برتری قیمت شمش بر میلگرد در بورس کالا به چه معنی است؟
انفجار بازار پیش‌نگر فولاد
توجیه رقابت برای شمش با صادرات
سه‌شنبه هفته گذشته در رینگ معاملاتی بورس کالا شمش فولاد عرضه شد و رقابت صنایع پایین‌دستی برای خرید شمش فولاد نرخ این محصول را در این معاملات به ۸۵۰۰ تا ۹هزار تومان رساند.اگرچه معاملات تایید نشد خرید شمش فولاد با این نرخ در حالی که قیمت میلگرد در بازار آزاد در کانال ۱۰ هزار تومان است و حتی در این نرخ نیز خریداری وجود ندارد و به گفته تجار، بازار در شرایط رکود به سر می‌برد امری غیرمنطقی به‌نظر می‌رسد اما می‌توان این میزان رقابت برای خرید شمش را با چند دلیل توجیه کرد. از سویی خریداران شمش صنایع پایین‌دستی هستند که برای تامین مواد اولیه خطوط تولید خود چاره‌ای جز رقابت ندارند. خوابیدن خطوط تولید زیان زیادی را به تولیدکننده وارد می‌کند، از همین‌رو تولیدکننده پایین‌دستی حاضر است مواد اولیه خود را گران خریداری کرده و حتی بدون سود به فروش برساند اما متحمل زیان خوابیدن خط تولید نشود. از طرف دیگر بالا رفتن نرخ ارز نیمایی در هفته‌های اخیر باعث شده تا تولیدکنندگان مقاطع طویل فولادی به افزایش سود حاصل از صادرات امید داشته باشند. درواقع این تولیدکنندگان می‌دانند حتی اگر شمش را با نرخی بالا خریداری و آن را به محصول تبدیل کرده و صادر کنند با توجه به شرایط نرخ ارز منتفع می‌شوند. از همین رو به رقابتی قابل توجه برای خرید شمش دست می‌زنند. اما از آنجا که فروش شمش با قیمت ۸۵۰۰ تا ۹هزار تومان نوید تثبیت بهای میلگرد بالای ۱۰ هزار تومان را می‌داد، اما برای کنترل این بازار، تمامی معاملات شمش بلوم و بیلت روز سه‌شنبه (یازدهم شهریور) ابطال شد و برای کنترل این بازار در روز شنبه (پانزدهم شهریور) عرضه مجددی قرار گرفت.
اصرار خریداران شمش به رقابت
پس از ابطال معاملات فولاد روز سه‌شنبه (یازدهم شهریور)، رینگ معاملاتی بورس کالا در روز شنبه ۱۵ شهریور ماه شاهد عرضه ۱۲۰ هزار تنی شمش فولاد با نرخ پایه ۷۴۹۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود. با وجودی که میزان عرضه در این روز نسبت به معاملات ابطال شده افزایش نیز داشت اما نیاز واحدهای پایین‌دستی به شمش برای نخوابیدن خطوط تولید و توجه به سود حاصل از صادرات محصول باعث شد تا این بازار مجدد شاهد رقابتی قابل توجه برای خرید شمش باشد. به‌گونه‌ای که در نهایت نرخ پیشنهادی هر کیلوگرم شمش به ۸۵۰۰ تا ۹۱۰۰ تومان رسید. فروش مجدد شمش با قیمتی کاملا مشابه نرخ این محصول در معاملات ابطال شده، پیام صنایع پایین‌دستی به وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر نیاز این تولیدکنندگان به مواد اولیه بود به‌گونه‌ای که حاضرند برای تامین آن به رقابتی غیرمنطقی دست بزنند. اگرچه تولیدکننده می‌تواند با فروش مقاطع طویل فولادی در بازارهای صادراتی اثرات منفی این رقابت غیرمنطقی بر سوددهی خود را جبران کند اما این موضوع باعث از بین رفتن آرامش بازار داخل در بخش محصولات نهایی می‌شود. با احتساب مالیات ارزش افزوده و حق کارگزار، اگر هر کیلوگرم شمش فولاد با قیمت ۸۸۰۰ تومان در رینگ بورس کالا معامله شود، نرخ این محصول برای خریدار ۹۶۰۰ تومان می‌شود و با احتساب حداقل ۶۰۰ تومان برای هزینه حمل‌ونقل و تبدیل، نرخ تمام شده میلگرد بالای ۱۰ هزار تومان خواهد بود. اما واقعیت بازار مقاطع فولادی کشور از عدم کشش این بازار برای میلگرد با قیمت بالای ۱۰هزار تومان به ازای هر کیلوگرم حکایت دارد.
بازار مقاطع کشش افزایش بها را ندارد
برخلاف بازار آشفته شمش، معاملات میلگرد در روز چهارشنبه (۱۲ شهریور) در رینگ معاملاتی بورس کالا روند آرامی داشت. قیمت پایه در نظر گرفته شده برای عرضه هر کیلوگرم میلگرد در این رینگ ۸۴۰۰ تومان بود که محصول برخی از تولیدکنندگان با بهای پایه به فروش رفت، افزایش بهای محصولاتی که برای خرید آنها رقابت صورت گرفت نیز بسیار کم بود به‌گونه‌ای که حداکثر قیمت فروش کمتر از ۹ هزار تومان بود. اما در حالی میلگرد در رینگ معاملاتی بورس کالا با بهایی کمتر از ۹ هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم معامله شد که شمش فولاد نیز در همین محدوده قیمت و حتی بالاتر در عرضه روز شنبه (۱۵ شهریور) قیمت خورد. به‌عنوان مثال در حالی که سبد میلگرد فولاد روهینا جنوب ۸۶۰۰ تومان مورد معامله قرار گرفت، خریداران شمش فولاد کاوه جنوب کیش نرخ ۸۷۸۰ تومان را برای خرید این محصول پیشنهاد دادند. همچنین هر کیلوگرم میلگرد فولاد امیرکبیر خزر ۹۰۶۰ تومان مورد معامله قرار گرفت در حالی که خریداران برای شمش آهن و فولاد ارفع نرخ ۹۲۰۰ تومانی را پیشنهاد دادند. نرخ پایه عرضه سبد میلگرد در هفته پیش‌تر (۵ شهریور) نیز ۸۴۰۰ تومان به‌ازای هر کیلوگرم محصول بود که عدم فروش این محصولات با این نرخ باعث شد که بخش قابل توجهی از معاملات به فروش مچینگ تغییر وضعیت دهد. اما افزایش نرخ ارز در هفته قبل و بالا رفتن قیمت شمش در این زمان باعث شد که در عرضه روز چهارشنبه (۱۲ شهریور) میلگرد عرضه شده در بورس کالا مورد معامله قرار گیرد. با این وجود باتوجه به رشد نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز آزاد و همچنین افزایش بهای شمش، قیمت معامله میلگرد در بازار آزاد و بورس کالا روندی بسیار منطقی‌تر دارد که بخشی از این روند منطقی‌تر به دلیل نبود تقاضای واقعی از ناحیه مصرف برای مقاطع طویل فولادی در بازار و همچنین احتمال شدت گرفتن رفتارهای تعزیراتی در بازار است. درواقع در حالی که تقاضایی از سمت مصرف در این بازار وجود ندارد، ترس از رفتارهای تعزیراتی وزارت صمت باعث می‌شود که نقدینگی سرگردان کمتری با هدف حفظ ارزش از اثرات تورمی به این بازار وارد شود. در این شرایط که بازار مقاطع طویل فولادی در کشور در حالت رکود قرار دارد، بالا رفتن بیش از حد نرخ شمش که رشد قیمت میلگرد را نیز درپی دارد باعث شدت گرفتن بیشتر رکود تورمی در بازار می‌شود.
تقابل خواست مسوولان با پارامترهای بازار
به گفته یکی از فعالان بازار برخلاف پارامترهای اقتصادی همچون نرخ ارز که عاملی در جهت تقویت قیمت فولاد به‌شمار می‌رود. درحال حاضر مجلس شورای اسلامی تاکید ویژه‌ای بر کنترل بازار سیمان و فولاد داشته و همین موضع باعث می‌شود که سرپرست وزارت صمت عزم جدی برای کنترل این بازار داشته باشد. حال باید دید خواست سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند جلوی افزایش قیمت این محصولات را بگیرد یا خیر. باید دید که این مرتبه این بازار با سیاست‌های تعزیراتی که تبعات خاص خود را دارد کنترل می‌شود یا همچنان افسارگسیخته پیش می‌رود.
