دنیای اقتصاد : در شرایطی که یکی از نگرانی‌های اساسی فولاد کشور در بیش از ۶ ماه گذشته ایجاد محدودیت‌های تجاری فولاد ایران به اروپا بود روز پنج‌شنبه کمیسیون اروپا با اعلام تعرفه‌های وارداتی محصولات چینی از مصمم نبودن این کمیسیون برای اعمال تعرفه‌های واردات از سایر کشورها یعنی ایران، برزیل، روسیه و صربستان خبر داد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» به نقل از خبرگزاری رویترز، کمیسیون اروپا در این گزارش اعلام کرده است که برای محصولات چینی تعرفه اعمال خواهد کرد که این تصمیم با واکنش چین روبه‌رو‌ شده است. تعرفه‌هایی که اتحادیه اروپا علیه چین در نظر گرفته است از تعرفه‌های پیشین بالاتر است.

در این بین نکته قابل ذکر آن است که افزایش صادرات محصولات فولادی ایرانی به اروپا که در سال گذشته به ارقام بالاتری در مقایسه با گذشته رسیده است باعث نگرانی فعالان صنعت فولاد اروپا شده بود درحالی‌که هنوز ارقام صادراتی فولادی ایران به اروپا در مقایسه با سال‌های ۲۰۰۶ چندان قابل توجه نیست. در این رابطه پیش از این رئیس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرده بود که افزایش صادرات فولاد ایران بهانه‌ای برای برخی کشورها شده تا بازار خود را از دست ندهند.

این در حالی است که افزایش قابل توجه صادرات فولاد ایران و رسیدن آن به ۴ میلیون تن در سال‌های اخیر نشان می‌دهد کشور ما در زمینه این محصول در حال جهانی شدن و رسیدن به استانداردهای بین المللی مرغوب است. کارشناسان معتقدند آنچه در کشور ما اتفاق افتاده و باعث نگرانی کشورهای اروپایی شده دامپینگ نیست؛ به عبارتی تولیدکننده ایرانی سعی نمی‌کند با کاهش قیمت‌ها بازارها را به هم بریزد بلکه کاهش قیمت مواد اولیه مثلا سنگ‌آهن به دلیل تعرفه‌های صادراتی این محصول در داخل باعث شده قیمت تمام شده محصولات فولادی در داخل خود‌به‌خود کاهش یابد که این مساله باعث پایین بودن هزینه تمام‌شده تولید و در نتیجه ارزان بودن کالای تولید ایران می‌شود که این موضوع با تعریف دامپینگ مغایرت دارد.

دامپینگ از کلمه Dump به معنای ارزان فروختن، قیمت شکستن و بازار شکستن گرفته شده و در اصطلاح، عبارت است از «فروش یک کالا در یک بازار خارجی با قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید آن کالا در کشور فروشنده، به منظور کسب مزیت در رقابت با دیگر عرضه‌کنندگان همان کالا. در مبادلات بین‌المللی به فروش کالا با قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار داخلی نیز معمولا دامپینگ یا رقابت مکارانه یا تبعیض قیمت در بازرگانی خارج هم می‌گویند.» با این حال اتحادیه اروپا از چند ماه قبل ۳۷ اقدام ضد‌دامپینگی در بخش فولاد را آغاز کرد که ۱۵ مورد آن، ناشی از نگرانی درخصوص اقدامات چین است.

البته این اقدامات منحصر به چین نیست و اتحادیه اروپا در مورد هر کشوری که بابت صادرات محصولات فولادی آن به این اتحادیه دچار نگرانی شود، چنین اقداماتی را انجام می‌دهد. به همین خاطر هم علاوه بر اقدامات انجام گرفته درباره چین، برخی از این اقدامات مربوط به دامپینگ محصولات فولادی از کشورهای روسیه، برزیل، صربستان و اوکراین است.

رئیس امور بین‌الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز در این رابطه می‌گوید: یکی از مواردی که اتحادیه اروپا در تحقیقات خود درباره دامپینگ تولید فولاد در ایران به آن استناد کرده، وضع تعرفه صادراتی از سوی دولت برای صادرات سنگ‌آهن است. در صورت وضع این تعرفه از سال آینده که البته مسوولان‌ وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران بر آن اصرار دارند، تولید فولاد در کشورمان ارزان‌تر تمام خواهد شد و طبیعتا امکان صادرات ارزان‌تر هم برای تولیدکنندگان فراهم می‌شود.

به این ترتیب آن‌طور که رویترز اعلام کرده است کمیسیون اروپا از وضع تعرفه‌های وارداتی ضد‌دامپینگ در مورد محصولات فولادی وارداتی از چین خبر داده است. این کمیسیون که از جانب ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا عمل می‌کند و نقش قوه مجریه اتحادیه را بر عهده دارد، برای مدت ۵ سال تعرفه‌هایی ۱/ ۱۸ تا ۹/ ۳۵ درصدی را برای محصولات فولادی وارداتی از چین از جمله از شرکت‌های بنگانگ استیل پلیتس، هاندان آیرون اند استیل و هستیل تعیین کرده است.

این در حالی است که پس از شکایت اتحادیه فولاد اروپا (یوروفر) به نمایندگی از سه شرکت فولادسازی اروپایی به نام‌های آرسلورمیتال، تاتا استیل و تیسن کراپ، از ماه اکتبر، تعرفه‌های وارداتی ۲/ ۱۳ تا ۶/ ۲۲ درصدی بر فولاد وارداتی از چین اعمال می‌شد. وزارت بازرگانی چین در واکنش به این اقدام اتحادیه اروپا گفته، از این تصمیم بسیار نگران است و از اتحادیه اروپا می‌خواهد تا «اشتباه خود را تصحیح کند.» چین گفته برای حمایت از شرکت‌های خود «اقدامات ضروری» را اتخاذ خواهد کرد.

کمیسیون اروپا همچنین گفته که تصمیم نگرفته تعرفه‌های موقتی بر محصولات فولادی وارداتی از کشورهای ایران، برزیل، روسیه، صربستان و اوکراین اعمال کند، هرچند تحقیقات در مورد واردات از این کشورها برای یک دوره ۶ ماهه دیگر ادامه خواهد داشت.سخنگوی کمیسیون اروپا گفت: «تصمیم کمیسیون مبنی بر عدم اعمال تعرفه‌های موقتی بر واردات فولاد از ایران، برزیل، روسیه، صربستان و اوکراین، تاثیری بر نتیجه نهایی این تحقیقات نخواهد داشت.»

گفته می‌شود هدف اتحادیه اروپا از اعمال چنین اقدامات پیشگیرانه‌ای حفظ منافع و مصالح صنعت فولاد حوزه اتحادیه اروپا و حمایت و صیانت از رقم فروش سالانه ۱۶۶ میلیارد یورویی خود است. بر اساس گزارش منتشر شده، صنعت فولاد تقریبا ۳۱ درصد تولید خالص ملی اتحادیه اروپا را شامل می‌شود و به‌طور مستقیم حدود ۳۲۸ هزار نفر اشتغال ایجاد می‌کند. این در حالی است که این صنعت به لحاظ کاهش رشد اقتصادی در جهان، ناتوانی در کاهش تولید و در نتیجه تا اشباع فزاینده عرضه، تحت‌فشار قرار دارد.

بنا بر اعلام اتحادیه تجاری بروسلز (یورو فر) در سال‌جاری، فولادسازان اروپایی از پاییز گذشته تاکنون شاهد ریزش ۷هزار نفر از نیروی کار خود بوده‌اند. تحرکات ضدقیمت‌شکنی (آنتی‌دامپینگ) علیه ایران و برخی کشورها از جمله آخرین اقدامات حمایتی اتحادیه اروپا در این زمینه است که البته بیش از همه متوجه کشور چین (به‌عنوان اولین کشور تولیدکننده فولاد جهان) است. در سال گذشته کاهش تقاضای داخلی و ظرفیت مازاد تولید موجب شد صادرکنندگان چینی به رکورد ۸/ ۹۳ میلیون تن (با رشد ۵۰ درصد) دست یابند. ضمن آنکه در چنین شرایطی کاهش ارزش روبل، تولیدکنندگان فولاد در روسیه را به رقابت هر‌چه بیشتر واداشته است.