عارفه مشایخی: روز گذشته اولین روزی بود که قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا و انرژی به‌صورت هفتگی اعلام شد؛ بنابراین از این پس هر هفته قیمت‌های پایه جدید به روال کلی در بازار جهت می‌دهد و این در حالی است که قیمت‌های پایه که غالبا در روز یکشنبه اعلام می‌شود مهم‌ترین فاکتور در تحلیل وضعیت معاملاتی در بورس کالا یا بازار آزاد محسوب شده که به عقیده برخی از تحلیلگران این بازارها تاثیر‌پذیری را از بازار داخلی بیشتر خواهند کرد.

روز گذشته قیمت محصولات پلیمری از سوی دفتر صنایع پتروشیمی پایین‌دستی به‌گونه‌ای اعلام شد که همه گرید‌ها متفق‌القول پا در مسیری نزولی گذاشته و روندی کاهشی را تجربه کردند. این در حالی بود که دو اهرم تاثیر‌گذار در فرمول قیمت‌گذاری، یعنی قیمت‌های جهانی پتروشیمی و بهای دلار هر دو با افت همراه بود.شاخص قیمت نفت برنت در لحظه تنظیم این گزارش با کاهش ۰۶/ ۰ درصدی به رقم ۵۱ دلار و ۸۹ سنت رسید و شاخص نفت خام آمریکا هم با کاهشی ۰۹/ ۱ درصدی به بهای ۴۹ دلار و ۶۲ سنت رسید. با توجه به وابستگی قیمت نفت خام و قیمت نفتا به‌عنوان مهم‌ترین خوراک تولیدی محصولات پلیمری، این محصول هم افت قیمتی را تجربه کرد، به‌طوری‌که قیمت نفتا طی هفته مورد بررسی کاهش ۴۳/ ۲ درصدی را تجربه کرده است.بهای دلار به‌عنوان دیگر شاخص تعیین‌کننده قیمت از ۲۰ فروردین با قیمت ۳۷ هزار و ۳۸۴ ریال با کاهشی ۳ درصدی به رقم ۳۷ هزار و ۴۹۴ ریال رسید.

با توجه به جدول اعلام شده روز گذشته SBR‌ها بیشترین کاهش قیمتی را تجربه کردند به گونه‌ای که SBR۱۷۱۲ با کاهشی ۵/ ۱۴ درصدی به بهای ۶۴ هزار و ۳۵۳ ریال برای هر کیلو‌گرم رسید و SBR۱۵۰۲ هم با کاهشی ۵/ ۱۴ درصدی، از رقم ۸۰هزار و ۷۶۰ ریال برای هر کیلوگرم به ۶۹ هزار و ۶۸۰ ریال رسید. با بررسی عملکرد قیمتی این محصول، بالارفتن قیمت طی هفته‌های گذشته را می‌توان از جمله مهم‌ترین عوامل این افت تلقی کرد.

بعد از SBR‌ها بیشترین افت قیمتی برای گریدهای مختلف PVC است. یکی از دلایل کاهش قیمت گرید‌های مختلف این محصول این بود که طی ماه‌های قبل گرید‌های مختلف این محصول در مقابل کاهش قیمتی مقاومت کرده و تن به یکرنگ شدن با مابقی گریدها را ندادند اما با فشار این کاهش آنها هم نتوانستد این الگو را ادامه داده و افت را تجربه کردند. در طرف دیگر واحدهای تولیدی و صنعتی در روزهای اخیر به دلیل ورود به فاز اورهال و کاهش تقاضای موثر برای محصولات نهایی تقاضای خود را کاهش دادند؛ البته این در حالی است که موجودی انبارها در هفته‌های گذشته هم باعث شد روند کاهشی قیمت‌های جهانی در این کالای خاص شتاب بیشتری پیدا کند.

جواد موسوی، کارشناس این بازار درخصوص این کالا می‌گوید: مرجع کشف نرخ پایه این محصول ترکیبی از قیمت‌ها در منطقه GCC و هندوستا ن است. در دو هفته اخیر قیمت این محصول در مناطق مذکور به شدت کاهش یافته است زیرا از ماه مه‌ میلادی مصرف و واردات PVC در کشور هندوستان به شدت کاهش می‌یابد و در هفته جاری قیمت در این کشور بیش از ۷۰ دلار کاهش را تجربه کرد که بسیار قابل توجه است. این کاهش نرخ به این دلیل رخ داد که در هفته گذشته قیمت محموله‌های تحویل ماه مه‌ توسط فروشندگان اعلام شد.قیمت در دو منطقه GCC و هندوستان به‌طور میانگین با ۵۹ دلار کاهش مواجه شده است، نرخ مبنای کشف قیمت‌های پایه قبل برابر با ۹۴۴ دلار است و به نظر می‌رسد نرخ مبنای کشف نرخ جدید برابر با ۸۸۵ دلار باشد. در نتیجه این گروه پتانسیل کاهش نرخ بسیار شدید و بیش از ۲۰۰۰ ریالی را دارد که از همه کالاها بیشتر است و برابر با حدود ۵/ ۵ درصد کاهش است.با رصد کردن بازار داخلی شاهدیم که قیمت محصولات روندی همچون روند هفته گذشته یعنی روندی کاهشی را دنبال کردند و این امر بیانگر این موضوع است که کاهش قیمت‌ها در بازار داخل سریع‌تر از کاهش قیمت‌های جهانی اتفاق افتاده و این موضوع نشان می‌دهد که دلالان و واسطه‌گرها در بازارهای داخلی ترسیم درستی از قیمت‌های جهانی داشتند و پیش‌بینی درستی را انجام داده‌اند و در کنار این عامل پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا نباید فراموش شود. به این ترتیب که مقدار عرضه بیشتر از تقاضا شده و به‌صورت طبیعی باید فروشندگان برای فروش کالاهای خود قیمت را پایین بیاورند.

علاوه بر این بازار برای دومین هفته پیاپی شرایط مطلوبی را پشت سر می‌گذارد که می‌توان به بهبود وضعیت معاملاتی و تولید در صنایع پایین‌دستی در سال جاری خوش‌بین بود. این در حالی است که حجم معاملات در بازار آزاد در مقایسه با بورس کالا توفیق چندانی نداشته که این ذهنیت را ایجاد می‌کند که فعالان مهمی در بازار آزاد، از این پس نیاز خود را از بورس کالا تامین می‌کنند که می‌تواند از یکسو از جذابیت واسطه‌گری کاسته و از سوی دیگر، اهمیت معاملات بورس را برجسته‌تر سازد. با توجه به این موارد می‌توان این گونه انتظار داشت که حجم معاملات در بورس کالا با شفافیت بیشتری واقعیت‌های بازار محصولات پتروشیمی را نشان داده همچنین حجم معاملات می‌تواند به نسبت سال گذشته، باز هم افزایش یابد که البته در کنار افزایش حجم تولید در صنایع پایین دستی محقق خواهد شد.در بازار پلیمرها تقاضا رشدی ۲۴ درصدی را تجربه می‌کند، هرچند که عرضه ۵۹/ ۲ درصد کاهش یافته است. این وضعیت در کنار کاهش عرضه برخی از گریدهای جذاب باز هم سودای واسطه‌گری برای کالاهایی خاص را افزایش داده که نتیجه آن جهش قیمت‌ها به نسبت نرخ‌های پایه، تلاش برای خرید و همچنین رشد نرخ‌ها در بازار آزاد بوده و هست. به نظر می‌رسد گریدهایی همچون EX۳ یا ۰۲۰۹ سبک خطی پتانسیل رشد قیمت‌های جدیدی یافته باشند که می‌تواند بر بازار همین کالاها تاثیر‌گذار باشد. این در حالی است که در بازار آزاد میل به افت قیمت‌ها خودنمایی کرده که از یکسو از برتری عرضه بر تقاضا حکایت داشته و از سوی دیگر نشان می‌دهد که بخش بزرگی از تقاضا از بورس کالا تغذیه می‌شود. با توجه به این موارد در روزهای اخیر شاهد بودیم که به استثنای چند گرید خاص، بازار روندی کاهشی ولی آرام را تجربه کرده؛ هرچند که جرقه‌های رشد قیمت‌های فراوانی نیز به ثبت رسید.درخصوص وضعیت قیمت‌های محصولات پتروشیمی میثم باقری کوپایی، کارشناس ارشد این بازارها به «دنیای اقتصاد» گفت: در هفته‌های قبل، حمله موشکی کشور آمریکا به خاک سوریه باعث شد قیمت جهانی نفت افزایش قیمت موقتی را تجربه کند و در این میان پتروشیمیایی‌ها نیز به سرعت عکس‌العمل مناسبی از خود نشان دادند و حتی بعضی از آنها از مدار نزولی قیمتی وارد مدار صعود قیمتی شدند. در ادامه هفته جاری و با شروع کاهش مجدد قیمت نفت خام که به دلیل افزایش ذخایر نفت آمریکا حادث شد، مجددا سیر نزولی قیمتی در میان مواد پتروشیمیایی ادامه یافت.

همنوایی قیمت‌ها در مسیر نزولی