عرضه، تقاضا و سرمایه‌گذاری در بازارهای جهانی کالاهای پایه چه مسیری را در پیش دارند؟

تردید در ۳ لبه بازار فلزات رنگی

حمزه بهادیوند چگینی: مس در پایان هفته گذشته به قیمت هرتن۵ هزار و ۹۳۰ دلار به فروش رسید که ۳۰ درصد از قیمت‌های ۴ ماه گذشته آن بالاتر است (هرچند از مرز ۶ هزار دلار نیز عبور کرد). این نشان می‌دهد همه چیز به سرعت آمادگی آن را دارد که در بازارهای جهانی تغییر شکل دهد. تا پیش از این پیش‌بینی‌ها از روند بازارهای جهانی کالایی متعادل بود اما ناگهان چند عامل در کمتر از ۶ ماه بازارهای کالایی را با نوسانات شدید روبه‌رو‌ کردند و این نشان می‌دهد این بازارها پتانسیل‌های لازم را برای رونق لااقل از بعد قیمتی دارا هستند.

حمزه بهادیوند چگینی: مس در پایان هفته گذشته به قیمت هرتن۵ هزار و ۹۳۰ دلار به فروش رسید که ۳۰ درصد از قیمت‌های ۴ ماه گذشته آن بالاتر است (هرچند از مرز ۶ هزار دلار نیز عبور کرد). این نشان می‌دهد همه چیز به سرعت آمادگی آن را دارد که در بازارهای جهانی تغییر شکل دهد. تا پیش از این پیش‌بینی‌ها از روند بازارهای جهانی کالایی متعادل بود اما ناگهان چند عامل در کمتر از ۶ ماه بازارهای کالایی را با نوسانات شدید روبه‌رو‌ کردند و این نشان می‌دهد این بازارها پتانسیل‌های لازم را برای رونق لااقل از بعد قیمتی دارا هستند. با این حال کارشناسان جهانی می‌گویند به همین نسبت نمی‌توان با قطعیت از پایداری این متغیرها سخن به میان آورد چراکه این احتمال وجود دارد که ضدمحرک‌هایی نیز وجود داشته باشند که بتوانند بازار را با روندی معکوس روبه‌رو سازند.

در این بین بررسی‌ها نشان می‌دهند سال ۲۰۱۶ به خصوص ۳ ماه پایانی این سال و همچنین دو ماهی که از فصل اول ۲۰۱۷ می‌گذرد بازارها از خود عملکرد متعادل و قابل قبولی ارائه کرده‌اند. به گزارش «دنیای اقتصاد» در حال حاضر قیمت مس در ۶ ماه گذشته با ۳۰ درصد رشد روبه‌رو شده و به حدود ۶ هزار دلار در هر تن رسیده است. این تغییر برای فلز آلومینیوم ۲۲ درصد و برای روی ۱۹ درصد رشد را نشان می‌دهد. قیمت این دو فلز به ترتیب در حال حاضر هزار و ۹۵۰ و ۲ هزار و ۸۵۰ دلار در هر تن است. قیمت نیکل نیز با ۲/ ۱۱ درصد رشد به ۱۱ هزار دلار در هر تن رسیده و این میزان رشد برای سرب ۴/ ۱ درصد بوده است.

به این ترتیب باید گفت بازارهای فلزات پایه طی این مدت ۶ ماهه توانسته‌اند رشدهای بسیار مناسبی را تجربه کنند. با این حال برخی پیش‌بینی‌ها نیز وجود دارد که از کاهش دوباره قیمت فلزات پایه در سال جاری حکایت دارد به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود قیمت مس تا پایان امسال به ۵ هزار و ۳۵۰ دلار در هر تن برسد یا قیمت فلز روی، روی رقم ۲ هزار و ۵۵۰ دلار در هر تن متمرکز شود که اگر این پیش‌بینی‌ها درست از آب درآید فلزات پایه به قیمت‌های سال گذشته خود بازگشته‌اند. با این حال برخی معتقدند این نوع پیش‌بینی کاملا بدبینانه و غیرمنطقی است اما در مقابل برخی دیگر معتقدند برخی مقایسه‌های روانی و ناشی از رفتارهای بازار باعث شده تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها در مواردی نادرست از آب درآید. به عقیده آنها قیمت ۶ هزار دلار در مقایسه با قیمت ۴ هزار و ۵۰۰ دلاری فلز مس که تنها چند ماه پیش تجربه شده است قیمتی بالا به نظر می‌رسد و این در حالی است که این بازار قیمت‌های بسیار بالاتر را نیز در سال‌های گذشته تجربه کرده است.

به علاوه وقتی در فاصله چند ماه انتظار می‌رود بهای این فلز یا سایر فلزات ۳۰ تا ۴۰ درصد افت را تجربه کند این میزان به نظر غیرمنطقی می‌رسد درحالی‌که شرایط و رفتار بازار از اتفاقات مهمی تاثیر می‌پذیرد که وقوع آنها غیرمحتمل نیست؛ همان‌طور که ۹ ماه پیش پیش‌بینی قیمت ۶ هزار دلار و بالاتر خوشبینانه انگاشته می‌شد. در این بین آن‌طور که کارشناسان می‌گویند ۳ عامل تعیین‌کننده مسیر آتی بازار جهانی فلزات پایه است؛ عرضه، تقاضا و میزان سرمایه‌گذاری‌ها. در حال حاضر پیش‌بینی‌ها حکایت از بهبود تقاضا در آینده به دنبال رونق تقاضای چین دارد. به علاوه احتمالا تقاضا برای ایالات متحده آمریکا نیز افزایشی باشد؛ چراکه همان‌طور که پیش‌تر گفته‌ایم توسعه زیرساخت‌ها در این کشور به کاهش صادرات فلزات پایه از آمریکا و افزایش تقاضای داخلی و حتی واردات منتهی خواهد شد.

در این بین رئیس صندوق بین‌المللی پول اخیرا در گزارشی با اشاره به اینکه انتظار می‌رود ضرباهنگ رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی سریع‌تر از سال‌های گذشته باشد، اعلام کرده است بعد از سال‌ها رشد کند انتظار می‌رود که اقتصاد جهانی در سال جاری و آینده میلادی با سرعت بالاتری رشد را تجربه کند و روند صعودی رشد اقتصاد جهانی در سال‌های پیش رو در اقتصادهای پیشرفته و نوظهور نمایان خواهد شد.

به گفته وی اگرچه بهای نفت به تازگی با افزایش روبه‌رو شده اما انتظار نمی‌رود که قیمت آن به سطح قبل از سال ۲۰۱۴ میلادی بازگردد. به این ترتیب آنچه مشهود است تقاضا برای فلزات پایه در سال‌جاری و سال آینده رو به رشد خواهد بود و این مساله می‌تواند به افزایش قیمت‌ها منتهی شود. به عقیده کارشناسان این مساله می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال برای سرمایه‌گذاران تلقی شود. به این معنا که افزایش تقاضا انگیزه‌های تولید را در بخش صنایع فلزی و معدنی تقویت خواهد کرد و این موضوع به رشد سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش منتهی خواهد شد.

با این حال نباید رشد قیمت مواد اولیه را در این پروسه از نظر دور داشت. هر چند گفته می‌شود رشد قیمت نفت در ماه‌های پیش رو موضوع دور از انتظاری نیست اما اینکه قیمت‌ها به ارقام سال‌های رونق این بازار برگردد محال است. افزایش نرخ بهره آمریکا، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را نیز باید به مجموعه عوامل موثر بر طرف تقاضا در بازار فلزات رنگی اضافه کرد. در این میان، اعتراض‌ها در معادن کشورهای مهم معدنی، چالش‌های زیست محیطی و محدودیت‌های قانونی در برابر عرضه این محصولات و مواردی از این دست همگی روی بخش سوم یعنی عرضه اثرگذار هستند.

بررسی‌ها نشان می‌دهند پیش‌بینی کسری موجودی مس در سال جاری یکی از عواملی است که انتظار حمایت از قیمت‌های این فلز را در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ افزایش می‌دهد که بخشی از این موضوع به اعتصابات کارگری و توقف تولید در معادن شیلی و اندونزی برمی‌گردد. همچنین کسری عرضه نیکل نیز بازار این فلز گران قیمت را با رشد قیمتی روبه‌رو خواهد کرد. در بازار روی کمبود کنسانتره این فلز موضوع مهمی است که انتظارات صعودی برای این بازار ایجاد می‌کند. در بازار سنگ آهن انتظار کاهش قیمت تا ۵۰ دلار در سال ۲۰۱۸ وجود دارد که دلیل آن نیز کاهش محسوس هزینه‌های تولید و رونق محرک‌های چینی است.