حمزه بهادیوند چگینی - بازارهای کالایی دنیا هفته گذشته را در اغلب کالاهای پایه با روند کاهشی پشت سر گذاشته و به پایان رساندند به‌طوری‌که شاید تنها وضعیت چند فلز پایه را می‌توان مثبت قلمداد کرد. به گزارش «دنیای اقتصاد» بررسی آمارهای قیمت کالاهای مختلف حکایت از بروز موج منفی در کامودیتی‌ها در هفته گذشته داشت. قیمت نفت خام آمریکا که روزگاری در همین نزدیکی‌ها به بالای ۵۰ دلار رسیده بود هفته قبل حدود ۴ درصد دیگر افت کرد و در بهای ۴۳ دلار ثبت شد. نفت برنت نیز با یک عقب نشینی ۱۵ درصدی در یک ماه گذشته و افت ۹/ ۳ درصدی در هفته گذشته قیمت ۴۵ دلار و ۷۲ سنت را به ثبت رسانده است.

همین کاهش قیمت‌ها کافی بود تا قیمت کالاهای پتروشیمی نیز اعم از پلیمرها، محصولات شیمیایی و خوراک و گاز نیز با افت‌های قابل توجهی روبه‌رو‌ شود. به‌عنوان مثال اتانول که در یک ماه گذشته مقاومت خوبی از خود در برابر کاهش قیمت نشان داده بود، با افت بالای ۵ درصدی روبه‌رو‌ شد و نفتا نیز حدود یک درصد دیگر افت کرد تا افت ۱۰ درصدی خود را در یک ماه اخیر به ثبت برساند. به این ترتیب نفتا به ۳۹۷ دلار در هر تن کاهش یافت. به گزارش «دنیای اقتصاد» در بازار محصولات کشاورزی نیز در هفته گذشته و تقریبا با تبعیت از رفتارهای یک ماه گذشته در این بازار شاهد افت قیمت اغلب محصولات بودیم. ذرت در یک هفته حدود ۷ درصد افت کرد و به ۳۵۹ سنت در هر بوشل رسید.

قیمت گندم نیز ۲/ ۱ درصد افت هفتگی را به ثبت رساند که این روند برخلاف روند مثبت ماهانه این محصول مهم است. گندم در یک ماه گذشته بیش از ۶ درصد رشد قیمتی را به ثبت رسانده اما در هفته قبل روند ماهانه معکوس شد. به این ترتیب قیمت گندم به ۴۵۹/ ۸۷ سنت در هر بوشل کاهش یافت.در این بین در بازار فلزات پایه رفتارهای متفاوتی را شاهد بودیم. قیمت مس در این بازار ۹۲/ ۰ درصد افزایش را تجربه کرد و به ۵ هزار و ۸۴۹ دلار در هر تن رسید. نگاهی به روند قیمتی مس در بازه‌های روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه از همگرایی افزایشی در این کالا حکایت دارد. با این حال آلومینیوم با افت قیمت، بازار روی با افت قیمت و بازار قلع با رشد قیمت روبه‌رو‌ بود. فولاد بدون تغییر ماند اما سنگ‌آهن و زغال‌سنگ به ترتیب ۴۴/ ۲ و ۵۲/ ۲ درصد کاهش قیمت یافتند. اما بازارهای کالایی را در هفته گذشته چه عواملی تحت تاثیر خود قرار داده و کنترل کردند؟

در درجه اول نخستین موضوع افت شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی بود که طی یک ماه گذشته باز هم تشدید شده است. کارشناسان معتقدند بهای نفت به‌عنوان یکی از اثرگذارترین عوامل بر بازارهای کالایی تعیین‌کننده مسیر این بازارها است. پیش بینی‌ها حکایت از آن دارند که به زودی آمریکا میزان تولید نفت خود را با قدرت و شدت افزایش خواهد داد. ارقامی که از رشد تولید نفت ایالات متحده منتشر شده حتی تا یک و نیم میلیون بشکه در روز را نیز نشان می‌دهد که برای بازار کنونی نفت رقم فوق‌العاده‌ای است. این در شرایطی است که اوپک در این مدت تلاش کرد تا با محدود کردن سقف تولید قیمت‌ها را بر مدار ۵۰ دلاری خود تثبیت کند. به نظر می‌رسد اگر نگوییم بحران دیگری در بازار نفت در حال رخ دادن است باید گفت تهدید این بحران وجود دارد که به خودی خود برای بازار نفت اثرات منفی به دنبال دارد. موضوع دیگر تصمیمات فدرال رزرو برای افزایش بیشتر نرخ بهره است.

افزایش نرخ بهره در ایالات متحده یکی از سیاست‌هایی بود که در چند سال اخیر به ویژه در دو سال گذشته بازارهای کالایی را تحت تاثیر خود قرار داده است. بر این اساس شنیده‌ها حکایت از آن دارند که فدرال رزرو تا پایان امسال نرخ بهره را یک بار دیگر افزایش خواهد داد که این موضوع با سیاست‌های سختگیرانه پولی نیز همراه خواهد بود. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود موج‌های ناپایدار کاهشی جدیدی به بازارهای کالایی تزریق شود؛ چراکه ارزش دلار با این تصمیمات تقویت خواهد شد.کارشناسان تکنیکال اما معتقدند نگاهی به روند قیمت‌ها در دوره‌های گذشته نشان می‌دهد در حال حاضر قیمت برای اغلب کالاها به کف‌های ۶ ماه گذشته نرسیده و باید گفت تداوم مولفه‌های منفی می‌تواند باعث کاهش بیشتر قیمت‌ها شود. هنوز برخی تحلیلگران اقتصادی نسبت به وضعیت اقتصادی آمریکا به شدت نگران هستند و معتقدند پایین بودن نرخ تورم در حالی است که فدرال رزرو دستیابی به تورم ۲ درصدی را هدف اصلی خود قرار داده است. عامل اثرگذار دیگر چین و تصمیمات پولی است که این کشور به زودی اعمال خواهد کرد.البته گفته می‌شود توافقاتی هم احتمالا بین آمریکا و چین در شرف حاصل شدن است که می‌تواند تا حدی اثر چین را در بازارهای کالا کنترل کند. در این بین اهمیت قیمت سنگ‌آهن به تنهایی بسیار بالا است. سنگ‌آهن به شدت در حال طی کردن مسیرهای کاهشی است. قیمت این کالا در یک سال گذشته نزدیک به ۲۰ دلار افت کرده و در حال حاضر به رقم نزدیک به ۵۷ دلار رسیده است.

در حال حاضر چهار غول بزرگ سنگ‌آهن دنیا یعنی شرکت‌های ریوتینتو، بی اچ پی بیلیتون، ویل اس‌ای و فورتسکیو سرمایه‌گذاری‌های عظیمی برای افزایش ظرفیت تولید کرده‌اند که می‌تواند با افزایش عرضه زمینه لازم برای کاهش بیشتر قیمت‌ها را فراهم سازد. این موضوع روی بازار فولاد نیز اثرگذار بوده و می‌تواند در کاهش قیمت‌های فولاد به دلیل کاهش بخشی از هزینه‌های تولید اثر مستقیم بگذارد. موضوع آخر اما روند رشد اقتصادی در کشورهای بزرگ مصرف‌کننده کامودیتی‌ها است. البته به کرات در این زمینه بحث شده و اثرات آن مورد بررسی قرار گرفته است.از طرفی هنوز آمارهای جدیدی برای رشد اقتصادی کشورهای مختلف مطرح نشده اما به عقیده کارشناسان با فرض رشد اقتصادی و رشد تقاضا یک نکته را نباید از نظر دور داشت و آن اینکه تناسب بین عرضه و تقاضا همچنان پابرجاست و به همین دلیل انتظار نمی‌رود بهبود اوضاع اقتصاد جهانی چندان روی قیمت محصولات منعکس شود مگر آنکه اختلالاتی در طرف هزینه‌ها ایجاد شود که هنوز چنین نشانه‌هایی دیده نمی‌شود.

موج منفی فراگیر در کامودیتی‌ها