تصمیم ترامپ در شرایطی اتخاذ شده که رجب طیب اردوغان شرایط حاکم بر روابط دو کشور را به وقوع «جنگ اقتصادی» تعبیر کرده و تنها عامل سقوط ارزش پول ملی این کشور را ایفای نقش عوامل خارجی دانسته بود. روابط دیپلماتیک ترکیه و آمریکا طی روزهای اخیر و در پی بروز اختلاف در نحوه جنگ در سوریه و بازداشت انرو برونسون، کشیش آمریکایی به اتهام‌ جاسوسی رو به وخامت گذاشته و همین امر موجب شد تا نرخ برابری لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا به پایین‌ترین حد در طول تاریخ برسد. از طرف دیگر در چند روز گذشته ارزش سهام شرکت‌های فولادی در بورس ترکیه حدود ۱۰درصد سقوط کرده است.بر اساس آمار انجمن صادرکنندگان فولاد ترکیه، در سال ۲۰۱۷ میلادی محصولات فولادی در رتبه چهارم صادرات ترکیه پس از خودرو، منسوجات و مواد شیمیایی قرار دارد و یکی از مهم‌ترین‌ عوامل رشد اقتصادی ترکیه در دو دهه اخیر بوده است. تولید فولاد خام ترکیه در پایان سال ۲۰۱۷ به ۵/ ۳۷ میلیون تن رسید که ضمن حفظ رتبه هشتم تولید دنیا، رکورد تازه‌ای در میزان تولید فولاد خام به جا گذاشت. بیش از ۷۰ درصد تولید و همچنین صادرات فولاد ترکیه به محصولات طویل و به‌خصوص میلگرد اختصاص دارد.

صادرات محصولات فولادی ترکیه در ۳ سال گذشته روند صعودی داشته و سال گذشته میلادی بالغ بر ۶/ ۱۶ میلیارد دلار ثبت شده که بیش از ۱۲ درصد آن به مقصد ایالات متحده آمریکا بوده است. در واقع آمریکا اولین بازار صادراتی ترکیه برای محصولات فولادی به‌خصوص محصولات طویل است به‌طوری‌که ۶۲ درصد میلگرد وارداتی به ایالات متحده را ترکیه تولید کرده است.  اما طبق آمار وزارت بازرگانی آمریکا در سال ۲۰۱۸ این روند کاهشی بوده و واردات انواع محصولات فولادی ترکیه از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه مه ‌به ۵۱۴ هزار تن بالغ شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۰ درصد کاهش داشته و آمریکا را از رتبه اول به سومین مقصد صادرات فولاد ترکیه تبدیل کرده است. به نظر می‌رسد از این به بعد نیز این روند کاهشی سریع‌تر شود. ترکیه در میان بزرگ‌ترین‌ صادرکنندگان فولاد به بازار آمریکا در رتبه هفتم قرار دارد، در حالی که صادرات آلومینیوم چندانی به این کشور ندارد. بر‌اساس نمودار ضمیمه بخشی از کاهش صادرات ترکیه از طریق کانادا و مکزیک و همچنین اتحادیه اروپا جبران شده است که البته با توجه به افزایش تعرفه فولاد اروپا باید دید در آینده کدام کشورها سهم بیشتری از این بازار را به خود اختصاص خواهند داد.

کارشناسان بین‌المللی بر این باورند که افزایش تعرفه‌های فولاد آمریکا به‌طور کامل ترکیه را از بازار این کشور خارج نخواهد کرد و باعث بحرانی بزرگ در صنایع فولاد ترکیه نخواهد شد، اما باعث می‌شود که ترکیه به دنبال افزایش نفوذ در بازارهای جایگزین مانند منطقه خاورمیانه و همچنین اروپا باشد. ضمن اینکه کاهش ارزش لیر ترکیه باعث جذاب تر شدن قیمت فولاد این کشور برای اروپایی‌ها خواهد شد. اما نکته دیگر وابستگی صنعت فولاد ترکیه به واردات مواد اولیه است. به‌رغم اینکه کاهش ارزش لیر ترکیه ممکن است تاثیر مثبتی بر روند صادرات فولاد ترکیه داشته باشد از طرف دیگر کارشناسان اتفاق نظر دارند که همین موضوع باعث افزایش بهای تمام‌شده واردات انرژی و مواد اولیه به‌خصوص قراضه فولادی خواهد شد. لازم به ذکر است که ترکیه بزرگ‌ترین وارد‌کننده قراضه فولادی در دنیاست و بیش از ۷۰ درصد تولید فولاد این کشور از طریق ذوب قراضه در کوره‌های قوس الکتریکی انجام می‌شود. ترکیه در سال گذشته میلادی بیش از ۲۱ میلیون تن قراضه فولادی وارد کرده که عمده این واردات از کشور آمریکا بوده است. حجم واردات قراضه ترکیه از آمریکا به قدری بالاست که قیمت CFR قراضه وارداتی از آمریکا در بنادر ترکیه به‌عنوان مبنای قیمت‌گذاری جهانی قراضه استفاده می‌شود و تمام فعالان بازار جهانی قراضه نگاه ویژه‌ای به ترکیه داشته و تحولات این بازار را با دقت رصد می‌کنند. بنابراین باید دید در شرایط همزمانی کاهش ارزش لیر و تحریم‌های آمریکا، واردات قراضه ترکیه به‌عنوان یک ماده اولیه استراتژیک چه وضعیتی پیدا خواهد کرد.

15 (1)