محرک‌ها و ضدمحرک‌های فولاد در 96

حمزه بهادیوند چگینی: بازار فولاد در آخرین ماه سال ۹۵ نیز نتوانست از رکود خارج شود و رکود مسکن و توقف طرح‌های عمرانی به اضافه رکود صنعتی باعث شدند این بازار در سال جاری همچنان متوقف بماند. در این بین اما نگاهی به آمارهای معاملات فولاد در بورس کالا نشان می‌دهد در اسفند ماه تقریبا هیچ محصول فولادی در این بازار معامله نشده است و در بازار نیز در دو ماه گذشته شاهد دو روند حرکتی افزایشی-کاهشی بودیم.

در این بین برای بررسی بازار فولاد باید به دو وضعیت این بازار یعنی اتفاقات فولادی در حوزه جهانی و وضعیت این کالا در بازارهای داخلی اشاره کنیم. بررسی‌ها نشان می‌دهند در عرصه جهانی با کاهش تقاضای فولاد از سوی چین شاهد مازاد عرضه این محصول در بازار هستیم که این مازاد قیمت‌ها را نیز تحت تاثیر قرار داده است در نتیجه از ۸ ماه پیش تاکنون قیمت این محصولات در بازارهای جهانی با افت حدودا ۱۰ درصدی روبه‌رو‌ شد. با این حال کارشناسان معتقدند روند کاهشی تقاضا ممکن است در سال جاری جبران شده و باعث شود روند کاهشی در این بازار متوقف و حتی معکوس شود.

به عقیده آنها در سال جاری این احتمال وجود دارد بخش مسکن در چین از رکود فعلی خود خارج شود و به این ترتیب بازار به اصطلاح جان بگیرد. موضوع دیگر تغییرات نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا است. روز‌های چهارشنبه و پنج‌شنبه برگزاری جلسه فدرال رزرو با تصمیم برای افزایش ۲۵/ ۰ واحد درصدی نرخ بهره ایالات متحده به پایان رسید که این مساله می‌تواند به افت بیشتر ارزش دلار و همچنین رشد قیمت کالاها منتهی شود.

فولاد نیز از جمله کالاهایی است که از این قاعده مستثنی نیست و آن‌طور که کارشناسان جهانی برآورد و پیش بینی می‌کنند این کالا قادر است به ۵۲۰ دلار نیز برسد و میانگینی در محدوده ۵۰۰ دلار را در سال جاری میلادی پشت سر بگذارد. مسأله سوم میزان موجودی انبارهای جهانی برای این فلز است که می‌تواند نوسانات بازار را کنترل کرده و بازار را در دست بگیرد. فعالان بازار معتقدند با آنکه قیمت فولاد در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ رشد قابل قبولی خواهد داشت ولی انتظار نمی‌رود به ارقام پیشین خود برسد.

موضوع چهارم خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و تصمیمات این کشور برای تغییر در نرخ بهره است. این کشور در تب و تاب خروج از اتحادیه اروپا قرار دارد و با توجه به اینکه این کشور صنعتی یکی از قطب‌های مهم مصرف فولاد محسوب می‌شود، می‌تواند بر این بازار اثرگذار باشد. منتقدان طرح خروج انگلیس از اتحادیه معتقدند یکی از بازارهایی که به شدت تحت تاثیر این تصمیم قرار می‌گیرد بازار محصولات فولادی است. به عقیده آنها اینکه فولاد در برنامه خروج از اهمیت پایینی برخوردار بوده و دولت برنامه‌ای برای آن در نظر نگرفته می‌تواند بسیار خطرناک باشد و پروسه تولید را در این کشور با چالش‌هایی روبه‌رو‌ سازد.

به عقیده آنها صنعت فولاد در حال حاضر برای دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار نیست و این در حالی است که صنعت فولاد در ارتباط با سایر صنایع نیز مهم است. مساله دیگر وضعیت سرمایه‌گذاری در بخش فولاد در جهان است. بررسی سهام شرکت‌های مختلف فولادی نشان می‌دهد در سال‌های اخیر ارزش سهام این شرکت‌ها روند کاهشی را تجربه کرده است که دلیل آن افت قیمت و فروش این محصولات در اقصی نقاط جهان بوده است.

با این حال امیدواری‌ها به ارتقای قیمت در حدود ۶۰ تا ۸۰ دلار در هر تن می‌تواند به رونق ارزش سهام این شرکت‌ها منجر شده و میزان سرمایه‌گذاری‌ها را در این بخش با رشد مواجه سازد. گفته می‌شود این موضوع ممکن است به تشدید مازاد عرضه منتهی شود اما در مجموع اتفاقی است که احتمال وقوع آن نیز کم نیست. در نهایت باید به نقش نفت در بازارهای کالایی اشاره کنیم. این کالا روند رو به رشدی را در ماه‌های اخیر طی کرده ولی هنوز نتوانسته از مرز ۵۵ دلار به‌صورت پایدار عبور کند. به این ترتیب با توجه به برخی پیش بینی‌ها از افزایش قیمت تا ۶۰ دلار تا پایان سال جاری میلادی انتظار می‌رود بازار فولاد نیز از این روند در جهت افزایش قیمت‌های خود استفاده کافی را ببرد.

عوامل اثرگذار در حوزه داخلی

اما در حوزه داخلی نیز چند موضوع تعیین‌کننده مسیر حرکت بازار فولاد است؛ نخستین عامل آینده طرح‌های عمرانی و بخش مسکن به اضافه رشد صنعتی در کشور است. بررسی‌ها از این ۳ عامل نشان می‌دهد گزینه اول احتمالا در سال ۹۶ با رونق روبه‌رو‌ خواهد شد که این مساله می‌تواند بخشی از رکود تقاضا را در این بازار و البته سایر بازارها برطرف سازد. در مورد مسکن اما نمی‌توان با قطعیت سخن گفت چراکه با توجه به انتخابات باید دید جو روانی حاکم بر بازار به چه سمتی حرکت خواهد کرد.

موضوع دیگر وضعیت بازار ارز است. این بازار در سال‌های اخیر با آرامش و ثبات مناسبی روبه‌رو‌ بوده اما در سال ۹۵ و در برخی ماه‌ها روندهای متفاوتی را با میل به صعود نشان داد و حتی قیمت دلار به بالای ۴ هزار و ۱۰۰ تومان نیز رسید. با این حال بازار در شرایط فعلی در وضعیت مطلوبی به سر می‌برد اما اگر در سال آینده و متاثر از انتخابات ریاست جمهوری و تک نرخی شدن ارز احتمال اینکه این متغیر با ثبات بماند، کم است. این موضوع بر همه شرایط بازار فولاد اعم از تولید و مصرف اثرگذار خواهد بود.

در فضای داخلی اما مساله انتخابات ریاست‌جمهوری احتمالا به رکودی در نیمه اول سال منجر خواهد شد اما این رکود در نیمه دوم سال تحت تاثیر جریانی قرار خواهد گرفت که هدایت امور را در دولت دوازدهم به عهده می‌گیرد. همان‌طور که در گزارش پیشین نیز اشاره شده اگر دولت روحانی بار دیگر قدرت را به دست بگیرد می‌توان انتظار داشت که از رکود خارج شده و بازار فولاد با شرایط مناسب‌تری به کار خود ادامه دهد در غیر این صورت تا پایان سال آینده نیز نمی‌توان انتظار رونق در این بازار را داشت.