طبق گزارش وزارت کشاورزی آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی، آرژانتین بزرگ‌ترین صادرکننده و کشورهای جنوب شرقی آسیا بزرگ‌ترین واردکننده کنجاله سویا بوده‌اند. ایران نیز ششمین واردکننده بزرگ این محصول در جهان است.

به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، سویا از جمله محصولات کشاورزی است که کاربردی دومنظوره دارد؛ روغن آن برای مصارف انسانی استحصال می‌شود و کنجاله سویا نیز یکی از اقلام خوراکی دام و طیور است. بنابراین هرگونه اتفاقی در این محصول می‌تواند به‌طور مستقیم در قیمت مواد پروتئینی موثر باشد. افت و خیزهای فراوانی در تولید، تجارت و مصرف جهانی دانه و کنجاله سویا در سال‌های مختلف اتفاق افتاده، اما روند تولید و مصرف، در مجموع نشان از رشدی نسبی دارد. عرضه کنجاله سویا از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ از روندی صعودی برخوردار بوده و به‌جز دو مرحله در تمام این مدت رشد عرضه مشهود است. بیشترین قیمت برای این محصول، در سال زراعی ۱۴-۲۰۱۳ رقم خورده که به حدود ۵۴۰ دلار به ازای هر تن رسید، سپس یک سال بعد از آن با افتی ناگهانی ۴۰۷ دلار شد و در ۱۶-۲۰۱۵ قیمتی معادل ۳۵۸ دلار را به ثبت رساند. این در حالی است که عرضه کنجاله سویا در همین سال، حدود یک میلیون تن کمتر برآورد می‌شود. دلیل این کاهش را می‌توان در اتمام کاشت سویای آرژانتین در اواخر ژانویه جست‌وجو کرد. ضمن اینکه تولید آن نسبت به سال گذشته ۷/ ۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

3 ابر قدرت کنجاله سویا

در سال زراعی ۱۵-۲۰۱۴ در مجموع ۲۰۷ میلیون تن کنجاله سویا در جهان تولید شده که چین، آمریکا و آرژانتین از کشورهای عمده تولیدکننده این محصول محسوب می‌شوند. چین به تنهایی بیش از یک چهارم تولید این محصول را بر عهده دارد. اگرچه بیشتر کشورها روندی صعودی در تولید داشته‌اند، اما در این میان هند استثناست. زیرا تولید این کشور از سال زراعی ۱۲-۲۰۱۱ که معادل ۷۲/ ۷ میلیون تن بود به ۶/ ۵ میلیون تن در سال زراعی ۱۵-۲۰۱۴ تنزل پیدا کرده است.

کارنامه مصرف کنجاله سویا

رشد جمعیت دام و طیور برای تولید مواد پروتئینی، از مهم‌ترین دلایل افزایش مصرف کنجاله سویا در جهان محسوب می‌شود. چین که خود بزرگ‌ترین انبار سویای جهان به شمار می‌رود، بیشترین مصرف را دارد. با این حال بیش از ۵/ ۱ میلیون تن از تولیدات خود را صادر می‌کند. نام این کشور در صدر واردکنندگان دانه سویا قرار دارد که طبق آخرین آمارها ۳۵/ ۷۸ میلیون تن از این محصول را در سال ۱۵-۲۰۱۴ خریداری کرده و تولید کنجاله خود را از این طریق افزایش داده است.

با اینکه تولید هند روندی نزولی داشت، اما مصرف آن صعودی است. بنابراین به احتمال قوی این کشور در آینده یکی از واردکنندگان کنجاله سویا خواهد بود. ایران نیز مانند بسیاری از کشورها در مصرف این محصول رشدی قابل توجه داشته و این رقم در سال ۱۵-۲۰۱۴ به ۳۸/ ۳ میلیون تن رسیده است. در حالی که ۳ سال قبل از آن، مصرف ۵/ ۲ میلیون تن کنجاله سویا از طرف ایران به ثبت رسید. به هر ترتیب، چین، اتحادیه اروپا و آمریکا جزو سرآمدان مصرف کنجاله سویا هستند.　

اتحادیه اروپا، ویتنام و اندونزی در صدر کشورهای واردکننده کنجاله سویا قرار دارند. بیشترین واردات با ۱۹,۲۶ میلیون تن مربوط به اتحادیه اروپاست که بعد از آن ویتنام با ۲/ ۴ میلیون تن قرار دارد. در مجموع در سال زراعی ۱۵-۲۰۱۴ بیش از ۶۰ میلیون تن کنجاله سویا تجارت شده که ۹۵/ ۱ میلیون تن آن مربوط به ایران است. در حالی که واردات کشور در سال قبل از آن، حدود یک میلیون تن بیشتر بود.　

صادرکنندگان مطرح کنجاله سویا در سال ۱۵-۲۰۱۴ بیش از ۶۳,۵ میلیون تن از این محصول را به کشورهای مختلف فرستاده‌اند که در این میان آرژانتین، برزیل و آمریکا نقشی محوری داشته‌اند و در کل، نزدیک به ۵۵ میلیون تن از صادرات آن را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند. پاراگوئه در آخرین سال آماری بیش از ۸ میلیون تن دانه سویا تولید کرده و ۴۵/ ۲ میلیون تن کنجاله را به کشورهای دیگر فروخته است. پاراگوئه چهارمین کشور صادرکننده دانه سویا محسوب می‌شود.

ایران در جایگاه ششم

ایران در جایگاه ششم