«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
سناریوهای ۲۰۲۰ برای سنگ‌آهن
تقریبا تمام تولیدکنندگان برجسته فولاد برای اطمینان از عملکرد بی‌وقفه کارخانه‌های خود، خرید سنگ‌آهن را تشدید کرده‌اند. آنها به‌دنبال تقویت ذخایر خود برای دوره سه تا شش ماهه آینده هستند. شرکت‌های فولادی حتی با استفاده از انبارهای اجاره‌ای، تلاش می‌کنند امکانات خود را برای ذخیره سنگ‌آهن مازاد خود تقویت کنند. دولت هم پیش از این مجوزهای لازم برای ذخیره‌سازی بیشتر را برای هر دو گروه یعنی صنایع مصرف‌کننده نهایی و تجار صادر کرده و محدودیتی از این حیث وجود ندارد. تولیدکنندگان فولاد برای بالا بردن بهره‌وری تولید و کاهش هزینه‌ها، تلاش می‌کنند میزان ذخایر سنگ‌آهن با درجه بالاتر را افزایش دهند و این مساله به این معناست که تقاضا برای این نوع از محصول افزایش می‌یابد که در عین حال می‌تواند از نگرانی‌های زیست‌محیطی بکاهد.برخی معتقدند احتمالا دولت‌ها به‌دلیل مسائل زیست‌محیطی در سال‌جدید سختگیری‌های بیشتری به خرج خواهند داد که می‌تواند شرایط را برای معدن‌کاران سخت کند، به همین دلیل انتظاری که می‌رود آن است که فعلا تا پایان مارس تقاضا برای سنگ‌آهن و سایر محصولات معدنی افزایشی باشد که نتیجه این امر می‌تواند رشد قیمت‌ها در هفته‌های پیش‌رو باشد.
البته در این راستا یکی از پیش‌بینی‌ها این است که شاید تجار قیمت را افزایش ندهند زیرا این موضوع می‌تواند اثر معکوس برجا بگذارد چراکه معادن نیز تلاش می‌کنند میزان تولید خود را با بالاترین ظرفیت انجام دهند و عرضه‌ها افزایش یابد و در نتیجه بازار اشباع شده و در نقطه مناسب قیمتی قرار بگیرد. آخرین روز ۲۰۱۹ قیمت این محصول در رقم ۹۳ دلار در هر تن ثبت شد که ۲۸ درصد از آخرین روز ۲۰۱۸ بالاتر است؛ به عبارتی سال‌جدید برای سنگ‌آهن بسیار بهتر از آغاز ۲۰۱۹ رقم خورده است. آغاز سال گذشته سنگ‌آهن تنها رشد سالانه نیم درصدی را در مقایسه با ۲۰۱۸ تجربه کرده بود که نشان می‌دهد امسال سنگ‌آهن با قدرت بیشتری سال نو را آغاز کرده است و این روند به‌دلیلی که در بالا اشاره کردیم می‌تواند ادامه یابد.
در این بین اما موضوع مهم دیگر وضعیت اقتصادی جهان در ۲۰۲۰ و همین‌طور آینده روابط تجاری چین و آمریکا است. هر دو موضوع در شرایط کنونی امیدوار‌کننده هستند. در این رابطه کالاخبر در گزارشی نوشت طبق این گزارش، روزهای سرد اقتصادی در سال ۲۰۱۹ که به‌دلیل جنگ تجاری آمریکا و چین، تنش‌های خاورمیانه و ریسک‌های مالی و سیاست بانک‌های مرکزی در کشورهای صنعتی ایجاد شده بود، به پایان نزدیک است و در سال‌جدید اقتصاد دنیا ثبات را تجربه می‌کند. این مرکز پیش‌بینی‌های قدیمی خود مبنی براحتمال رکود در سال ۲۰۲۰ را مردود دانست و نوشت اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۰ با نرخ ۵/ ۲ درصد و در سال ۲۰۲۱ با نرخ ۷/ ۲ درصد رشد خواهد کرد.
سال آینده، اغلب کشورهای صنعتی دنیا افزایش نرخ رشد اقتصادی را تجربه می‌کنند ولی بریتانیا به‌دلیل قرار گرفتن در روند «برگزیت» و بی‌ثباتی‌های ناشی از آن شاهد کاهش نرخ رشد اقتصادی خواهد بود. در سال آتی، متوسط نرخ رشد اقتصادی این کشور برابر با ۵/ ۰ درصد خواهد بود که ۸/ ۰ واحد درصد کمتر از برآوردهای قبلی است. ژاپن هم در ادامه چالش‌های اقتصادی که سال‌های اخیر درگیر آن بوده است شاهد رشدی با نرخ ۳/ ۰ درصد خواهد بود. اما بازارهای درحال گذار، طی سال آتی، وضعیت متفاوتی را تجربه می‌کنند. جنگ تجاری ایجادشده در نتیجه سیاست‌های دولت آمریکا از یکسو و کاهش نرخ رشد اقتصادی چین از سوی دیگر باعث شده این دسته از کشورها نتوانند رشد زیادی را در اقتصاد داخلی خود شاهد باشند. البته نظرات مخالف این دیدگاه هم وجود دارد؛ به‌عنوان مثال تونی نونان، مشاور ارشد تیم مدیریت ریسک در شرکت میتسوبیشی معتقد است اقتصاد شرایط عالی ندارد و تنها از وضعیت قبلی کمی بهتر شده است. به گفته او اغلب این تصور وجود داشت که جنگ تجاری حتما خیلی طولانی‌تر می‌شود اما عملا این‌طور نشد و حالا در مقابل شرایط انتظاری، شرایط بهتری احساس می‌شود، درحالی‌که برخی گمان می‌کنند این شرایط عالی است. این درحالی است که اقتصاد ممکن است به‌صورت نسبی بهتر باشد اما به‌صورت مطلق خیر.
با تمام این اوصاف نباید یک موضوع دیگر را نیز در تحلیل‌ها نادیده گرفت و آن وضعیت معادنی است که سال گذشته با پایین‌ترین ظرفیت‌های خود فعالیت کردند. به‌عنوان مثال واله برزیل امسال برنامه‌های مهمی برای بازگشت به بازار در پیش دارد و این می‌تواند به افزایش عرضه سنگ‌آهن منتهی شود. بنابراین باید به این نکته دقت کنیم که کاهش قیمتی بین ۱۵ تا ۲۰ دلار در هر تن می‌توان از این محل برای سنگ‌آهن در نظر داشت. در این صورت قیمت سنگ‌آهن به پیش‌بینی‌های بدبینانه نزدیک می‌شود. به‌عنوان مثال جی پی مورگان می‌گوید سنگ‌آهن سال ۲۰۲۰ پتانسیل آن را دارد که به ۶۳ دلار برسد. این موسسه معتبر استدلال خود را بر پایه بازگشت واله به بازار استوار کرده که دقیقا نمی‌توان با قاطعیت این پیش‌بینی‌ها را قبول یا رد کرد. رویترز در گزارشی اعلام کرد در ماه دسامبر واله صادرات خود را در مقایسه با نوامبر ۲۰۱۹ و دسامبر ۲۰۱۸ کاهش داده است. واله در ماه دسامبر ۲۵/ ۲۷میلیون تن صادرات انجام داده درحالی‌که در دسامبر ۲۰۱۸ این رقم ۲۰/ ۳۳ میلیون تن و در نوامبر ۲۰۱۹، به میزان ۶۷/ ۲۴ میلیون تن بوده است. براین اساس بازگشت واله به مدار تولیدهای گذشته می‌تواند با تردیدهایی همراه باشد که این موضوع باعث می‌شود تامین سنگ‌آهن برای فعالان حوزه تولید فولاد یک نگرانی باشد.
اما مساله‌ای که گزارش‌های جهانی به آن اذعان دارند آن است که قیمت سنگ‌آهن با عیار پایین در سال‌جاری به‌خصوص در سه ماه اول امسال با کاهش روبه‌رو خواهد شد. در این ارتباط کیوان جعفری‌طهرانی تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی سنگ‌آهن و فولاد در گفت‌وگو با معدن نیوز اعلام کرده است که با توجه به افزایش تخفیف توسط گروه فورتسکیو برای محموله‌های ۵۷/ ۵۸ درصد احتمال می‌رود بهای سنگ‌آهن عیار پایین در ژانویه ۲۰۲۰ کاهشی شود. براساس این گزارش این تخفیف فورتسکیو برای محموله‌های فاین عیار پایین SSF در ژانویه از ۱۵ درصد در ماه دسامبر به ۱۸ درصد در ژانویه خواهد رسید. گروه فورتسکیو (FMG) شاهد کاهش حمل محموله‌های دریایی در سه ماه سوم سال ۲۰۱۹ به ۲/ ۴۲ میلیون تن بود که این حجم ۹ درصد نسبت به سه ماه دوم سال با حجم ۶/ ۴۶ میلیون تن کمتر است. حمل محموله‌های دریایی این شرکت در سه ماه سوم سال گذشته ۲/ ۴۰ میلیون تن بود.
