کیفیت و طعم پسته ایران در حالی در بازارهای جهانی زبانزد است که چند سالی می‌شود آمریکا با افزایش توان تولیدی خود، توانسته ضمن کسب جایگاه نخست صادرکننده در این نوع محصول، به سمت افزایش سهم بازار خود در اروپا حرکت کند.کیفیت و طعم پسته ایران در حالی در بازارهای جهانی زبانزد است که چند سالی می‌شود آمریکا با افزایش توان تولیدی خود، توانسته ضمن کسب جایگاه نخست صادرکننده در این نوع محصول، به سمت افزایش سهم بازار خود در اروپا حرکت کند.

به گزارش «ایانا» آخرین آمار اعلام شده درخصوص صادرات پسته آمریکا حکایت از افزایش ۲۵ درصدی صادرات پسته این کشور به اروپا دارد تا ارزش صادرات پسته آمریکا به اروپا به ۲۲۵ میلیون یورو افزایش یابد. به این ‌ترتیب پسته آمریکا توانسته است در نیمه نخست سال جاری میلادی سهم خود از بازار اروپا را بیشتر کند.در مقابل صادرات پسته ایران به اروپا در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی با افت ۲۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۰۵ میلیون یورو رسید که در میان کشورهای اروپایی کشورهای آلمان، اسپانیا، ایتالیا، هلند و یونان بزرگ‌ترین واردکنندگان پسته ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی بوده‌اند.

اما کاهش صادرات پسته ایران به قاره سبز در حالی اتفاق افتاده که در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۱۳۲ میلیون یورو پسته از کشور به اروپا صادر شده بود.توجه به این آمار و ارقام از این جهت حائز اهمیت است که با تمرکز بیشتر بر صادرات پسته ایرانی و هدفمند شدن فرآیند عرضه آن در بازارهای جهانی می‌توان در جلوگیری از کاهش سهم ایران در صادرات پسته در دنیا نقش مهمی ایفا کرد.اتفاقی که شاید بهترین محل برای تحقق آن بورس کالا باشد تا با ساماندهی روند عرضه پسته و توجه و نظارت بیشتر به جنبه کیفی محصول صادراتی، بتوان از ادامه روند کنونی و افت بیشتر سهم صادراتی ایران ممانعت کرد.

در این زمینه اقدامات جدیدی هم از سوی بورس کالای ایران با همراهی انجمن پسته ایران و ستاد عالی پسته استان کرمان، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته در کشور به عمل آمده که شامل عرضه مستمر و صادرات متمرکز و هدفمند در بورس کالا، راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری کالایی پسته و گواهی سپرده این کالا برای کمک به تامین مالی باغداران پسته است.دبیرکل انجمن پسته ایران درباره این اقدامات و مزایای ورود محصول پسته به بورس کالا به «ایانا» گفت: با ورود و عرضه پسته در بورس کالا مشتریان خارجی پسته ایرانی می‌توانند محصول مورد نیاز خود را مستقیما خریداری کنند.سیدمحمدابراهیم علوی به حذف واسطه‌ها از بازار با عرضه محصول در بورس کالا نیز اشاره کرد و افزود: در حال حاضر به‌دلیل اینکه بیشتر باغداران پسته به‌صورت خرده‌مالکان بوده و سطح زیر کشت پایینی دارند، واسطه‌ها پا به میدان گذاشته و به دلیل اطلاع از مشکلات نقدینگی کشاورز و باغدار، اقدام به خرید محصول به قیمت‌های پایین می‌کنند. این در حالی است که محصول پسته تولیدی در کشور می‌تواند پس از تجمیع در بورس کالا صادر شده و سود اصلی آن به جای رفتن به جیب دلالان و واسطه‌ها نصیب خود باغداران شود.

لزوم آموزش و فرهنگ‌سازی

وی تاکید کرد: لازمه پا گرفتن هرچه سریع‌تر بازار پسته ایرانی در بورس کالا آموزش به باغداران و فرهنگ‌سازی بیشتر از طریق صدا و سیما، رسانه‌ها و نیز بورس کالا است تا کشاورز و باغدار با مزایای عرضه در بورس کالا و فرآیندهای آن آشنا شوند.علوی با اشاره به اینکه پسته صادراتی ایرانی خریدار خود را دارد، ادامه داد: خوشبختانه صادرات پسته ایران در وضعیت خوبی به‌سر می‌برد. هرچند در این رابطه موضوعاتی همچون مشکل نقل و انتقال پول و عدم تثبیت نرخ ارز و در نتیجه عدم امکان عقد قراردادهای بلندمدت و یکساله با خریداران خارجی مطرح است و باز کردن LC در بانک‌های خارجی فرآیند دشواری دارد.وی بیان کرد: البته با وجود مواجهه با مشکلات مذکور پیرامون عرضه در بازار صادراتی و ریسک وصول پول از مشتریان خارجی، پسته ایرانی به لحاظ کیفیت و طعم، بازار خاص خود را دارد و مازاد نیاز بر مصرف داخلی صادر می‌شود.علوی با تاکید بر اینکه بورس کالا می‌تواند به‌طور مستقیم با دارندگان گواهی سپرده در ارتباط باشد، یادآور شد: بورس کالا با آماده‌سازی انبارهای ذخیره محصول در استان‌های پسته‌خیز می‌تواند رابطه بین خریدار و فروشنده پسته را به‌صورت مستقیم و بدون حضور واسطه‌ها برقرار کند و در این شرایط، از صرف هزینه‌های مضاعف برای حمل کالا جلوگیری می‌شود.

تامین مالی از بورس کالا

دبیرکل انجمن پسته ایران به موضوع تامین مالی باغداران با عرضه محصول در بورس کالا و استفاده از سایر ابزارهای نوین مالی اشاره و خاطرنشان کرد: مهم‌ترین مشکل تولیدکننده ایرانی در همه بخش‌ها بحث تامین مالی به‌موقع و با نرخ بهره مناسب است.زیرا در سایر کشورها نرخ تامین مالی برای تولیدکنندگان زیر ۵ درصد و بیشتر حدود ۲ درصد است، اما در ایران نرخ تامین مالی از محل منابع صندوق توسعه ملی حدود ۱۴ درصد و از محل منابع بانکی حدود ۱۸ درصد است. از این رو امکان رقابت بین تولیدکنندگان ایرانی با تولیدکنندگان سایر کشورهای رقیب وجود ندارد و بورس کالا می‌تواند با استفاده از ابزارهای تامین مالی خود به رفع این مشکل و حفظ جایگاه صادراتی ایران در عرصه جهانی بازار پسته کمک موثری کند.وی در خاتمه سخنان خود درباره راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری پشتوانه کالایی به کمک بانک کشاورزی در بورس کالا اظهار کرد: راه‌اندازی این صندوق‌ها در راستای تامین مالی بخش کشاورزی به‌ویژه محصول پسته با مشارکت بخش خصوصی و حمایت بانک کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی است که می‌تواند نقش مثبتی در تامین مالی به‌موقع و کم‌هزینه برای فعالان حوزه کشاورزی داشته باشد و این صندوق‌ها همراه با معاملات گواهی‌های سپرده کالایی، ضمن کوتاه کردن فرآیندهای اداری برای تامین منابع مالی مورد نیاز باغداران و کشاورزان، در بحث ضمانت‌های مورد نیاز بخش کشاورزی نیز مورد استفاده قرار گیرند.