صنعت پتروشیمی ایران با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، قبایی تازه بر تن‌خود دید و رونق و شکوفایی ارمغان دولت از سال ٩٢ به این سو در این بخش حیاتی شد. حیاتی که با روی کار آمدن دولت حسن روحانی به صنعت پتروشیمی دمیده شد، با اجرایی شدن برجام، شکل دیگری گرفت؛ به گونه‌ای که موانع فراروی سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور و مشارکت در این عرصه آرام آرام برداشته و حتی ترافیک متقاضیان خارجی نیز در این حوزه ایجاد شد، تا جایی که به گفته مرضیه شاهدایی، معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی هر هفته شاهد حضور مذاکره‌کنندگان خارجی برای مشارکت و تامین مالی طرح‌ها بودیم.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در این بخش تاکنون با شرکت‌هایی همچون توتال فرانسه ( انجام مطالعات برای اجرای یک طرح پتروشیمی با مشارکت سرمایه‌گذاران ایرانی)، لینده آلمان (بررسی اجرای واحدهای جداسازی هوا و همچنین ارائه دانش فنی با اخذ تسهیلات از بانک‌های آلمانی اجرای یک طرح پتروشیمی در ایران با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی)، باسف آلمان (انجام مطالعات برای سرمایه‌گذاری مشترک با سرمایه‌گذاران ایرانی برای اجرای یک مجتمع بزرگ پتروشیمی بزرگ در ایران با ارائه تسهیلات فاینانس)، میتسویی و سوجیتز ژاپن، هیوسانگ کره جنوبی(امکان سنجی پروژه مشترک در ایران)، سارکوبه اسپانیا، شل ( انجام مطالعات و ارزیابی سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران و استفاده از دانش فنی شل برای توسعه صنعت پتروشیمی) تفاهم‌نامه امضا شده است.نگاهی به مذاکره و توافقات با شرکت‌ها و بانک‌های خارجی جهت تامین منابع مالی ما را با فهرستی همچون DZ BANK، KFW BANK و HERMES همراه می‌سازد.

تولید روی نردبان رشد و توسعه

اگر بنا به اعلام رویدادهای مهم سال ٩٥ باشد، نباید از موضوع مهم افزایش تولید صنعت پتروشیمی ایران به آسانی گذشت؛ اهمیت افزایش تولید در پتروشیمی را وقتی بهتر درک خواهیم کرد که بدانیم این روند جهشی می‌تواند اقتصاد ایران را متحول کند؛ از سویی صنایع پتروشیمی نقش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه بر عهده دارد و صنعت پتروشیمی و صنایع پایین دست آن نه تنها به تکمیل زنجیره ارزش، کاهش خام فروشی منابع هیدروکربنی کمک می‌کند، بلکه در تامین نیازهای روزمره زندگی صنعتی امروز نقشی کلیدی دارد؛ به دلیل این مزایا از چند سال گذشته اخبار افزایش تولید، امیدهای زیادی در اقتصاد کشور ایجاد کرد و امسال جهش تولید، نویدبخش روزهای طلایی این صنعت بود.

جالب است بدانیم ظرفیت نصب شده پتروشیمی در سال ٩١ حدود ٥٥,٧ میلیون تن بود و عملکرد واقعی احتمالی امسال از ٢/ ٦٢ میلیون تن حکایت دارد که طبق اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی رشد ۷/ ۱۱ درصدی را نسبت به شروع دولت یازدهم نشان می‌دهد. در بخش تولید هم در حالی عملکرد سال ٩١ کشور ۱/ ۴۱ میلیون تن بوده است که عملکرد واقعی احتمالی امسال ٥٠ میلیون تن با رشد ٢١.٦ درصدی نسبت به شروع دولت یازدهم است. به این فهرست باید فروش خالص کل را هم افزود که فروش خالص کل که سال ٩١ حدود ٢٢.٥ میلیون تن بوده براساس عملکرد احتمالی واقعی عدد ٥/ ٢٧ را نشان می‌دهد که بیانگر رشد ۲/ ۲۲ درصدی نسبت به شروع دولت تدبیر و امید است.ارزش فروش داخلی کل به قیمت پایه سال ٩٠ رقم ۵/ ۹ میلیارد دلار را نشان می‌دهد که برآورد آن تا پایان ٩٥ حدود ۲/ ۱۳میلیارد دلار است و از رشد ۹/ ۳۸ درصدی نسبت به آغاز دولت حسن روحانی حکایت دارد.

سال استثنایی پتروشیمی با افتتاح طرح‌های جدید

روایت پتروشیمی در دوره چهارساله دولت تدبیر و امید به ویژه سال ٩٥ روایتی منحصر به فرد است تا جایی که بیژن زنگنه، وزیر نفت هم در فواصل مختلف، سال ٩٥ را سالی استثنایی برای صنعت پتروشیمی ایران خوانده است؛ اینچنین بود که از همان روزهای نخست سال، نوید طرح‌های مهمی که در نوبت افتتاح قرار خواهند گرفت، داده و این وعده محقق شد. سفرهای مرضیه شاهدایی، معاون وزیر نفت و پیگیری آخرین وضعیت طرح‌های در دست اجرا در سفر به ماهشهر و عسلویه و دیگر مناطقی که پتروشیمی‌های مختلف در آن هدف‌گذاری شده، نشان از اهمیت افزایش تولید و صادرات داشت و از دل این پیگیری‌ها بود که مردم در سال ٩٥ در رسانه‌ها مرتب در جریان اخبار افتتاح طرح‌های مختلف این صنعت قرار گرفتند. بد نیست مروری کوتاه به این طرح‌ها داشته باشیم: در مقطع زمانی ابتدای تیر ٩٢ تا آخر بهمن ٩٥، ٦ طرح تولیدی پلی اتیلن ایلام، PBR/ SBR تخت جمشید، پلی‌اتیلن لرستان، پلی اتیلن مهاباد، آمونیاک و اوره شهدای مرودشت، واحد اسید سولفوریک پتروشیمی ارومیه و فاز دوم ایزوسیانات‌های کارون به همراه یک طرح یوتیلیتی فاز ٢٢ پتروشیمی فجر به بهره‌برداری رسیده‌اند. فاز دوم خط لوله اتیلن غرب کشور (قطعه کرمانشاه تا مهاباد و انشعاب کردستان) نیز به بهره‌برداری رسیده است. طرح‌های اتیلن گلایکول پتروشیمی مروارید، فاز دوم الفین پتروشیمی کاویان، پلی استایرن پتروشیمی تخت جمشید و پلی استایرن پتروشیمی انتخاب نیز به تولید رسیده و آماده افتتاح رسمی است.به فهرست فوق باید ٣ طرح تولیدی پلی‌اتیلن سبک کردستان، فاز سوم پتروشیمی پردیس و متانول کاوه با مجموع ظرفیت٤/ ٤ میلیون تن در سال را هم افزود که اکنون در مراحل پیش راه‌اندازی و در فهرستی قرار دارند که سال ٩٥ را سالی استثنایی برای صنعت پتروشیمی کرده است.

مرزهایی که با برجام گشوده شد

برجام، هم مرزهای تحریم را گشود و هم مقاصد صادراتی تازه‌ای برای صنعت پتروشیمی ایران ایجاد کرد. نمودارهای صادرات ایران را رشد داد و در فاصله‌ای کوتاه آمار و ارقام امیدوارکننده‌ای را برای صنعت پتروشیمی، اقتصاد کشور و مردم به همراه داشت. اگر تا پیش از این محصولات تولیدی صنعت پتروشیمی ایران را در مقاصد آسیایی میزبانی می‌کردند؛ با برجام اما ورق برگشت و انحصار آسیا برای محصولات ایرانی شکسته شد و دیگر مرزها هم، برای نام ایران درنوردیده شد. از آسیای دور تا آفریقا و اروپای غربی و شرقی از آلمان و انگلیس و مجارستان تا دیگر کشورها راه برای ورود محصولات ایرانی باز است. نکته مهم دیگر که در سخنان مسوولان شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران پس از برجام شنیده شد، این بود که از نظر لجستیک و حمل و نقل، شرایط برای صادرات محصولات مختلف پتروشیمی فراهم شده است. این امیدواری از آن جهت بود که اگر تا پیش از این مجتمع‌های پتروشیمی برای صادرات با مشکل مواجه بودند، با رفع این مشکل توانستند تولید خود را افزایش دهند.

منبع: نیپنا