مدیریت پنهان در بازار

‌حمزه بهادیوند چگینی: فعالان بازار فولاد معتقدند این بازار که در روزهای گذشته یک روند کاهشی محدودی را پشت سر گذاشته آن‌طور که انتظار می‌رفت در برابر موضوع انتخابات و شرایط سیاسی حاکم بر کشور از خود واکنش نشان نداده که این آرامش می‌تواند نشانه مثبتی برای آینده سیاسی کشور تلقی شود. به عقیده آنها نگاهی به وضعیت قیمت‌ها در بازار نیز نشان می‌دهد بازار مذکور چندان میلی به ریزش ندارد که این مساله از یک تعادل در بازار حکایت دارد. البته در برهه‌هایی قیمت‌ها روند نزولی در پیش گرفته‌اند؛ اما یک مدیریت پنهان در این بازار وجود دارد که به تثبیت بازار و تعدیل واکنش‌ها منجر می‌شود.

از طرف دیگر وضعیت صادرات محصولات فولادی در مقایسه با گذشته بهبود قابل توجهی را تجربه کرده است، به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود امسال حجم صادرات فولاد به بالاتر از ۴ و نیم میلیون تن برسد. در این بین اما آثار تغییرات قیمتی در بازارهای جهانی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. تغییرات نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، روی کار آمدن ماکرون در فرانسه، تغییرات مداوم قیمت نفت در بازارهای جهانی و مسائل ژئوپلیتیک همگی با اثرگذاری بر بازارهای جهانی شرایط را برای تغییر جهت بازارهای داخلی فولاد نیز فراهم می‌کند. این در شرایطی است که تغییرات بهای ارز نیز در این مسیر نباید نادیده گرفته شود. این در حالی است که میزان صادرات فولاد در سال گذشته حدود ۵/ ۳ میلیون تن بوده است.

در این رابطه محمد اعتباری فعال بازار فولاد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به روند رو به رشد صادرات به‌خصوص در‌مورد شمش‌های استاندارد فولادی که کشور ما به بازارهای خارجی صادر کرده، گفت: با توجه به این نکته که در داخل نیز روند در سال جاری مثبت بوده خوشبختانه قیمت‌های محصولات فولادی در کارخانه‌ها و بازار داخلی با افت روبه‌رو‌ نشده و تقریبا ثابت باقی مانده است. این در شرایطی است که با توجه به موضوعاتی همچون فرا رسیدن ماه مبارک رمضان یا انتخابات پیش رو انتظار می‌رفت بازار در مقایسه با سال گذشته افت کند.

وی با مقایسه تقاضای موثر در بازار فولاد در دو دوره سال ۹۵ و سال جاری می‌گوید: دو کانال برای تقاضای موثر و واقعی فولاد قابل شناسایی است که می‌تواند به رونق بازار منجر شود؛ نخستین عامل رونق بخش ساختمان و مسکن و دومین عامل راه‌اندازی پروژه‌های عمرانی. به گفته وی با توجه به اینکه در وضعیت انتخاباتی و ابهام تغییر یا تداوم دولت قرار داریم به جریان افتادن این طرح‌ها احتمالا منتفی است و بخش مسکن نیز چشم به راه نتیجه انتخابات پیش رو خواهد ماند. وی ادامه داد با این حال میزان تقاضای بازار در وضعیت فعلی به حدی بوده که مانع از ریزش قیمت‌ها در مقایسه با سال گذشته شده است.

اعتباری معتقد است اگر دولت دکتر روحانی تداوم یابد از نیمه دوم سال جاری باید به رونق در بخش مسکن و سرمایه‌گذاری در طرح‌های عمرانی امیدوار باشیم که می‌تواند به رونق بخش فولاد نیز منجر شود. وی ادامه داد: در سال جاری با توجه به نیاز بازار داخل و بازارهای صادراتی و حجم عرضه‌ها تعادل برقرار است و روند منطقی بازار فولاد نشان می‌دهد عرضه و تقاضا متناسب شده و مازاد عرضه در بازار کاهش یافته است. وی در رابطه با تاثیرات ناشی از انتخابات بر بازار فولاد گفت: نتیجه انتخابات می‌تواند بازار را با نوساناتی همراه سازد؛ اما در حال حاضر بازار واکنش غیرمنطقی نسبت به این موضوع نشان نداده است. به عقیده این فعال بازار فولاد، در صورت تداوم دولت کنونی باید گفت وضعیت در بازار فولاد با جهش یا افت خاصی روبه‌رو‌ نخواهد شد؛ چراکه برنامه‌های کشور ادامه خواهد یافت و اثرات این برنامه‌ها بر عرضه و تقاضا متفاوت نخواهد شد؛ اما در صورتی که دولت با تغییر روبه‌رو‌ شود باید منتظر ماند و دید چه سیاست‌هایی توسط دولت جدید در حوزه‌های اثرگذار اتخاذ خواهد شد تا به این ترتیب بتوان دورنمایی از وضعیت بازار ترسیم کرد.

به گفته وی، تغییرات سیاسی به خصوص در حوزه داخلی معمولا با واکنش اقتصاد واقعی همراه خواهد شد و در‌نتیجه سرمایه‌گذاران و مدیران بخش خصوصی و حتی دولتی با دقت بیشتری به مسائل سرمایه‌گذاری خود متمرکز خواهند شد. نمود این نوع نگرانی نیز در بازارهای کالایی به خصوص صنعت فولاد بروز خواهد کرد؛ اما در شرایط فعلی هنوز نگرانی خاصی به بازار تزریق نشده است.

وی معتقد است اما تغییر دولت می‌تواند باعث به تعویق افتادن رونق بازار لااقل برای یک دوره جدید شود؛ چراکه تا زمان بهره‌برداری از برنامه‌های دولت جدید یا بروز آثار سیاست‌های جدید در اقتصاد زمان نیاز است. اعتباری با اشاره به اینکه میزان عرضه در شرایط فعلی تحت تاثیر کاهش شمش قرار دارد، گفت: کاهش شمش در بازار داخلی مانع از افت قیمت محصولات شده است وگرنه قیمت برای مقاطع ممکن بود با کاهش روبه‌رو‌ شود که خوشبختانه صادرات به داد بازار رسید و مانع از این اتفاق شده است.

وی افزود: در شرایط فعلی روند عرضه‌ها کاملا منظم است و با کمبود عرضه یا مازاد آن مواجه نیستیم و باید گفت بازار با توجه به کمبود تقاضای موثر با همین میزان عرضه فعلی در تعادل قرار گرفته است. وی معتقد است در ماه‌های اخیر زنجیره تولید محصولات فولادی از تولید تا مصرف روندی کاملا منظم داشته و قیمت‌های فعلی زیان تولیدکننده یا مصرف‌کننده را در پی نداشته است. وی در این رابطه به نوعی مدیریت پنهان در بازار اشاره کرد که این مدیریت پنهان به توازن بازار منتهی شده و مانع از زیان طرفین شده است.

وی با اشاره به اینکه این مدیریت پنهان باعث از بین رفتن رانت ناشی از نوسانات بازار برای عده‌ای خاص شده است، گفت: این موضوع به مذاق برخی از فعالان بازار که از محل رانت استفاده می‌کنند خوش نیامده؛ اما مصرف‌کننده واقعی از این موضوع راضی است. وی با اشاره به اینکه وضعیت صادرات محصولات فولادی در حال حاضر بهتر از بازار داخلی است، گفت: صادرکنندگان در شرایط فعلی به‌صورت نقدی محصولات خود را به بازارهای جهان روانه می‌کنند و ریسک زیادی نداشته و باعث معرفی محصولات ایرانی در بازارهای جهانی می‌شوند که البته با سود مناسبی نیز همراه است.

وی به اثرات غیرمستقیم و مثبت ناشی از مدیریت صادرات به بازارهای جهانی اشاره کرد و افزود: وضعیت تولیدکنندگان صادرات محور ما در بازارهای جهانی هر ساله رو به بهبود است و این موضوع به ارتقای کیفی و کمی تولید این تولیدکنندگان منتهی می‌شود. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مشکلات فعالان بازار فولاد با سازمان مالیاتی اشاره کرد و گفت: این مشکلات در سال‌های اخیر باعث شده تا بخشی از فعالیت‌ها از حالت رسمی خارج شود و در عین حال در این صنف با مشکلات متعددی روبه‌رو‌ باشیم که امیدواریم با پیگیری‌هایی که صورت گرفته این مشکلات نیز برطرف شود.