دنیای اقتصاد: خبر اعمال محدودیت و تعرفه روی واردات فولاد آمریکا هرچند هنوز محقق نشده و در مرحله تحقیق و بررسی قرار دارد به نگرانی‌ها و تحلیل‌های مختلفی در این باره دامن زده است؛ در این باره عنوان می‌شود کشورهای چین، برزیل، استرالیا، روسیه و کشورهای اروپایی از این تصمیم ترامپ نگران هستند و ممکن است با محقق شدن این خبر اقدامات تلافی‌جویانه‌ای از سوی این کشورها در حوزه فولاد صورت گیرد و این کشورها را وارد جنگ تجاری کند. محسن نهاوندیان فعال و کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به بررسی زوایای خبر اعمال تعرفه واردات فولاد از سوی ایالات متحده آمریکا پرداخته و در پاسخ به این سوال که با توجه به اعمال محدودیت بر واردات فولاد از سوی آمریکا این تصمیمی که گرفته شده چه نتایجی را در قیمت جهانی فولاد به همراه دارد، گفت: در این باره باید گفت هنوز تحقق این موضوع از جانب ایالات متحده مشاهده نشده است، آمریکا از ماه آوریل شروع به بررسی «اعمال محدودیت بر واردات» کرد و هنوز مشخص نیست که آیا اعمال تعرفه را شروع کرده‌اند یا در مرحله بررسی قرار دارد.

قبل از ریاست جمهوری دونالد ترامپ در یک کمیسیون تخصصی که در ارتباط با موضوع فولاد و برای حمایت از صنعت داخلی فعالیت می‌کرد یکسری مطالعات انجام شده بود. البته در این باره اتحادیه اروپا هم روی تعرفه‌های فولادی برای چین برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده و آن را اعمال کرده بود. با این حال با توجه به صحبت‌هایی که دونالد ترامپ در کمپین‌های انتخاباتی خود داشت - به خصوص در بحث‌های مربوط به چین از قبیل مسائل ارزی و حمایت از صنعت داخل ایالات متحده - این موضوع باعث سرعت‌بخشی به اعمال تعرفه از سوی ایالات متحده آمریکا شد. نهاوندیان در ادامه به بررسی میزان کلی واردات فولاد به کشور آمریکا پرداخت و گفت: بر اساس بررسی‌هایی کهIHS global trade atlas انجام داده ۸۱ درصد واردات آمریکا از ۱۰ کشور است که چین در میان این ۸۱ درصد قرار ندارد و از میان این ۱۰ کشور هم عمده صادرات به آمریکا از میان کشورهای کانادا و مکزیک است. جالب است در میان این ۱۰ کشور، روابط مکزیک و روسیه با آمریکا به دلیل صحبت‌های تند ترامپ تضعیف شده است و بقیه این کشورها جزو هم‌پیمانان سیاسی ایالات متحده هستند؛ با این حال اگر طرح اعمال محدودیت بر واردات فولاد آمریکا محقق شود، مجددا یک چالش جدید میان آمریکا و این کشورها ایجاد خواهد شد.

مقابله به مثل غذایی کشورهای وارد‌کننده فولاد

این فعال و کارشناس اقتصادی با اشاره به عمده‌ترین چالش میان آمریکا و کشورهای صادر‌کننده فولاد به آمریکا گفت: اما عمده‌ترین چالش میان آمریکا و این کشورها را در چه می‌توان دید؟ آیا در مقابل این تعرفه‌های وارداتی کشورهای دیگر هم روی صادرات مواد غذایی آمریکا به اروپا اعمال نظر مشترک خواهند کرد. از نظر سیاسی هم آمریکا در حال حاضر شرایط با ثباتی ندارد این موضوع را به نوعی می‌توان مزید بر علتی دید، چراکه خیلی از کشورهایی که از اعمال تعرفه واردات فولاد آمریکا متضرر می‌شوند تا حدی روش مقابله به مثل را در پیش می‌گیرند.کل بهانه‌ای هم که در حال استفاده از آن هستند بر اساس قانون ۱۹۶۲ است. این ماده این اختیار را به رئیس‌جمهوری و دولت می‌دهد که اگر احساس کنند منافع امنیتی کشور مورد مخاطره قرار می‌گیرد بر اساس بند ۲۳۲ اگر کشور به اندازه کافی آن کالا را در اختیار داشته باشد که در شرایط جنگ بتواند بدون مشکل اموراتش را سپری کند، در جهت حمایت از تولید داخل می‌تواند تعرفه بگذارد که در حال حاضر در حال استفاده از این قانون هستند.به هر صورت در حال حاضر که تنها حرف این موضوع مطرح شده، شاخص‌های سهام فولادی آمریکا مثل AKC holding و Nicol group تغییر مثبتی داشته‌اند، این در حالی است که در حال حاضر فولاد جهانی شرایط بهتری نسبت به دو سال گذشته دارد که شرایط خیلی سختی بود.

بحث قیمت داخلی بیلت در چین یکی از موضوعاتی است که روی آن می‌توان تحلیل‌های جالبی را بیان کرد. در این رابطه نهاوندیان بر این باور است در حال حاضر موضوعی که وجود دارد آن است که به‌عنوان مثال قیمت داخلی بیلت در چین حدود ۴۹۱ دلار است، از سویی این قیمت در کشورهای آسیای میانه ۴۰۵ تا ۴۱۰ دلار است.بنابراین بیلت چین حدود ۸۵ دلار از بازار جهانی گران‌تر است و با این اعمال تعرفه‌ها پیش‌بینی نمی‌شود که صادرات چین دچار مازاد عرضه‌ای شود که نیاز به عرضه در بقیه بازارها داشته باشد ولی هر چه که باشد روی بازارها و وارداتشان تاثیرگذار خواهد بود. به گفته این کارشناس بازارهای جهانی فولاد با توجه به شرایط اقتصاد جهانی و با توجه به اینکه کریستین لاگارد عنوان کرده که رشد اقتصادی سال جاری به هرصورت مثبت است، شاخصی را نمی‌بینم که به رکود فولاد در کوتاه‌مدت دامن بزند.

این کارشناس و فعال اقتصادی در ادامه گریزی به تاریخ سیاست‌گذاری‌های آمریکا زده و می‌گوید: تاریخ آمریکا نشان داده که این موضوعات قبلا هم مطرح شده است، به‌طوری‌که در زمان‌های نیکسون یا زمان دونالد ریگان این صحبت‌ها مطرح شده و گویی هدف از طرح این صحبت‌ها این بوده است که طرف مقابل را به پای میز مذاکره بنشانند تا به درجه‌ای از تعامل و تفاهم دست پیدا کنند. نهاوندیان می‌گوید: سیاست‌های دونالد ترامپ کلا منحصر‌به‌فرد است، به‌عنوان مثال قانون منع مهاجران که وی وضع کرده بود ۵ بار از سوی دادگاه عالی ایالات متحده نقض شد. در رابطه با موضوع اعمال تعرفه روی واردات فولاد آمریکا نیز چنین حالت‌هایی وجود دارد و رویه‌هایی که جزو اختیارات رئیس‌جمهوری آمریکا است؛ اما روی آن موضوعات می‌توانند اعمال تعرفه کنند؛ ولی با اشراف انجام نمی‌دهند. در زمان ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش هم روی بحث پرداخت‌های انتقالی روی محصولات کشاورزی بر خلاف رویه Wto یکسری اقدامات صورت گرفت، در بحث حمایت از شرکت‌های آی. تی هم به همین منوال و بر خلاف قوانین Wto عمل کردند که این موضوعات به‌صورت‌های حقوقی مختلف در سازمان تجارت جهانی مطرح شد. با این حال به نظر نمی‌آید که این اقدام آمریکا درخصوص «اعمال تعرفه روی واردات فولاد» با یک مطالعه کامل و دقیق انجام شده باشد. نهاوندیان در پاسخ به این سوال که اعمال این محدودیت‌های تعرفه‌ای چه اثراتی را در حوزه تجاری فولاد به همراه دارد، می‌گوید: سیاست‌های آمریکا به هر صورت به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان غیر از بحث حجم اقتصادی این کشور یک تاثیرات سیاست‌گذاری برای بقیه کشورها دارد؛ به این معنا که وقتی آمریکا اعمال تعرفه‌اش را به‌طور جدی عنوان می‌کند، بقیه کشورها هم تحریک می‌شوند که از اعمال تعرفه‌های مشابه حمایت کنند.

در این رابطه کشورها به نوعی وارد یک جنگ تجاری می‌شوند، گویی هر کشوری در پی این است که بر اساس مزیتی که در صنعتی دارد، حتی اگر مزیت نسبی نداشته باشد از صنعت خودش دفاع کند و این موضوع محدود به فولاد نمی‌شود و به بقیه عرصه‌ها کشیده می‌شود. با این حال با توجه به اینکه به هر صورت، چین جزو صادر‌کننده‌های مهم به ایالات متحده نیست تاثیر زیادی هم در بازار نخواهد گذاشت؛ مخصوصا که در حال حاضر بازار فولاد با رشد خوبی در حال حرکت است و به نظر می‌رسد این سیاست و اعمال تعرفه وارداتی آمریکا روی قیمت‌های فولاد اثر نخواهد گذاشت.

ردیابی آثار تصمیم ترامپ برای فولاد آمریکا