ریشه‌های نفتی صعود بازار پتروشیمی

عارفه مشایخی: نگاهی به بازارهای جهانی و داخلی محصولات پتروشیمی حاکی از روند افزایشی برای این محصولات است. این در حالی است که به‌طور معمول قیمت محصولات پتروشیمی در شرایط معقول و منطقی به سر می‌برد و انتظار افزایش بیش از این مقدار برای این محصولات وجود نداشت. این در حالی است که توفان هاروی از جمله مهم‌ترین دلایل تحرکات اخیر بازار بود که سرنوشت قیمتی را برای محصولات پتروشیمی عوض کرد، به گونه‌ای که این اتفاق از طرفی موجب بر هم زدن عرضه و تقاضای این محصولات در بازارهای داخلی و خارجی در آمریکا شد و در طرف دیگر با تاثیر این عامل بر قیمت نفت خام، موجب افزایش قیمتی نفتا به‌عنوان خوراک محصولات پتروشیمی و در نهایت بالارفتن قیمت این محصولات شد. در این گزارش سعی بر آن است که عوامل تاثیر گذار بر بازار جهانی و داخلی محصولات پتروشیمی بررسی شود.

بهای نفت: بررسی رفتار طلای سیاه بیانگر این موضوع است که بهای این کالای استراتژیک طی هفته گذشته با افزایش همراه بوده است، به گونه‌ای که شاخص نفت خام آمریکا با افزایشی ۹/ ۲ درصدی در هفته گذشته به بهای ۴۷ دلار و ۸۴ سنت (در لحظه تنظیم این گزارش در ساعت ۱۴) رسید و این در حالی بود که نفت برنت هم روز گذشته با افزایش ۵۸/ ۰ درصدی قیمت ۵۲ دلار و ۳۵ سنت را لمس کرد. علاوه بر این موضوع افزایش بهای نفت طی هفته گذشته باعث افزایش قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی شد که این عامل تاثیر خود را روی قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی و قیمت‌های پایه این محصولات در بازارهای داخلی می‌گذارد و موجب افزایش قیمت این محصولات می‌شود. در این بین احتمال افزایش قیمت برای طلای سیاه پیش‌بینی می‌شود؛ هرچند شاید این رخداد به دلایل مسائل امنیت انرژی، ویژگی‌های فنی و تعویق بازگشایی پالایشگاه‌ها زمانبر باشد، اما با این وجود بازار انتظار وقوع آن را می‌کشد. علاوه بر این پایین بودن ذخایر آمریکا و احتمال تداوم سطوح اعلامی برای نفت خام اوپک از دیگر عواملی است که افزایش قیمت نفت را در آینده‌ای نه چندان دور تضمین می‌کند. خوش‌بینی به بازارهای نفتی و تعادل عرضه و تقاضا از دیگر عواملی است که موجب بالا رفتن بهای نفت و در نهایت افزایش قیمت‌های محصولات پتروشیمی شده است. اگر چه این امر با رشد قیمت‌های عربستان در بازارهای آسیایی همراه است.

بالا رفتن بهای نفتا: با افزایش بهای نفت، رشد جدی قیمت نفتا از دیگر عوامل افزایش بهای محصولات پتروشیمی است. با توجه به اینکه نفتا خوراکی برای تولید محصولات پتروشیمی است و در طرف دیگر اثر افزایش قیمت نفت پس از گذشت مدتی به این کالای استراتژیک منتقل می‌شود، می‌توان انتظار بالا رفتن بهای نفتا و افزایش قیمت محصولات پتروشیمی را چه در بازار‌های جهانی و چه در بازارهای داخلی داشت. شاهد این مدعا افزایش ۸۶/ ۴ درصدی این محصول طی ماه گذشته و رشد ۲۲/ ۶ درصدی طی هفته گذشته است. به این ترتیب بهای این کالای استراتژیک در لحظه تنظیم این گزارش به قیمت ۴۸۵ دلار و ۶۱ سنت رسید.این در حالی است که از لحاظ تاریخی قیمت نفتا در جولای ۲۰۰۸، به بالاترین مقدار خود یعنی هزار و ۱۸۰ دلار و ۴۷ سنت رسید و پایین ترین رکورد برای قیمت این محصول در دسامبر سال ۲۰۰۵ با رقم ۱۹۳ دلار و ۳۶ سنت به ثبت رسیده است. ت

توفان هاروی و بسته شدن سیستم‌های پالایشی خلیج مکزیک، واحدهای پتروشیمی در جنوب شرقی آمریکا: توفان هاروی آمریکا، موجب بسته شدن سیستم‌های پالایشی در خلیج مکزیک شده که این موضوع سبب کاهش عرضه فرآورده‌های نفتی و سوخت در دنیا شده و تاثیرخود را بر قیمت نفت، بنزین و نفتا به‌عنوان خوراک مایع تولید محصولات پتروشیمی در جهان می‌گذارد و طبیعتا بازارهای داخلی هم از این امر بی نصیب نمی‌مانند. در کنار این موضوع، توفان هاروی موجب بسته شدن واحدهای پتروشیمی در جنوب شرقی آمریکا شد و این مساله سبب شد که صادرات به کشورهایی همچون برزیل متوقف شود. به این معنا که وقفه در عرضه داخلی و بین‌المللی آمریکا رخ داده و به‌طور حتم این عامل روی بهای محصولات پتروشیمی هم تاثیر‌گذار خواهد بود. در منطقه توفان زده روزانه حدود ۷۵/ ۱‌میلیون بشکه نفت تولید می‌شود که در اثر توفان هاروی حدود ۳۰۰ هزار بشکه از تولیداتش کاسته شده است. این در حالی است که بیش از ۴۵ درصد از ظرفیت پالایشی آمریکا در این منطقه قرار دارد و توفان هاروی موجب از دور خارج شدن بیش از یک چهارم از ظرفیت پالایشی آمریکا و کاهش ۴/ ۴ میلیون بشکه‌ای تقاضا برای نفت در این کشور شده است.

فروکش کردن آرام سیل در آمریکا: فروکش کردن آرام سیل نیاز به مصرف بسیاری از محصولات همچون محصولات پلیمری را افزایش می‌دهد و این امر خوش بینی برای قیمت‌های آینده را نوید می‌دهد.

رفتارهای فصلی: اما ماه آگوست برابر با ماه پایانی فصل تابستان، با اوج تقاضای فصلی برای بنزین همراه است چراکه در این ماه مسافرت‌های جاده‌ای در نیمکره شمالی زمین به خصوص در آمریکا اوج می‌گیرد. از این رو تقاضا برای نفت خام از سوی پالایشگاه‌های آمریکا تا پایان هفته سوم ماه آگوست و پیش از وقوع توفان هاروی به شدت اوج گرفت به‌طوری‌که در هفته سوم آگوست به ۶/ ۱۷ میلیون بشکه در روز نیز رسید. نمود افزایش تقاضا برای نفت را می‌توان در کاهش موجودی انبارهای نفتی آمریکا دید. علاوه بر این موضوع نزدیکی به روزهای سرد سال موجب شد که سبد مصرف پلیمرها و ترکیبات شیمیایی تغییر یابد هرچند که این تغییر فاز آرام و زمانبر خواهد بود. وجود کاهش تقاضا در پالایشگاه‌های منطقه تگزاس آمریکا، رشد قیمت فرآورده‌های نفتی موجب افزایش حاشیه سود پالایشگاه‌های آسیا و اروپا شده که رشد شدید تولید و صادرات آن به آمریکا را به دنبال داشته است، از این رو برخی کارشناسان بر این باورند که افزایش تقاضا از سوی این پالایشگاه‌ها کاهش تقاضای آمریکا را جبران خواهد کرد و به کاهش موجودی انبارهای نفتی در دیگر نقاط جهان منجر خواهد شد.افزایش قیمت پلیمرها در بورس دالیان چین هم نشانگر معاملات آتی و افزایش قیمت محصولات پلیمری در آینده‌ای نه چندان دور خواهد بود.