توسعه فعالیت‌ها و ابزار نوین مالی در بورس کالا

مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: با توسعه فعالیت‌ها و ابزارهای جدید، نقش بازار سرمایه در توسعه اقتصاد کشور در سال جدید پررنگ‌تر می‌شود. به گزارش «خبرگزاری صدا و سیما»، حامد سلطانی‌نژاد با اشاره به فعالیت‌های بورس کالا در سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» گفت: سال ۹۵ به پایان رسید و اقتصاد ایران دوره جدیدی را تجربه کرد و به‌رغم تحولات سیاسی آمریکا که در ماه‌های پایانی این سال تنش‌هایی را به اقتصاد وارد آورد، اقتصاد کشور بعد از مدت‌ها رشد مناسبی را تجربه کرد. وی افزود: در این شرایط بورس کالای ایران نیز با بهره‌گیری از فضای مثبت اقتصادی و با تلاش در راه توسعه فعالیت‌های خود با رشد چشمگیر میزان معاملات و توسعه ابزارهای مالی جدید سال پرکار و پرباری را پشت سر گذاشت. سلطانی‌نژاد گفت: رشد بیش از ۲۰۰ درصدی حجم معاملات محصولات کشاورزی را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سال ۹۵ بورس کالا بیان کرد.

وی افزود: اجرای موفق طرح قیمت تضمینی محصول جو و ذرت کشور و همچنین ورود بورس کالا به بازار پسته و زعفران به‌عنوان مهم‌ترین‌ محصولات کشاورزی صادراتی کشور از دیگر دستاوردهای این بخش به شمار می‌آید. سلطانی‌نژاد گفت: تامین مالی ۲۶۵۰۰ میلیارد ریالی دولت برای خرید گندم از کشاورزان در قالب انتشار اوراق سلف موازی استاندارد نیز گام بزرگی در راه استفاده از بازار سرمایه برای تامین مالی بخش کشاورزی بود که با موفقیت در بورس کالا به سرانجام رسید. مدیر‌عامل بورس کالا افزود: در بخش بازار مشتقه نیز راه‌اندازی ابزار اختیار معاملات روی سکه بهار آزادی تحولی در استفاده از ابزارهای نوین در بازار سرمایه به شمار می‌آید و استقبال فعالان بازار از این معاملات با عقد بیش از ۴۰ هزار قرارداد طی حدود سه ماه، روزهای امید‌بخشی را در این حوزه نوید می‌دهد. وی گفت: ثبت ارقام و رکوردهای جدید در بازار آتی نیز که با رشد بیش از ۹۰ درصدی حجم معاملات به نسبت سال ۹۴ همراه بود، لزوم توسعه بازار مشتقه در بازار سرمایه ایران را بیش از پیش گوشزد کرد.

سلطانی‌نژاد افزود: همچنین یکی از رویدادهای مهم بورس کالا در سال ۹۵، اقدامات اصلاحی در بازار پتروشیمی با تعامل و هم‌اندیشی فعالان این صنعت و راه‌اندازی قراردادهای بلندمدت برای تسهیل معاملات بود که افزایش بیش از ۳۰ درصدی ارزش معاملات پتروشیمی نسبت به سال قبل و بهبود تامین مواد اولیه از سوی صنایع پایین دستی از نتایج این تلاش‌ها به شمار می‌رود. وی تاکید کرد: همه اقدامات انجام شده در سال ۹۵ از افزایش ۲۸ درصدی حجم و ۷۵ درصدی ارزش معاملات بورس کالا به نسبت سال ۹۴ حکایت دارد که این بهبود در روند دادوستدها که همگی نمودی از واقعیت‌های اقتصادی هستند، نوید‌دهنده خروج اقتصاد کشور از رکود است. سلطانی‌نژاد گفت: با همه این تفاسیر مرور فعالیت‌های بورس کالا در سال ۹۵، بیانگر تحقق عمده اهداف از پیش تعیین شده به همت تلاش کارکنان و مدیران متخصص این بورس در راستای توسعه اثرگذاری‌های زیرساختی بورس کالا در اقتصاد کشور است.

صندوق‌های کالایی؛ ابزار نوین مالی در بورس کالا

سلطانی‌نژاد افزود: تشکیل صندوق کالایی راهبردی که به امنیت عرضه کمک می‌کند از ابزارهای مهم در مسیر بهبود فضای کسب و کار است. مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: برای ایجاد صندوق‌های کالایی در بورس کالا بررسی‌های بسیاری شده و چنین صندوق‌هایی در جهان از سابقه تاریخی بالایی برخوردار است، بنابراین ذات تشکیل این قبیل صندوق‌ها قابل توجیه، منطقی و حتی مورد نیاز است و مورد تایید و حمایت بورس کالا قرار خواهد گرفت. وی افزود: هم‌اکنون در چارچوب اوراق سپرده کالایی و داد و ستد قبض انبار، بسترهای لازم برای تشکیل صندوق‌های سپرده کالایی وجود دارد و در صورت ایجاد، می‌تواند مورد تایید بورس کالای ایران قرار بگیرد. سطانی‌نژاد گفت: در حوزه‌های جغرافیایی مختلف با فرض تنوع کالا، نیاز و تولیدات مختلف می‌توان برای تاسیس صندوق‌های سپرده کالایی مختلفی اقدام کرد که چارچوب‌های خاص خود را خواهد داشت.

وی افزود: این قبیل صندوق‌ها می‌توانند از قابلیت انتفاعی شدن برخوردار باشند زیرا غالبا خرید در قیمت‌های پایین و در رکود بازار انجام می‌شود و فروش نیز در نرخ‌های بالا و دوره‌هایی که با کمبود مواد اولیه و رشد قیمت‌ها روبه‌رو هستیم انجام خواهد شد، بنابراین ذات انتفاعی بودن آن نیز می‌تواند مد‌نظر باشد. مدیر عامل بورس کالا گفت: شرکت‌های تامین سرمایه و تشکل‌های صنفی و صنعتی می‌توانند اولویت‌های اول تشکیل این قبیل صندوق‌ها باشند. وی درباره بازار محصولات کشاورزی هم افزود: در فصل برداشت غالبا با عرضه گسترده محصولات کشاورزی به ویژه خوراک دام همچون ذرت و جو دامی روبه‌رو‌ هستیم که به کاهش قیمت‌ها منجر می‌شود و به مرور زمان با کاهش حجم عرضه و افزایش تقاضا، رشد قیمت‌ها خودنمایی می‌کند، بنابراین پتانسیل ایجاد این قبیل صندوق‌های کالایی حتی با رویکرد انتفاعی نیز وجود دارد.

سلطانی‌نژاد گفت: هم‌اکنون بستر ایجاد این قبیل صندوق‌های کالایی در بورس کالا فراهم است و شرکت‌های فعال در این عرصه یا شرکت‌های تامین سرمایه می‌توانند در این حوزه ایفای نقش کنند، این در حالی است که در مکانیزم‌های تامین مالی در بورس کالا یا بورس اوراق بهادار هم‌اکنون حتی پتانسیل تامین مالی آن نیز فراهم شده است. وی افزود: هم‌اکنون بخش بزرگی از خوراک دام مورد نیاز کشور از خارج وارد می‌شود که در آمارهای واردات نیز به صراحت قابل تشخیص است. در چارچوب ایجاد این قبیل صندوق‌های کالایی می‌توان مجوز واردات را نیز به همین صندوق‌ها اعطا کرد تا بتوان با شفافیت بیشتری واقعیت‌های معاملاتی و شرایط بازار را برای بسیاری از کالاهای پایه در بخش کشاورزی یا سایر بخش‌ها رصد کرد، همچنین اشخاص حقیقی و حقوقی به‌عنوان سرمایه‌گذاران خرد نیز می‌توانند هم در فرآیند تامین مالی این صندوق‌ها مشارکت کنند و هم به کمک واحدهای سرمایه‌گذاری و با مکانیزم خرید Unit Order (واحد سفارش) محصولات مورد‌نیاز خود را پیشاپیش تامین کنند.