محمدحسین بابالو: عقب‌نشینی محسوس بهای سنگ‌آهن در روزها و هفته‌های اخیر نگرانی‌های بسیاری را در بین فعالان این صنعت ایجاد کرده که شاید این روند کاهشی باز هم ادامه یابد. تنها در سال میلادی جاری نوسان بهای سنگ‌آهن از اوج تا کف قیمتی از کاهش ۳۳ درصدی قیمت‌ها حکایت دارد تا جایی که نرخ‌هایی نزدیک به ۶۰ دلار در هر تن را نیز به ثبت رسانده است. به نظر می‌رسد غالب پتانسیل افت قیمتی در بازار سنگ‌آهن خنثی شده و ممکن است شاهد تغییر فاز نوسان قیمت‌ها در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت باشیم.

به گزارش متال بولتن بهای هر تن سنگ‌آهن برای تحویل در ماه سپتامبر در بازار دالیان در روز گذشته با ۸/ ۰ درصد رشد رو‌به‌رو شده که موجب شد این کالا با قیمت ۴۵۷.۵۰ یوآن بر هر تن معامله شود. این در حالی است که در روز دوشنبه بهای سنگ‌آهن با عیار ۶۲ درصد در بازار نقدی چین کاهش یافت و از ۶۱ دلار و ۴۵ سنت در پایان هفته گذشته به ۶۱ دلار و ۲۰ سنت کاهش یافت. این قیمت‌ها نشان می‌دهد بهای سنگ‌آهن در روزهای اوج خود در ابتدای سال جاری میلادی یعنی قیمت‌هایی نزدیک به ۹۰ دلار در هر تن برای عیار ۹۲ دلار، از کاهش محسوسی حکایت دارد. این سطح از افت نرخ‌ها خود می‌تواند سیگنالی برای حمایت از قیمت‌ها تلقی شود اگرچه هنوز هم اما و اگرهای بسیاری از دورنمای قیمت‌ها مخابره می‌شود.

واقعیت آن است که موسسات تحقیقاتی غالبا نسبت به دورنمای بهای سنگ‌آهن اظهار نگرانی کرده و اغلب آنها احتمال کاهش بیشتر قیمت‌ها را در سال جاری میلادی مطرح می‌کنند. این وضعیت تا جایی پیش رفته است که بدبینانه‌ترین برآوردها از سنگ‌آهن کمتر از ۴۰ دلار در هر تن حکایت داشته ولی برآوردهای خوش‌بینانه احتمال رشد مجدد قیمت‌ها تا نزدیکی ۷۰ دلار در هر تن یا حتی بیشتر را برای متوسط قیمت‌ها در سال جاری مطرح می‌کنند اگرچه قیمت‌هایی بیش از ۷۰ دلار را می‌توان به اوج قیمت‌های احتمالی در هفته‌های پیش‌رو مطرح کرد.

در بازار سنگ‌آهن نگرانی‌های وسیعی وجود دارد که در گزارش‌های پیشین به آنها اشاره کردیم ولی هنوز هم پابرجاست همچون تلاش دولت چین برای محدودکردن ظرفیت‌های تولید فولاد قدیمی در این کشور و همچنین تلاش برای کاهش مصرف زغال‌سنگ، اما و اگرهای رشد اقتصادی در چین اگرچه مجددا وارد یک فاز افزایشی شده است، بالابودن جدی موجودی انبارها در بنادر چین، گرمای هوا در شرق آسیا که با بارش باران‌های موسمی همراه خواهد بود، بالابودن تولید سنگ‌آهن مخصوصا از سوی کشورهای استرالیا و برزیل، خوش‌بینی نسبت به تزریق سرمایه به بازارهای نقدی و مخصوصا آتی سنگ‌آهن در چین و نهایتا کاهش بهای دلار در بازارهای جهانی و امیدواری به رشد قیمت فولاد را می‌توان برخی از ویژگی‌های این بازار در روزهای اخیر به شمار آورد.

مدتی است که بهای فولاد در بازارهای جهانی به سمت افت نرخ متمایل شده و البته این روند با کاهش بهای نفت خام در هفته‌های اخیر توام بوده است که تاثیر متقابلی بر یکدیگر بر جای گذاشتند. این در حالی است که به دلیل توافق بین روسیه و عربستان برای حمایت از سقف تولید، بهای نفت وارد یک فاز افزایشی جدید شد که خوش‌بینی‌های جدیدی را در بازارهای جهانی ایجاد کرد. این در حالی بود که رشد بهای نفت خام برای بازارهای جهانی فولاد خوش‌یمن بوده و جرقه‌های افزایش نرخ را شاهد بودیم. از سوی دیگر ماه رمضان نزدیک است و به‌صورت سنتی تقاضا در بخش‌های مهمی از جهان کاهش خواهد یافت بنابراین ادامه رشد قیمت فولاد با اما و اگرهایی همراه خواهد بود.

در هر حال در بورس شانگهای در پایان هفته گذشته شاهد رشد بهای میلگرد آتی بودیم که توانست ۳۰ تا ۴۰ یوآن (۴ تا ۶ دلار) رشد نرخ داشته باشد همچنین در ابتدای روز دوشنبه نیز شاهد رشدی نزدیک به ۴/ ۰ درصد بودیم. این دو نکته را می‌توان سیگنالی ضعیف برای حمایت از بهای سنگ‌آهن به شمار آورد که خوش‌بینی‌ها به رشد تقاضا را افزایش می‌دهد.

موارد مهم در بازار سنگ‌آهن از لحاظ بنیادین بارها تکرار شده هرچند که تغییرات مهم و سریعی در این بازار مشاهده نمی‌شود ولی هنوز هم روند کاهشی قیمت‌ها کم و بیش در بازار سنگ‌آهن ادامه داشته یعنی ممکن است کف قیمتی ۶۰ دلار در بازار چین نیز به سادگی شکسته شود. این نگرانی به دلیل بالابودن محسوس موجودی انبارها در بنادر چین، سپس کاهش محدود آن هنوز هم ادامه دارد ولی نرخ‌ها در این بازار با ۳۳ درصد افت، شکست بزرگی را تجربه کرده‌اند. از سوی دیگر بهای دلار در مقایسه با سبدی از ارزهای معتبر در جهان به سمت کاهشی ممتد متمایل شده تا جایی که هم اکنون در کمترین حد در ۶ ماه اخیر قرار دارد. از سوی دیگر می‌توان باز هم به دورنمای بازار نفت خام و سایر فلزات پایه خوش‌بین بود ولی امیدواری‌ها چندان هم عمیق نیست. این موارد در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که در دوره‌های زمانی پیشین که شاهد جهش قیمت سنگ‌آهن بودیم، بازارهای مالی نقش مهمی در رشد نرخ داشتند تا جایی که بسیاری از افزایش قیمت‌ها حتی از پایه و اساس بنیادین قدرتمندی برخوردار نبوده ولی وجود تقاضا در بازارهای آتی با مهاجرت سرمایه‌ها به سمت خرید موجب شد رونقی تصنعی و رشد قیمت‌هایی پراهمیت در این بازارها رقم بخورد.

هم‌اکنون بسیاری از بازارهای کالایی در جهان با نگرانی از کاهش مجدد قیمت‌ها رو‌به‌رو شده و همچنین ممکن است بهای نفت خام نیز پس از رشد مقطعی قیمت‌ها باز هم به روند کاهشی خود ادامه دهد. از آن وخیم‌تر قیمت‌های سهام در بسیاری از بازارهای جهانی که احتمال ریزش را در ذات خود نهفته دارد، بنابراین سرمایه‌های سرگردان ممکن است فرودگاهی جدید برای فرود پیدا کرده و همین نکته می‌تواند چهره بازار سنگ‌آهن را به کل تغییر دهد. این رخداد بارها تکرار شده و هیچ تضمینی وجود ندارد که مجددا تکرار نشود ولی شاید هنوز زمان آن فرا نرسیده باشد.

با توجه به موارد فوق با سیگنال‌های حمایتی در بازار سنگ‌آهن رو‌به‌رو هستیم یعنی کاهش ارزش دلار، رشد قیمت فولاد و نفت خام به‌صورت مقطعی و البته کاهش محدود موجودی انبارها می‌تواند بستری برای حمایت موقتی از بهای سنگ‌آهن به شمار بیاید، ولی امکان کاهش نرخ بیش از افزایش قیمت‌ها در کوتاه مدت تا میان مدت خودنمایی می‌کند ولی حجم و زمان کاهش قیمت‌ها کم است. پس از این بازه زمانی شاهد خواهیم بود که فضا برای فعالیت‌های سفته‌بازی فراهم شده و باز هم رونق به این بازار باز‌می‌گردد. رصد فعالیت‌ها در بازار آتی را باید از این پس در دستور کار قرار داد، زیرا کاهش قیمت‌ها بسترساز رشد نرخ‌های آتی محسوب خواهد شد.

خنثی‌سازی پتانسیل‌های افت در میان مدت