به گزارش «ایسنا» رضا محتشمی‌پور، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران، با اشاره به اینکه در بازارهای رقابتی کالایی نه خریدار و نه فروشنده کالا امکان کنترل و اثرگذاری بر روند بازار را ندارند، اظهار کرد: در بازارهای رقابتی، عرضه‌کننده و خریدار هیچ کدام به تنهایی امکان تعیین قیمت را ندارند و دستکاری در بازار ممکن نیست؛ چراکه قیمت براساس نظام واقعی عرضه و تقاضا تعیین می‌شود؛ اما در بازارهایی که انحصار حاکم است، رفتار تولیدکننده یا عرضه‌کننده تعیین‌کننده است و احتمال دارد عرضه‌کننده میزان عرضه یا قیمت را به سمت خاصی مدیریت کند که این شرایط را سوءاستفاده از انحصار تلقی می‌کنیم. 

محتشمی‌پور با بیان اینکه در حوزه بازارهای کالایی، بخشی از معاملات در بورس و بخش دیگر در بازار سنتی انجام می‌شود، اظهار کرد: به این ترتیب بورس کالا از دو جنبه تحت تاثیر تصمیماتی است که در صنایع و در بازارهای حقیقی گرفته می‌شود. تصمیماتی مانند ممنوعیت یا مجاز شدن صادرات یا واردات یک کالا که بورس کالا نیز از چنین تصمیماتی اثر می‌پذیرد و به‌صورت مداوم با تغییر این تصمیمات مکانیزم‌های معاملاتی نیز باید تغییر کند. 

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران با تاکید بر اینکه عرضه‌کننده محدودی در بازار فولاد وجود دارد، گفت: به‌دلیل انحصار در بخش عرضه در بازار فولاد، رفتار عرضه‌کننده بازار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. 

محتشمی پور در ادامه در تشریح سه وظیفه مهم نهاد رگولاتوری گفت: نهاد رگولاتوری باید بازار را به گونه‌ای تنظیم و مقررات را تعیین کند که محصولات در بورس و در فضای رقابتی عرضه شود؛ در غیر این صورت قیمت کالاها به‌دلیل عرضه محدود با رقابت غیرمنطقی رو‌به‌رو می‌شود. در مرحله دوم، این نهاد باید نظارت دقیق و کافی بر بازار داشته باشد و اجازه ندهد تقاضای غیرمنطقی و ناشی از دلالی بازار را تحت تاثیر خود قرار دهد. به عبارت بهتر، نهاد رگولاتور باید نظارت‌های خود را به شیوه‌ای اعمال کند که تقاضای دلالی وارد بورس نشود.

وی افزود:در گام سوم نیز باید از مداخلات در سازوکار کشف قیمت پرهیز کرد تا قیمتی روی تابلو کشف شود که عادلانه و منطقی باشد. اما سوال اصلی اینجاست که آیا در بازار فولاد این سه وظیفه مهم به اجرا درآمده و محقق شده است؟ که در پاسخ باید گفت براساس آمارهای موجود چنین اتفاقی محقق نمی‌شود.

آمارها نشان می‌دهد عرضه ماهانه محصولات فولادی طی سال گذشته با وجود مداخلات متعددی که به بهانه تنظیم بازار و حمایت از مصرف‌کننده نهایی از سوی وزارت صمت به‌عنوان نهاد رگولاتوری بازار صورت گرفته، نتیجه موردنظر را در پی نداشته است!

محتشمی‌پور ادامه داد: بررسی روند معاملات محصولات فولادی در سال جاری نیز نشان می‌دهد فاصله قیمت‌های پایه با قیمت معامله ورق گرم در بورس افزایش یافته و زیاد شدن این شکاف قیمتی نشان می‌دهد مداخلات صورت‌گرفته در جهت درستی انجام نشده و تنها شکاف را بیشتر کرده است.