هفتمین عرضه نفت خام؛ ناموفق

روز گذشته یک میلیون بشکه نفت خام صادراتی با قیمت پیشنهادی ۶۱ دلار و ۷۳ سنت در رینگ صادراتی بورس انرژی عرضه شد، ولی هیچ تقاضایی برای خرید آن به ثبت نرسید تا در نهایت این عرضه هم بدون هیچ موفقیتی از رینگ معاملاتی خارج شود. تاکنون ۷ مرتبه نفت خام در بورس انرژی عرضه شده که حجم عرضه‌ها جمعا به ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه می‌رسد ولی حجم معاملات تاکنون رقمی نزدیک به یک میلیون و ۱۵ هزار بشکه بود یعنی تاکنون رقمی نزدیک به یک ششم عرضه نفت خام در بورس انرژی مورد معامله قرار گرفته است. البته در عرضه‌های اخیر تلاش شده تا مشکلات موجود تا حد امکان برطرف شده و شرایط داد‌و‌ستد تسهیل شود، ولی باز هم این تلا‌ش‌ها به ثبت معاملات جدید منتهی نشده است. به‌عنوان مثال پس از کاهش مبلغ پیش پرداخت به ۶ درصد، در عرضه فعلی این امکان وجود داشت که مبلغ پیش‌پرداخت به‌صورت ارزی به حساب‌های معرفی شده واریز شود و دیگر نیازی به پرداخت این مبلغ به‌صورت ریالی هم نبوده است. البته ویژگی‌های دقیق عرضه در تارنمای بورس انرژی وجود دارد. انتظار برای استمرار عرضه نفت خام، گاز مایع یا میعانات گازی از جمله مواردی است که باز هم آینده این معاملات را جذاب ترسیم می‌کند، ولی در نهایت سال آینده است که واقعیت‌های این بازار را مشهود خواهد کرد.

  تقویت گام به گام معاملات در اسفندماه

معاملات بورس انرژی اگرچه تاثیر چندانی از داد‌و‌ستد نفت خام در رینگ صادراتی نپذیرفته است، ولی هنوز در یک مسیر افزایشی گام بر می‌دارد و می‌توان این وضعیت را مطلوب و رو به رشد در نظر گرفت. به‌صورت دقیق‌تر ارزش معاملات فرآورده‌ها در بازار فیزیکی بورس انرژی از ابتدای آذر تاکنون در یک روند صعودی قرار داشته است و حجم معاملات ماهانه در این بازار هر ماه به نسبت ماه قبل از آن افزایش را نشان می‌دهد.در اسفندماه تا پایان معاملات روز گذشته شاهد داد و ستد بیش از یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از انواع حامل‌های انرژی بودیم که به نسبت بهمن‌ماه رشد ۴ درصدی را نشان می‌دهد. البته این رقم معاملاتی به نسبت سال قبل از آن از افزایش ۴۵ درصدی در ارزش معاملات برخوردار است که از روند رو به رشد ارزش معاملات حکایت دارد. رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی و مسائلی همچون نرخ تسعیر ارز هم از دلایل مهم رشد ارزش معاملات به شمار می‌رود. البته در طول اسفندماه حجم معاملات اندکی کاهش داشته است ولی شاهد هستیم که در مقایسه با ماه قبل از آن، ارزش معاملات رشدی نسبی را نشان می‌دهد.  این روند گام به گام رشد ارزش معاملات را باید جدی گرفت، زیرا از ابتدای آذرماه این روند به‌صورت مستمر ادامه یافته است و موجب شده تا همین شرایط معاملاتی به معنی یک موفقیت در بازار فیزیکی بورس انرژی محسوب شود. به‌عنوان یک نمونه می‌توان گفت که ارزش معاملات ثبت شده در اسفند سال جاری در مقایسه با تاریخ فعالیت بورس انرژی در رتبه سوم قرار دارد یعنی بعد از مهر و آبان سال جاری که ارزش معاملات به کمک داد و ستد گسترده نفت خام و فرآورده‌ها به بالاترین رکوردهای این بازار دست یافت، ماه جاری رتبه سوم از بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده است. این سیگنال خود به تنهایی از تداوم موفقیت‌های این بازار حکایت دارد اگرچه عدم تجربه موفق عرضه و داد و ستد نفت خام را هم باید در نظر گرفت.  همان‌گونه که عنوان شد به رغم رشد ارزش معاملات در اسفندماه، ولی حجم معاملات از یک عقبگرد نسبی برخوردار بوده است. حجم (تناژ) معاملات ماه جاری به نسبت مدت مشابه در ماه قبل ۷ درصد و به نسبت مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد کاهش یافته است. این سیگنال البته در شرایطی تجربه شد که بیشترین حجم معاملات در تاریخ بورس انرژی در اسفند سال قبل به ثبت رسیده است آن هم در شرایطی که واحدهای بزرگ پالایشی در اسفندماه پارسال تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا بیشترین حجم فروش را ثبت کرده و تولیدات روزهای تعطیل خود را هم به فروش برسانند. این تاکتیک در سال گذشته جواب داد و رکورد تاریخی بورس انرژی را جابه‌جا‌ کرد؛ رکوردی که تاکنون هم جابه‌جا‌ نشده است. قیمت‌های پایین سال گذشته و تکانه‌های رشد قیمت دلار و افزایش نرخ در بازارهای جهانی از جمله مواردی بود که به کمک رشد حجم معاملات آمد و البته عرضه‌های بین‌الملل جذابی هم به ثبت رسید و موفق بود و در نهایت دوره‌ای جذاب را در کارنامه بورس انرژی رقم زد.  با توجه به وجود تجربه سال گذشته می‌توان دورنمای این بازار را جذاب‌تر از قبل ارزیابی کرد. حجم عرضه‌ها نیز به نسبت گسترده بوده و هست ولی در شرایطی که به معامله ختم نمی‌شود می‌توان گفت که این پتانسیل عرضه، باز هم باقی خواهد ماند و از امکان نقش‌آفرینی در روزهای آینده برخوردار خواهد بود. از سوی دیگر پتانسیل عرضه‌های رینگ بین‌الملل (صادراتی) نه تنها هنوز وجود دارد، بلکه در قوانین بالادستی و قانون بودجه هم به آن تاکید شده که همین داده می‌تواند محرک دیگری برای رشد حجم و ارزش معاملات در ماه‌های آینده باشد. البته اغلب بازارهای داخلی در نیمه اول فروردین‌ماه نیمه تعطیل است و انتظار برای ثبت رکوردهایی جدید شاید اندکی خوش‌بینانه باشد ولی در نهایت شرایط کلی در این بازار در آمارهای معاملاتی قابل رهگیری است و بهتر است بررسی دقیق‌تر رخدادهای مشهود و پنهان در این بازار را به سال بعد موکول کنیم.

15-01

15-02