چشم‌انداز رمزآلود فلز سرخ

حمزه بهادیوندچگینی: روز گذشته تالار صنعتی بورس کالای ایران میزبان عرضه ۲۲۰۰ تن مس مفتول و کاتد شرکت ملی مس ایران بود که ۵۰۰ تن از این رقم به مفتول و هزار و ۷۰۰ تن به مس کاتد اختصاص داشت. با این حال میزان تقاضا برای این دو محصول به تبعیت از رفتارهای تقریبا یک سال گذشته آنها در مورد مفتول پایین و در مورد کاتد با رقابت همراه بود. روز گذشته برای هزار و ۷۰۰ تن مس کاتد عرضه شده در تالار صنعتی بورس کالا ۳هزار و ۱۲۰ تن تقاضا شکل گرفت که در نتیجه قیمت مس کاتد به ۲۰ هزار و ۵۴۵ تومان رسید که در قیاس با قیمت هفته پیش از آن حدود ۹۵۰ تومان کاهش را تجربه کرده است. بهای مس مفتول نیز که با رقابت در خرید همراه نبود در مقایسه با قیمت هفته قبل از آن با ۳۰۰ تومان افت قیمت روبه‌رو شده و به ۲۱ هزار و ۸۹۰ تومان رسید.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از آمارهای ارائه شده از سوی سایت بورس کالای ایران روند معاملات محصول مس در حدود ۸ ماه گذشته همان‌طور که در نمودارهای همراه این گزارش مشهود است نشان می‌دهد در مورد مفتول اگرچه در ماه‌های پایانی سال گذشته هم حجم معاملات و هم تقاضا با رشدی نسبی روبه‌رو شدند اما این رشد دیری نپایید و با افت مجدد بازار و بازگشت رکود بر معاملات در این بازار مواجه شدیم تاجایی‌که میزان معاملات و سطح تقاضای موثر در این محصول به پایین‌ترین میزان از ۱۰ بهمن سال گذشته تاکنون رسیده است. با این حال در مقایسه با سایر ماه‌های فصول پاییز و دی ماه سال قبل باید گفت بازار هنوز شرایط مساعدتری را تجربه می‌کند.

در مورد مس کاتد اما آن‌طور که آمارها نشان می‌دهند تقاضا با افت و خیزهای بسیاری روبه‌رو بوده است، اما آنچه در این روند کاملا محسوس و شایان ذکر است تداوم مازاد تقاضا برای این محصول بوده که باعث شده تقریبا همواره با رقابت بین تقاضاکنندگان روبه‌رو باشیم. بررسی روند قیمتی برای این دو محصول نیز نشان می‌دهد فاز دوم افزایش قیمت برای مس از آذر ماه سال گذشته بار دیگر آغاز شده و قیمت در فاصله یک ماه حدود ۷ هزار تومان رشد را تجربه کرد. فاز اول در تیر ماه سال گذشته تجربه شده بود که قیمت مس به‌طور میانگین از ۱۴ هزار تومان تا ۱۶ هزار تومان رشد را پشت‌سر گذاشت. با این حال قیمت محصولات مسی از دی ماه سال گذشته تاکنون روی مدار متوسط قیمتی ۲۲ هزار تومانی در حرکت است و تقریبا روند باثباتی را در میان مدت پشت سر می‌گذارد.

حال اگر به بازارهای جهانی در این مدت نگاهی بیندازیم روند کم و بیش مشابهی را می‌بینیم. از ژوئن ۲۰۱۵ تا اکتبر ۲۰۱۶ قیمت مس در بازارهای جهانی زیر ۵ هزار دلار قرار داشت و از آن به بعد بهای این محصول مهم در بازار لندن ابتدا با شیبی تند به بالای ۵ هزار دلار رسید و تاکنون نیز بالای ۵ هزار دلار قرار گرفته است. بهای این کالا در فوریه امسال حتی از ۶ هزار دلار نیز فراتر رفت اما روند ۳ ماه اخیر حکایت از میل به کاهش آن دارد تاجایی که آخرین قیمت مس در بازار لندن مربوط به روز جمعه رقم ۵ هزار و ۵۲۰ دلار بوده است که رقم مناسبی در قیاس با ارقام سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ محسوب می‌شود.

گفته می‌شود یکی از موضوعاتی که به کاهش قیمت‌ها در بازار مس منجر شد افزایش میزان تولید این کالا در معادن مس دنیا بوده است که در کنار افت تقاضای چین باعث شد قیمت روند صعودی را که در پیش گرفته بود ادامه ندهد. میزان تولید معادن جهانی طی ۱۱ ماه سال۲۰۱۶ میلادی، ۱/ ۵ درصد افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که طبق تازه‌ترین گزارش گروه مطالعات بین‌المللی مس میزان تولید معادن مس جهان از ابتدای ماه ژانویه تا پایان ماه نوامبر ۲۰۱۶ به حدود ۱۸ میلیون و ۳۶۴ هزار و ۶۰۰ تن رسید که این رقم در مدت مشابه سال ۲۰۱۵ میلادی معادل ۱۷ میلیون و ۴۶۲ هزار و ۱۰۰ تن بود. کارشناسان بازار مس در رابطه با نوسانات در بازارهای داخلی و جهانی مس دلایل متعددی را مطرح می‌کنند.

در بازار داخلی به عقیده کارشناسان نزدیکی به زمان انتخابات از یکسو و تردید بازار در مورد موضوعات اقتصادی و همچنین نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان باعث شده است روند بازار به کندی پیش برود و در عین حال قیمت‌ها نیز کاهشی باشد. البته در مورد مس مفتول چند سال از زمان رکود در این بازار می‌گذرد و از سال ۹۱ تاکنون هنوز بازار نتوانسته به مدار صعودی خود بازگردد. اما در مورد کاتد به‌دلیل طیف گسترده‌تر مصرف این کالا از یکسو و پتانسیل سفته بازی نهفته در این کالا از سوی دیگر باعث شده تا حتی در شرایط رکودی بازار مس معاملات برای کاتد از رونق مناسبی برخوردار باشد. البته فعالان بازار مس می‌گویند کاتد توانایی معامله آسان را در بازار آزاد دارد اما مفتول این‌گونه نیست و به همین دلیل کاتد با شرایط مساعدتری روبه‌رو است و به نوعی باید گفت این کالا از رکود خود خارج شده است. کارشناسان بازار مس معتقدند میزان تولید مس در کشور از تقاضا بالاتر است و این موضوع به مازاد عرضه در این صنعت منتهی شده است. به عقیده آنها در صورتی که نرخ رشد اقتصادی کشور با پیش‌بینی‌هایی که صورت می‌گیرد در رقم ۸ درصد در سال جدید محقق شود می‌توان گفت صنایع پایین‌دستی فلزات پایه توانایی جذب مازاد عرضه را در بازار داخل کسب خواهند کرد و این مساله می‌تواند به رونق قیمت‌ها در صنایع بالادستی و حتی معادن نیز منجر شود. در حال حاضر نگاهی به آمارهای صادراتی نشان می‌دهد به‌عنوان مثال در صنعت مس میزان صادرات که در سال ۹۰ حدود ۱۵۰ هزار تن بوده به زیر ۵۰ هزار تن رسیده است. این به معنای آن است که علاوه بر افت صنایع داخلی مصرف‌کننده این فلز، اوضاع صادرات نیز طی این مدت چنگی به دل نزده و این مسائل به فشار بر بخش بالادستی انجامیده است.