آرامش پلیمرها و تهدیدهای آن

محمد‌حسین‌بابالو: معاملات پلیمرها پس از اعلام افزایش قیمت‌های پایه با آرامش نسبی به انجام رسید، هرچند که برخی از گریدها باز‌هم با برتری تقاضا بر عرضه‌ها، رشد قیمت را تجربه کردند. هنوز هم بسیاری از گریدها شرایط ملتهبی دارند که نکته مثبتی برای امنیت تولید در صنایع تکمیلی محسوب نمی‌شود. همچون معاملات روز دوشنبه، عرضه پلیمرها در روز سه‌شنبه نیز با التهاب قیمتی در گروه‌هایی همچون پلی‌‌پروپیلن‌ها به پایان رسید که نشان می‌دهد این بازار بیشتر از شرایط عادی به توجه و حتی مدیریت نیاز دارد. اهمیت این گروه‌های کالایی (پلی‌‌پروپیلن‌ها) را می‌توان در تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر جست‌وجو کرد که در نهایت تاثیر اقتصادی بیشتری بر جامعه می‌گذارد. در کنار این مطلب فرارسیدن فصل تقاضای پلی‌‌اتیلن ترفتالات بطری (بسته‌بندی آب معدنی و نوشیدنی‌های مشابه)، ادامه جذابیت خرید پلی‌‌اتیلن سبک فیلم ۰۰۷۵ و گریدهای لوله همچون هفته‌های گذشته، ادامه التهاب سنتی پلی‌‌استایرن‌های انبساطی و مقاوم پتروشیمی تبریز، ثبت تنها یک جرقه رشد قیمتی در معاملات PVC در بورس کالا و البته کافی نبودن عرضه پلی‌‌پروپیلن‌ها را می‌توان از مهم‌ترین‌ ویژگی‌های معاملات پلیمرها در روز گذشته در بورس کالای ایران به‌شمار آورد.

نگاهی به عرضه‌های روز گذشته نشان می‌دهد که متنوع‌ترین سبد عرضه متعلق به PVC و سپس پلی‌‌اتیلن ترفتالات بطری است که نشان می‌دهد عرضه‌کنندگان تمایل بالایی به فروش در بازار داخلی دارند هرچند که تمامی گریدهای عرضه شده با هجوم خریداران رو‌به‌رو نمی‌شود. به نسبت PVC، پت‌بطری بازار جذاب‌تری دارد زیرا گریدهای ۷۳۲، ۷۸۱ و ۸۲۵ با رشد قیمتی در تالار رو‌به‌رو شدند تا در نهایت روزی جذاب برای معامله پلی‌‌اتیلن ترفتالات بطری رقم بخورد. گرمای هوا، افزایش مصرف نوشیدنی‌های سرد و خنک و حتی جذابیت صادرات در روزهای اخیر به بازارهای منطقه‌ای همچون بازار عراق، مواردی است که در نهایت این بازار را با رونق رو‌به‌‌رو ساخته اگرچه تقاضایی ۷ برابری برای عرضه گرید ۷۳۲ یا تقاضایی ۹ برابری در برابر عرضه گرید ۷۸۵ خود نشان‌دهنده التهاب در این بازار است و نشان می‌دهد بازار نیاز بیشتری به عرضه این گروه کالایی دارد. اغلب عرضه‌های این کالا با هجوم خریداران رو‌به‌‌رو شد، حتی عرضه‌های سلف که نشان می‌دهد بازار از ادامه این وضعیت نگران است. به‌نظر می‌رسد بازار پلی‌‌اتیلن ترفتالات بطری به توجه بیشتری نیاز دارد زیرا کم‌توجهی به آن ممکن است به زیان صنایع مصرف‌کننده تمام شود که در روزهای گرم فعلی نگران‌کننده است.

معاملات مهم روز گذشته درگروه PVC بود که به‌رغم جرقه‌های رشد قیمتی در هفته‌های اخیر، روز گذشته بازار آرامی را تجربه کرد، اگرچه در بازار آزاد شاهد رشد بهای این کالا هستیم. عرضه‌های گسترده روز سه‌شنبه باعث شد تا تنها PVC-S۶۵ پتروشیمی غدیر با رشد قیمت در تالار رو‌به‌‌رو شود و سایر عرضه‌ها و حجم معاملات نسبتا جذاب آنها و ورود به مچینگ موجب خواهد شد تا تزریق کالا از بورس به بازار با آرامش و اطمینان و حجم بیشتری صورت پذیرد که این امر می‌تواند پتانسیل التهاب آینده در این بازار را کم‌اثر سازد. این وضعیت نکته مثبتی برای مصرف‌کننده نهایی به شمار می‌آید، زیرا با آرامش بیشتری اقدام به تولید کرده و امکان تامین کامل مواد اولیه آنها از بورس و بازار فراهم می‌شود. با توجه به بالابودن عرضه گرید S-۶۵ در بورس کالا در کنار التهاب در معامله تولیدات پتروشیمی غدیر می‌توان این جهش قیمتی را کم‌اثر به شمار آورد.

در بازار پلی‌‌استایرن‌ها تنها عرضه انواع انبساطی پتروشیمی تبریز را شاهد هستیم که باز‌هم ذهنیت التهاب همیشگی در این بازار را با ثبت سقف قیمتی زنده کرد هرچند که این وضعیت برای انواع مختلف پلی‌‌استایرن‌ها متفاوت بوده است. این در حالی است که تنوع عرضه‌کنندگان و رشد عرضه‌ها خود دلیلی برای مدیریت طبیعی بازار محسوب می‌شود که در نهایت به تثبیت بازار منجر خواهد شد. نکته دیگر را باید وضعیت معاملاتی پلی‌‌پروپیلن‌ها دانست، هرچند که روز گذشته عرضه چندانی برای این گروه کالایی به ثبت نرسید ولی واقعیت‌های معاملاتی دو روز گذشته نشان می‌دهد که این بازار باز‌هم در حال ورود به فازی خطرناک است و التهاب قیمتی مجددا به این بازار سرک می‌کشد که این وضعیت نیاز به توجه بدنه مدیریتی و تصمیم‌سازی بازار را افزایش داده و همچنین توجه رسانه‌ای بیشتری را می‌طلبد. در گذشته به واقعیت‌های معاملاتی در این گروه کالایی در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» پرداخته شد و به نظر می‌رسد باز‌هم باید به این بحث در روزهای آینده پرداخت زیرا ثبات بازار و افزایش حجم تولید برای محصولات با کیفیت به‌عنوان وظیفه‌ای برای تمامی ارکان اقتصادی و رسانه‌ای در کشور به‌شمار می‌آید.

تداوم دوگانه افزایشی - کاهشی در بازار آزاد پلیمرها

بازار آزاد پلیمرها هرچند که با بهبود حجم معاملات رو‌به‌رو شده ولی هنوز هم تا روزهای اوج خود فاصله دارد یعنی برای بسیاری از گریدها هنوز هم شاهد برتری عرضه بر تقاضا هستیم که کاهش نرخ را هرچند جزئی در ذات بازار پی می‌گیرد. این رویکرد قیمتی را نمی‌توان یک داده منفی برای بازار به شمار آورد، زیرا فعالان صنفی و حتی برخی از واحدهای کوچک‌تر صنعتی می‌توانند خرید مواد اولیه خود را با قیمت‌هایی نسبتا مطلوب انجام دهند. دلیل اصلی این وضعیت آن هم در شرایطی که قیمت‌های پایه هفته جاری با افزایش رو‌به‌رو شده را باید در حجم مطلوب معاملاتی در هفته گذشته در بورس کالا به شمار آورد که موجب شد کالاهای بیشتری با قیمت‌هایی جذاب مورد معامله قرار گرفته و نهایتا تزریق کالا به بازار داخلی تقویت شود. از سوی دیگر در قیمت‌های پایه اعلام شده به‌رغم افزایشی بودن متوسط قیمت‌ها، پلیمرهایی همچون سنگین فیلم، سبک خطی، سنگین دورانی و سنگین تزریقی با کاهش قیمت رو‌به‌رو بوده که همین سیگنال نیز می‌تواند به کاهش بهای این محصولات در بازار آزاد کمک کند. از سوی دیگر در روزهای اخیر شاهد بودیم که برخی از گریدهای سبک خطی و سبک فیلم در بورس کالا با تخفیف (به نسبت قیمت‌های پایه) عرضه شدند که این ویژگی نیز به کاهش قیمت‌ها کمک کرده است.

در برابر این روند کاهشی در بازار آزاد شاهد هستیم که بسیاری از گریدها مدتی است که رشد نرخ را تجربه می‌کنند که از آن جمله می‌توان از PVC و پلی‌پروپیلن‌های نساجی نام برد که البته از لحاظ فنی و تجاری سابقه رشد قیمتی بیشتری نیز دارند یعنی تجربه نوسان قیمت‌های گذشته نشان می‌دهد پتانسیل جهش قیمتی در این گروه‌های کالایی وجود داشته و حتی جدی است. این مطلب در شرایطی برجسته‌تر می‌شود که پلی‌پروپیلن‌ها هنوز در بورس کالا با معاملاتی همراه با التهاب رو‌به‌رو هستند و حتی گریدهای نساجی که در هفته‌های اخیر با بهبودی نسبی و افزایش حجم عرضه‌ها همراه بودند نیز به گردونه التهاب قیمتی مجددا وارد می‌شوند. این وضعیت را باید مهم ارزیابی کرد زیرا بازار داخلی به این گروه‌های کالایی حساسیت بیشتری نشان می‌دهد که ناخودآگاه پتانسیل رشد قیمت را همین طرز فکر ایجاد خواهد کرد.

این روند در کنار وضعیت معاملاتی در سایر گریدها موجب شده تا حجم و تعداد موارد رشد قیمتی بیش از کاهش نرخ‌ها باشد تا جایی که می‌توان بازار را به‌صورت میانگین افزایشی ولی محدود ارزیابی کرد. این برآیند در وضعیتی تایید بیشتری پیدا می‌کند که در هفته جاری شاهد رشد قیمت‌های پایه بوده‌ایم یعنی برآیند رشد قیمتی از سیگنال‌های رسمی متقنی هم برخوردار است. این موارد یعنی دوگانگی بازار اولین بار نیست که تجربه می‌شود و شاید بازار پلیمرها سال‌هاست که این روند قیمتی را با فراز و فرودهای بسیاری تجربه کرده‌اند که البته ویژگی‌های فنی این بازار و این گروه از محصولات چنین الزام و چندگانگی نسبی را در ذات خود نهفته دارد، زیرا این قبیل مواد اولیه در تولید محصولات مختلف و متنوعی کاربرد دارند که ویژگی فنی و تجاری بسیاری داشته و دارد. همین موارد تاکنون موجب شده تا بازار پلیمرها کمتر زمانی جهت‌گیری مشخص و فراگیری داشته باشد. با توجه به این موارد شاید روند فعلی باز هم ادامه داشته باشد یعنی گروهی از کالاها به رشد قیمت‌ها ادامه داده و گروهی دیگر باز هم شرایطی کاهشی را تجربه کنند. کلید تحلیل وضعیت بازار آزاد نیز معاملات در بورس کالاست که بهتر است فعالان هر بخش در بازار پلیمرها به واقعیت‌های معاملاتی کالاهای مورد توجه خود، توجه بیشتری نشان دهند. با توجه به معامله چندصد گرید و ترکیب پلیمری و شیمیایی در بورس کالا امکان تحلیل تک‌تک بازارها در رسانه‌ها تقریبا وجود ندارد.