ایران برای تامین نیاز خود به مشکل برمی‌خورد؟
استارت محدودیت‌های الکترود گرافیتی در هند
به گزارش «دنیای اقتصاد» الکترود گرافیتی به‌عنوان محصول میانی و لازم در فرآیند تولید فولاد شناخته می‌شود که ایران به‌عنوان کشوری فولادی برای تهیه این محصول میانی در سنوات گذشته دست به واردات این ماده از کشورهای چین و هند زده است. الکترود گرافیتی برای ایران از آن نظر دارای جایگاه ویژه‌ای است و اهمیت پیدا می‌کند که صنعت فولاد ایران به دلیل ذخایر عظیم گاز طبیعی و سنگ آهن پرعیار نسبت به بقیه کشورها مانند چین، به سمت استفاده از فرآیند احیای مستقیم در تولید فولاد رفته، تا جایی که بخش اعظم فولاد خام کشور (نزدیک به ۹۰ درصد) در فرآیند احیای مستقیم تولید می‌شود.در فرآیند تولید فولاد به ترتیب مواردی مانند «آهن اسفنجی»، «قراضه»، «برق»، «گاز»، «الکترود گرافیتی» و «آب» از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند که البته در فرآیند احیای مستقیم دو کالا اهمیت ویژه و مهم‌تری دارند که از آن جمله به «قراضه» و «الکترود گرافیتی» می‌توان اشاره کند.الکترود گرافیتی طی سال‌ها به دلیل برخی محدودیت‌های زیست محیطی چین، افزایش تقاضای جهانی، پایین بودن جذابیت تولید و حتی فروش قیمت مواد اولیه در سال‌های گذشته با محدودیت تولید روبه‌رو شده که همین موضوع بر بازارهای جهانی تاثیر بزرگی گذاشت؛ چرا که تولیدکنندگان این محصول به نسبت محدود هستند و این تغییرات اثرات فوری بر کل بازار می‌گذارد.بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد الکترود گرافیتی به اندازه‌ای که در ایران مهم است در معاملات بازارهای جهانی فولاد جایگاه چندان خاصی ندارد. در عین حال این محصول در مقایسه با جایگاهی که معامله محصولاتی مانند نفت،
پی.وی.سی و قیر در روابط تجاری بین تهران و دهلی نو دارند آنچنان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار نیست، با این حال نقش این محصول را نمی‌توان برای تولید فولاد نادیده گرفت.این محصول در بازه‌هایی از زمان بین ۱۱ تا ۱۵ برابر قیمت‌های خود رشد پیدا کرد ولی در ادامه این قیمت‌ها نسبتا تعدیل شدند تا جایی که همه واحدهای تولید فولاد می‌توانند فعالیت‌های تولیدی خود را با قیمت این محصول وفق دهند.از طرف دیگر به این دلیل که قیمت فولاد هم افزایش پیدا کرد و تاثیرگذاری الکترود گرافیتی در فرآیند تولید و هزینه تولید درصد بسیار پایینی را شامل می‌شود در فرآیند تولید خلل خاصی ایجاد نکرد، به این معنا که مصرف‌کننده‌های الکترود گرافیتی توانستند تکانه رشد قیمت را به سادگی پشت سر گذاشته و هضم کنند، تولید این محصول در داخل کشور هم به‌صورت محدود وجود داشته و به سمت تولید بیشتر هم در حال حرکت است.
با توجه به این شرایط و در کل می‌توان گفت این محصول برای ایران کالای بسیار مهمی است، اما در دوره‌های قبلی که استارت رشد قیمت‌ها برای این محصول زده شد، برخی از واحدهای مهم تولیدی که مصرف زیادی از این کالا دارند با هوشیاری این وضعیت را پیش‌بینی کردند که رشد نرخ خیلی جدی در این زمینه رخ خواهد داد، به همین دلیل و با هدف محافظت کارخانه از نوسان قیمت الکترود گرافیتی اقدام به خرید این محصول کردند.اما در ادامه این اقدام باعث ایجاد شرایط خوب و بد بین کارخانه‌ها شد، در این میان کارخانه‌هایی که با اقدام به موقع در جهت پیش‌بینی شرایط آینده اقدام به خرید این محصول کرده بودند از موقعیت خوبی برخوردار شدند و در نقطه مقابل آنها کارخانه و واحدهای تولیدی هم که پیش بینی این شرایط را نکرده بودند با وضعیت ناخوشایندی روبه‌رو شدند.
در حال حاضر در سطح جهانی این چین و هند هستند که در مورد الکترود گرافیتی یا منابع کربنی مانند «گرافیت پترولیوم»، «کک» یا همان «گرافیت» خیلی پیشرفته‌تر از بقیه کشورها عمل کرده‌اند. البته این موضوع به این معنی نیست که ایران در تهیه این کالا ناتوان باشد به این دلیل که تولیدکننده‌های مختلفی در دنیا وجود دارند و تامین الکترود گرافیتی برای ایران تنها از کانال هند رخ نخواهد داد، هرچند کانال‌های جدید دشواری‌های خاص خود را خواهند داشت.در سال‌های گذشته ایران از چین خرید الکترود گرافیتی را انجام می‌داد، در سال‌های اخیر ولی این خرید به سمت هند متمایل شده است. البته این خریدها از کشورهای اروپایی هم امکان پذیر است اما به دلیل قیمت بالا مورد توجه ایران واقع نشده است.الکترود گرافیتی نه تنها در صنعت فولاد بلکه در صنایعی مانند «فروکروم»، «فروآلیاژها»و «فرو منگنز» هم استفاده می‌شود هرچند نوع آن فرق دارد.
چرایی واردات الکترود گرافیتی از هند
نقل و انتقال میان ایران و هند در سال‌های گذشته با ارز روپیه به نسبت ساده‌تر بود به این دلیل که ایران به هند نفت صادر می‌کرد و به‌صورت ارز مبادله‌ای می‌شد این پول را پس گرفت و به همین دلیل جذابیت واردات الکترود از هند بالاتر بود.در حال حاضر عمده صادراتی که ایران به مقصد هند انجام می‌دهد اقلامی مانند پی.وی.سی، قیر و برخی فرآورده‌های نفتی پتروشیمی را شامل می‌شود که این روند می‌تواند زمینه‌ای را برای تهاتر این کالا برای ایران ایجاد کند، به این دلیل که جایگاه الکترود گرافیتی برای صنعت فولادسازی ایران هرچند خیلی حیاتی نیست ولی نبودن این محصول باعث می‌شود فرآیند تولید فولاد با مشکل روبه‌رو شود، بنابراین از همین امروز باید به فکر تهیه این محصول بود.به گزارش «دنیای اقتصاد» و به نقل از یک منبع آگاه کارخانه‌های تولید فولاد پیش‌بینی‌های لازم در این زمینه را کرده‌اند، به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود در دوران تحریم نیز تا سال‌های طولانی ذخیره قوی این محصول را داشته باشیم و البته در این زمینه برای قطع وابستگی کشور به کشورهای تولید‌کننده این محصول اقداماتی از سوی کارخانه‌های فولادسازی در دست برنامه‌ریزی است.
ارسال نظر