتظارات تورمی در بازارهای پیش‌نگر ارز و سکه بورس کالا شده است. هنوز هم معامله‌گران بازار ابزارهای مالی بورس‌کالا با ترس از ریزش یکباره نرخ، سعی می‌کنند، فاصله محدود معاملات خود را با نرخ واقعی بازار حفظ کرده و تنها به میزان اندکی بالاتر از قیمت ابطال دارایی خود به معامله بپردازند، اما ذهنیت افزایشی در بین معامله‌گران وجود دارد و انتظارات تورمی، مثبت ارزیابی می‌شود. از این رو در دو بازار گواهی سپرده سکه و صندوق‌های طلا و بازار قراردادهای آتی بورس کالا، قیمت‌ها با جهت‌گیری مثبت، روند افزایشی به خود گرفته‌اند، به‌طوری‌که در جریان معاملات روز گذشته، در لحظه تنظیم این گزارش، هر سه این بازارها نوسان مثبت قیمتی را تجربه کردند. از آنجایی که این سه بازار به‌عنوان ابزاری برای پیش‌بینی قیمت‌ها در آینده به شمار می‌روند، می‌توان فرضیه رشد قیمت‌ها را در صورت ثبات شرایط فعلی و رشد بهای ارز محتمل دانست.

اینکه نرخ دادوستد هر واحد از اوراق مالی بورس کالا در قیمتی بالاتر از قیمت‌های بنیادین خود نوسان می‌کند، ذهنیت غالب اهالی بازار را افزایشی ترسیم می‌کند و نشان می‌دهد که این افراد رشد قیمت در بازار ارز و سکه را محتمل می‌پندارند. تغذیه‌کننده اصلی این بازارها را می‌توان تکانه‌های افزایشی بهای دلار دانست که از مرز 27 هزار تومانی خود عبور کرد و تا لحظه تنظیم این گزارش در معاملات روز گذشته نرخ 27 هزار و  510 تومانی را به خود دید. بنابراین نوسان‌ساز اصلی این بازارهای سرمایه‌ای، بازار ارز و تکانه‌های آن است؛ چرا که به محض شروع روند افزایشی در بازار آزاد ارز، سایر بازارها به‌ویژه بازار ابزارهای مالی بورس کالا واکنش مثبت به آن نشان دادند و پس از مدت‌ها در نرخی بالاتر از قیمت‌های بنیادین خود به پرواز درآمدند. تبلور انتظارات مثبت، به‌ویژه در دو بازار صندوق‌های طلایی بورس کالا و گواهی سکه در مردادماه برجسته بود، تا جایی که سبب شد پس از مدت‌ها شاهد صعود قیمت‌ها در این بازار باشیم؛ آن هم در نرخ‌هایی بالاتر از قیمت‌های واقعی خود.

 معامله صندوق‌های طلا بالاتر از نرخ ابطال

پنج صندوق طلایی بورس کالا درحالی روز گذشته معامله شدند که متوسط نرخ پایانی واحدهای این صندوق‌ها به میزان محدود 44/ 0درصد بالاتر از نرخ ابطال آنها ثبت شد. روند قیمتی در این بازار از نوسان مثبت نرخ حکایت دارد؛ چرا که بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، علاوه بر مثبت شدن فاصله قیمتی میان نرخ پایانی و قیمت ابطال این اوراق، جریان معاملات اهالی این بازار به سمت افزایش قیمت هر واحد صندوق طلا تمایل دارد. دو متغیر اصلی تعیین نرخ در این بازار، بهای ارز و اونس جهانی طلا است که با توجه به نوسان محدود بهای طلا در هفته گذشته، عمده تکانه‌های قیمتی در این بازار و ظهور ذهنیت افزایشی معامله‌گران مربوط به، به پرواز درآمدن بهای ارز در بازار آزاد است که تاکنون سیگنالی مبنی بر افت آن در بازار دیده نشده است. بنابراین محرک جدی رشد نرخ در بازار صندوق‌های طلایی بورس کالا را می‌توان عبور بهای ارز از مرز 27 هزار تومان دانست که فضا را برای بروز ذهنیت افزایشی در این بازار مهیا کرد. رخدادهای هفته گذشته به‌رغم تعطیلی 6روزه بازارها، دلیل اصلی صعود بهای ارز به شمار می‌رود. خوش‌بین نبودن طرفین مذاکرات برجامی به آینده این توافق، در کنار وقایع اخیر همسایه شرقی کشورمان، مجموعه اتفاق‌های سیاسی بودند که زمینه‌ساز رشد نرخ ارز شده و نیروی محرکه لازم را برای رشد بهای آن فراهم کردند. از این رو، علاوه بر متغیرهای پولی که اثر افزایشی آن بر اقتصاد نمایان شده است، اکنون خبرهای سیاسی مزید بر علت شده و در هفته گذشته با وجود تعطیلی کشور، بازار ارز شاهد تحرکات مثبت نرخ بود. دیگر متغیر اثرگذار بر این بازار، جریان معاملات اونس طلا در بازارهای جهانی است که طی هفته گذشته افت‌وخیزهای محدودی را به ثبت رساند. از آنجا که نوسان بهای ارز در بازار داخلی محسوس بود، تکانه‌های محدود اونس طلا را به حاشیه راند و تا حد زیادی از سوی معامله‌گران این بازار نادیده گرفته شد. در معاملات 20 آگوست، هر اونس طلا در بازارهای جهانی با نرخ 1780 دلار مورد دادوستد قرار گرفت که به میزان 03/ 0درصد نوسان مثبت روزانه را به ثبت رساند. در هفته گذشته نیز با وجود محدود بودن تکانه‌های قیمتی این فلز زرد در بازارهای جهانی، برآیند آن به میزان 09/ 0درصد مثبت شد و بهای طلا به میزان محدودی افزایش یافت. طبق گفته برخی از کارشناسان این حوزه، به دلیل تقویت شاخص دلار، این انتظار وجود دارد که بهای اونس طلا نیز در همین محدوده قیمتی تثبیت شود؛ اگرچه نگرانی‌های شیوع سویه‌های جدید ویروس کرونا، این پاندمی را به‌طور جدی گسترش داده که در اقصی‌نقاط دنیا به‌ویژه در برخی از کشورهای آسیایی شرایط قرنطینه و وضع محدودیت‌ها را مجددا رقم زده است. از آنجا که این مطلب بر بهبود اقتصادهای جهان اثر قابل توجهی خواهد داشت، برخی افرد جذابیت طلا را افزایشی برآورد می‌کنند.

 افزایش فاصله نرخ گواهی با سکه بازار آزاد

بازار گواهی سپرده سکه طلا به‌عنوان مادر ابزارهای طلایی بورس کالا، در عموم روزهای معاملاتی مردادماه بالاتر از نرخ سکه فیزیکی مورد معامله قرار گرفت. اما در جریان معاملات روز گذشته، این فاصله بیشتر شد وبه‌طور متوسط  به میزان 15/ 2 درصد در لحظه تنظیم این گزارش رسید. پنج نماد قابل معامله گواهی سکه، همچون سایر ابزارهای مالی بورس کالا روز گذشته نوسان مثبت قیمتی را تجربه کردند، اما خبری از تشکیل صف برای خرید و فروش این اوراق نبود. به این ترتیب به‌وضوح می‌توان ذهنیت غالب اهالی این بازار را نیز مثبت ارزیابی کرد. اگر بخواهیم این فاصله قیمتی با بازار فیزیکی سکه را بر نرخ ابطال هر واحد صندوق طلا اعمال کنیم، انتظارات تورمی معاملات روز گذشته در محدوده 52/ 2درصد قرار می‌گیرد. در این صورت انتظار صعود بهای ارز در نرخ‌هایی بالاتر از نرخ فعلی محتمل خواهد بود. اما در حال حاضر و براساس انتظارات تورمی به دست آمده از داده‌های حیاتی صندوق‌های طلای بورس کالا، در کوتاه‌مدت صعود بهای دلار آزاد تا محدوده 27 هزار و 630 تومان امکان‌پذیر است. نوسان محدود نرخ ارز در روز گذشته تنها صعودی نبود و در برخی از ساعات روز افت بهای ارز دیده شد، اما تمایل کلی نرخ‌ها در این بازار صعودی به نظر می‌رسید که می‌توان آن را عامل اصلی شکل‌گیری انتظارات تورمی در بازار ابزارهای مالی بورس کالا معرفی کرد.

 سرایت ذهنیت افزایشی به بازار آتی

آنچه از معاملات قراردادهای آتی بورس کالا در روز گذشته نمایان شد، روند افزایشی میزان موقعیت‌های باز برای اکثر قراردادهای فعال این بازار در کنار نوسان مثبت نرخ تسویه روزانه بود. بدیهی است که ذهنیت افزایشی شکل‌گرفته در بین عموم معامله‌گران بازار سرمایه، به‌ویژه ابزارهای مالی بورس کالا، به معاملات آتی نیز سرایت کرده که ثمره آن نوسان مثبت قیمتی بود. اینکه جهت‌گیری کلی این بازارها، رشد قیمت‌ها را تداعی می‌کند، ریسک گرفتن موقعیت تعهدی فروش را بالا نشان می‌دهد؛ چرا که بهای ارز به‌عنوان نوسان‌ساز اصلی این بازار روند صعودی به خود گرفته است. البته بهای ارز تنها متغیر تعیین‌کننده نرخ در این بازار به شمار نمی‌رود و برای هر کالا اهرم‌های دیگری نظیر نرخ‌های جهانی، میزان صادرات و تقاضای واقعی می‌توانند شرایط را تغییر دهند. به‌عنوان مثال، هنوز بازار جهانی روند مشخصی را نشان نمی‌دهد و بهای هر اونس جهانی طلا و نقره در محدوده‌ای نسبتا خنثی تغییر می‌کند. از این رو نمی‌توان با قاطعیت، تداوم روند صعودی همه قراردادهای آتی را پیش‌بینی کرد، اما از تاثیر گسترده صعود بهای ارز بر این بازار نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.