عارفه مشایخی: روز گذشته محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران در شرایطی عرضه شدند که یکشنبه جاری قیمت پایه محصولات پلیمری باز‌هم روندی با‌ثبات با جهت‌گیری مثبت را تجربه کردند. از جمله مهم‌ترین دلایل این افزایش می‌توان به ثبات قیمت بهای نفت و روند مثبت این کالای استراتژیک و تاثیری که این حرکت روی قیمت محصولات پتروشیمی می‌گذارد، اشاره کرد. توافق اوپک و متحدانش هرچند در ابتدای سال موجب امیدواری به حذف مازاد عرضه و رشد قیمت‌ها شد، اما عواملی چون افزایش تولید نفت شیل و رشد موجودی انبارهای نفتی این خوش‌بینی‌ها را خیلی زود از بین برد. حال با گذشت حدود ۸ ماه از اجرای توافق اوپک و ثبات بازار نفت در محدوده قیمتی ۵۰ دلار، موجودی انبارهای نفتی به سرعت رو به کاهش گذاشته است.

به این ترتیب بهای نفت خام آمریکا با افزایش ۵۹/ ۰ درصدی طی هفته گذشته با بهای ۴۷دلار و ۸۳ سنت مورد معامله قرار گرفت و این در حالی است که شاخص برنت با ۴۸/ ۲ درصد رشد، رقم ۵۲ دلار را در لحظه تنظیم این گزارش به خود اختصاص داد. به این ترتیب نفتا که قیمتش وابستگی عمیقی با قیمت نفت دارد، هم با رشد قیمتی مواجه شد و این کالا هم قیمت ۴۵۴ دلار در هر تن را به خود اختصاص داد. علاوه بر این موضوع رشد ۱۶/ ۰ درصدی بهای دلار در نرخ‌های مورد محاسبه موجب‌ شد بخشی از این افزایش قیمت‌ها این‌گونه ایجاد و تقویت شود. از جمله عوامل این افزایش می‌توان به رفتارهای اخیر بانک‌مرکزی، نوسانات تزریق دلار به بازار، کاهش صادرات (صادرات نفتی و غیرنفتی)، شرایط بازگشت ارز به بازارهای داخلی و انتظارات تورمی از آینده قیمت دلار اشاره کرد که در پایین آمدن بهای محصولات پتروشیمی سهم داشتند. با این تفاسیر به‌نظر می‌رسد بهای محصولات پلیمری با وضعیت فعلی سقف قیمتی خود را تجربه می‌کند و نمی‌توان انتظار افزایش بیش از مقدار یا به عبارتی افزایش چشمگیری را داشت، مگر آنکه با توجه به شرایط دکل‌های نفتی آمریکا و استراتژی‌های اوپک شاهد جهش قیمت طلای سیاه و افزایش چشمگیر محصولات شیمیایی باشیم.

بازارهای داخلی

رصد روند بازار آزاد‌ حاکی از دو فاز مختلف در هفته‌های اخیر است؛ نخست فاز کاهشی قیمت که دلیل آن کاهش تقاضا در این بازار است که باعث شد قیمت‌ها در این بازار کاهش یابد و دوم افزایش قیمت‌های پایه به‌صورت محدود در اوایل هفته جاری است که باعث شد قیمت‌های بازار آزاد نیز به‌طور هماهنگ رشد کنند. با این حال فرا رسیدن آخرین روزهای گرم سال و خرید محصولات در این روزها برای معامله در پاییز و تقاضای کم محصولات در روزهای سرد سال، سبب شده که شاهد رونق معاملات در بازارهای آزاد نباشیم. این در حالی است که در مرحله دوم رشد نسبی قیمت‌ها در بازار آزاد پس از افزایش قیمت‌های پایه در بورس کالا به تحریک تقاضا منجر شد؛ اگرچه التهاب در بازار برخی گریدهای جذاب هنوز هم چهره متلاطمی از این بازار را ترسیم می‌کند. وضعیت معاملات پلیمرها در بورس کالا در روز گذشته از تداوم شرایط پیشین حکایت دارد یعنی هنوز گریدهای جذاب با برتری تقاضا بر عرضه‌ها رو‌به‌رو بوده و التهاب معاملاتی را تجربه می‌کنند. این در حالی است که سایر گروه‌های کالایی وضعیتی نسبتا آرام داشته و بررسی وضعیت کلی در این بازار نشان می‌دهد که حجم خرید از عرضه‌های موجود به آرامی در مسیر افزایش قرار گرفته که سیگنال مثبتی برای بدنه غالب در این بازار به‌شمار می‌رود. بسته‌شدن بسیاری از کدهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد، افزایش محدود قیمت‌های پایه در هفته‌جاری، رشد نسبی بهای پلیمرها در بازار آزاد و جذب خریداران بیشتر به بورس کالا مواردی هستند که در این رویکرد معاملاتی موثر بوده‌اند.

تالار بورس کالای ایران

رصد تالار نقره‌ای نشان می‌دهد که پلی‌اتیلن ترفتالات بطری هنوز هم یکی از کالاهای جذاب است که معاملات پرالتهابی را تجربه می‌کند و با توجه به فرارسیدن ماه شهریور انتظار می‌رود این التهاب هنوز ادامه داشته باشد. روز گذشته تقاضای ثبت شده برای این کالا ۵ هزار و ۹۸۴ تن بوده است و این در حالی است که هزار و ۱۲ تن عرضه در مقابل این تقاضا وجود داشته است. به این ترتیب این محصول با اختلاف قیمت ۳۰۰ تومانی نسبت به قیمت پایه خود با بهای ۴۱ هزار و ۸۰۵ ریال کار خود را در معاملات دیروز به پایان رساند. از جمله دلایل مهم این وضعیت می‌توان به انگیزه سفته‌گری و دلال‌بازی برای این محصول اشاره کرد که سبب شده التهاب گریبانگیر این بازار شود. پلی اتیلن سنگین اکستروژن از دیگر کالاهای جذاب روز گذشته تالار بورس کالای ایران به شمار می‌آید که با عرضه ۳ هزار تنی در مقابل تقاضایی ۳ هزار و ۶۱۰ تنی قرار گرفت و دست آخر با اختلاف قیمت ناچیز از قیمت پایه، با بهای ۴ هزار و ۳۶۶ تن معامله شد. این محصول یکی از محصولاتی است که در تولید لوله‌های گاز و آب استفاده می‌شود. با توجه به این موضوع که بودجه‌های عمرانی در نیمه دوم سال اختصاص داده می‌شود، تقاضا برای این کالا بالا رفته و این محصول را به یکی از کالاهای پر‌التهاب تبدیل کرده است.

علاوه بر این موضوع در ماه‌های قبل با افزایش حجم عرضه در بورس نقره‌ای همراه بودیم و این موضوع باعث کاهش مقطعی التهاب این بازار شده بود و به این ترتیب با وجود این شرایط کاهش شکننده حجم عرضه‌ها دور از ذهن نیست. این رفت و برگشت قیمتی و نوسان جذابیت نشان می‌دهد که چه در بازارهای منطقه و چه در بازارهای داخلی تقاضا برای این محصول برای تولید محصول نهایی لوله وجود دارد، بنابراین بهتر است عرضه‌کنندگان به برخی نوسانات توجهی نکرده و با تقویت کیفیت، بسته‌بندی و شرایط فروش این بازار را به‌عنوان بستری امن برای تولیدات خود در نظر بگیرند. برآوردهای میدانی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که پس از ورود این کالا به فاز التهابی در ماه‌های قبل، جذابیت زیادی را برای محموله‌های وارداتی ایجاد کند. بنابراین توجه بیشتر به عرضه، کیفیت و تحویل می‌تواند بازار وارداتی این مواد اولیه را از آن خود کند که برای بدنه غالب صنایع بالادستی و پایین‌دستی این گروه کالایی جذابیت داشته باشد.

همنوایی بازار پتروشیمی و نفت