همسویی مولفه‌های رشد بازار پتروشیمی

عارفه مشایخی: نگاهی به وضعیت معاملاتی ترکیبات شیمیایی و پلیمرها در بازار آزاد محصولات پتروشیمی در روز گذشته نشان می‌دهد که هر دو بازار با افزایش حجم معاملات رو‌به‌رو شده‌اند ولی موفقیت‌های بازار محصولات شیمیایی بیشتر بوده است. این نکته را باید مهم ارزیابی کرد، زیرا به‌صورت فنی تأثیرگذاری بازار محصولات شیمیایی بر واقعیت‌های تولید در صنایع میان دستی و پایین‌دستی برجسته‌تر است. این در حالی است که هنوز بازار پلیمرها به شرایط عادی و مطلوب خود باز نگشته و این بازار به حجم معاملات بیشتری نیاز دارد. به تحلیل «دنیای اقتصاد» بررسی روند بازارهای آزاد حاکی از آن است که از ابتدای هفته بیشتر محصولات با افزایش قیمت در این بازارها همراه بودند که از جمله دلایل این اتفاق می‌توان به افزایش قیمت جهانی محصولات پتروشیمی، افزایش بهای دلار،‌ افزایش قیمت نفتا در بازارهای جهانی و... اشاره کرد که در ادامه به شرح همه این موارد می‌پردازیم.

روند قیمتی دلار: پس از روند کم نوسان نرخ دلار، این شاخص پا در مسیری صعودی گذاشته و تقریبا از اواسط مرداد ماه تا امروز با رشد قیمتی ۵۰ تومانی همراه بوده است. افزایش تقاضای مسافرتی با نزدیک شدن به پایان تابستان، بالارفتن تقاضای دلار از سوی زائران، ‌افزایش تقاضای آربیتراژی با رشد نرخ حواله‌ای درهم از سوی مناطق مرزی از جمله دلایل افزایش بهای دلار بودند. این افزایش نرخ دلار هر چند کم اما تاثیر خود را بر قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا گذاشته و به این ترتیب افزایش قیمت محصولات را در بازارهای آزاد هم شاهدیم.

افزایش قیمت نفت پس از یک کاهش شدید: پس از یک دوره روند کاهشی برای بهای طلای سیاه، این کالای استراتژیک باز هم روندی با ثبات و با جهت‌گیری مثبت را دنبال کرد، به گونه‌ای که در لحظه تنظیم این گزارش شاخص نفت خام آمریکا با افزایش ۳/ ۰ درصدی نسبت به روز قبل به رقمی در حدود ۴۷ دلار (در لحظه تنظیم این گزارش در ساعت ۱۳) و شاخص نفت برنت با افزایش ۰۹/ ۰ درصدی نسبت به روز گذشته به رقم ۵۲ دلار رسید. با این حال بازار جهانی نفت این روزها به شکل غیرقابل تصوری شاهد کم شدن سطح ذخایر خود است، ولی قیمت‌ دو نفت شاخص بازار همچنان در محدوده ۵۰ دلار نوسان می‌کند و رشد چندانی ندارد. در کنار این اتفاق، پیش‌بینی ۱۳ بانک جهانی از قیمت طلای سیاه در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ نیز با کاهش همراه بوده است. کاهش پایبندی اوپک و کشورهای غیرعضو اوپک به توافق نفتی و افزایش عرضه نفت مهم‌ترین‌ عامل کاهش برآوردها از بهای نفت است. با این حال می‌توان گفت افزایش بهای نفت این چند روز تاثیر خود را روی بازار محصولات پتروشیمی گذاشته و باعث بالا رفتن بهای این محصولات شده است.

افزایش قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی: طی هفته جاری قیمت محصولات پتروشیمی در بازار ایران بیشتر تحت تاثیر افزایش عمومی نرخ‌ها در بازار چین و افزایش نرخ دلار قرار داشت. با توجه به افزایش قیمت اتیلن و رسیدن آن به سطوح ۱۱۹۰ دلاری در بازارهای جنوب شرقی آسیا و کاهش شدید حاشیه سود پلی‌اتیلن‌ها قیمت آنها در بازار چین و بازارهای جنوب شرق پیوسته در حال افزایش است. به نظر می‌رسد بازارهای خاورمیانه و GCC نیز به زودی و در هفته‌های آتی روند صعودی خود را شروع کنند. نرخ دلار هم که باید به خوبی از سوی مصرف‌کنندگان مواد پلیمری رصد شود تا بتوانند خریدهای مناسبی انجام دهند. بالطبع این افزایش قیمتی در بازارهای جهانی تاثیر خود را روی محصولات پتروشیمی در بازارهای آزاد می‌گذارند. روند روبه افزایش پلی اتیلن در چین طی هفته جاری سرعت گرفت و رشد قیمت‌ها در بازار معاملات آتی باعث آغاز فعالیت‌های خرید شد؛ خصوصاً در میان تاجران و پیش از فصل اوج تولیدات محصولات نهایی. قیمت‌های اتیلن بالاتر از قیمت‌های کلی پلی اتیلن وارداتی باقی ماند که این امر نشان می‌دهد تولیدکنندگان دارای مجتمع‌های پتروشیمی یکپارچه می‌توانند با نگه داشتن تولیدات پلی اتیلن خود و فروش اتیلن به جای آن سودهای قابل توجهی کسب کنند.

توفان هاروی آمریکا: با توجه به اینکه پیش‌بینی شده بود توفان هاروی جمعه شب یا اوایل شب شنبه در ساحل تگزاس وارد خشکی شود، پالایشگاه‌ها، پایانه‌ها و فعالیت‌های تولید نفت ساحلی و فراساحلی و دیگر زیرساخت‌ها در این کشور تعطیل شدند یا در حال آماده شدن برای مواجهه با توفان بودند. وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز اعلام کرد که در صورت نیاز به علت تاثیرات توفان هاروی، آماده است تا از محل ذخایر اضطراری ملی، نفت خام وارد بازار کند. به این ترتیب بهای نفت خام افزایش یافت و این در حالی است که تولید نفت در مناطق تحت توفان برای آمادگی در برابر آن متوقف شد و پیش‌بینی می‌شود که توقف تولید در صورت ایجاد خسارات شدید ناشی از این توفان ادامه یابد. این افزایش مقطعی قیمت طبعا بر افزایش قیمت محصولات پتروشیمی تاثیر گذاشته و این افزایش قیمتی به بهای محصولات پتروشیمی منتقل و سبب افزایش قیمتی این محصولات در بازارهای جهانی و به دنبال آن در بازارهای داخلی شده است.

افزایش بهای نفتا: با توجه به اینکه نفتا یکی از مشتقات نفت خام است و در طرف دیگر به‌عنوان ماده اولیه تولید محصولات پتروشیمی محسوب می‌شود، بالا رفتن بهای نفت باعث بالا رفتن بهای این کالای مهم شده و روند افزایشی قیمت این محصول باعث افزایش قیمت محصولات در تالار نقره‌ای و بازار آزاد شد. بهای نفتا در لحظه تنظیم این گزارش ۴۵۶ دلار و ۶۰ سنت گزارش شده است.

پلی اتیلن ترفتالات بطری: با توجه به این موضوع که این محصول هنوز هم یکی از کالاهای پر التهاب تالار نقره‌ای به شمار می‌آید، این محصول روز گذشته با عرضه ۲ هزار و ۵۳۰ تنی گرید ۷۸۱ و افزایش ۲۲ تنی این گرید نسبت به هفته گذشته مواجه شد. علاوه بر این، تالار نقره‌ای شاهد عرضه هزار و ۹۳۶ تنی گرید ۸۲۱ این محصول بود، محصولی که هفته گذشته عرضه نشده و به جای آن گرید ۸۲۵ عرضه شده بود. با این حال روز گذشته ۴ هزار و ۴۴۶ تن عرضه این محصول در مقابل ۱۵ هزار و ۱۵۸ تن تقاضا قرار گرفت و دست آخر با این التهاب با بهای متوسط ۳ هزار و ۸۰۰ تومان کار خود را در معاملات روز گذشته به پایان رساند.

پلی اتیلن سنگین اکستروژن و لوله: در این هفته با کاهش هزار تنی عرضه این محصول ازسوی پتروشیمی جم و عرضه ۲ هزار تنی آن توسط این مجتمع روبه‌رو بودیم. علاوه بر این موضوع با کاهش هزار تنی EX۳ پتروشیمی امیرکبیر و عرضه ۲ هزار تنی این محصول طی هفته جاری توسط این شرکت همراه هستیم. به این ترتیب تقاضای ۸ هزار و ۴۵۸ تنی این محصول در مقابل عرضه ۴ هزار تنی آن قرار گرفت و دست آخر با قیمت متوسط ۴ هزار و ۲۰۰ تومان کار خود را در معاملات دیروز تالار نقره‌ای به پایان رساند.

PVC: از دیگر کالاهای جذاب، پلی وینل کلراید‌ها بودند که با افزایش ۲۶۴ تنی عرضه گرید ۶۵ با بسته‌بندی پالت اروند در مقابل عدم عرضه گرید با بسته‌بندی جامبو طی هفته جاری همراه شد. علاوه بر این عرضه ۲۲۰ تنی گرید E ۶۸۳۴ پتروشیمی اروند که هفته پیش عرضه نشده بود، سبب شد که کمی از التهاب این محصول گرفته شود.