امروز معاملات پسته در بورس کالای ایران آغاز شده و رینگ پسته در بازار محصولات کشاورزی بورس کالا افتتاح خواهد شد. پسته یکی از کالاهای استراتژیک کشور است و از این‌رو لازم است تسهیلاتی در جهت تجارت پسته در کشور ایجاد شود و با تشکیل بازاری منسجم شرایطی را برای مرجعیت قیمت روزانه محصول پسته در سطح جهانی فراهم کنیم.به گزارش «سنا» مدیرعامل بورس کالای ایران، ضمن بیان مطلب فوق، گفت: در حوزه محصول پسته لازم است بازاری داشته باشیم تا از طریق آن به‌صورت روزانه از قیمت استراتژیک این محصول باخبر شویم. از آنجا که ایران تولید‌کننده دوم پسته در سطح جهانی است، از طریق امکاناتی که بورس در اختیار ما قرار می‌دهد، می‌توانیم در مورد قیمت‌های جهانی نیز مذاکراتی داشته باشیم.به گفته حامد سلطانی‌نژاد، عدم حضور بازار منسجم داخلی دلیل مهمی برای سکوت ایران در حوزه قیمت‌گذاری محصول پسته در سطح بین‌المللی است و ایجاد بورس پسته، ایران را به کشور مرجع درخصوص قیمت‌گذاری این محصول تبدیل خواهد کرد.

وی با اشاره به نقش قدرتمند بورس‌ها در قیمت‌گذاری محصولات و کالاها خاطرنشان کرد: قیمت‌ها در بازارهای جهانی عموما به وسیله قراردادهای موکول به آینده تعیین می‌شود. این قراردادها از نوع قراردادهای استانداردی مانند فیوچرز یا آپشن و نیز قراردادهایی از قبیل سلف یا فوروارد هستند و این بورس‌ها و اتاق‌های بورس هستند که این قراردادها را تنظیم می‌کنند و در اختیار فعالان قرار می‌دهند.این مدیر ارشد ادامه داد: هنگامی که بازار داخلی پسته شکل بگیرد، با به‌کار گرفتن ابزارهای مالی همچون فیوچرز یا آپشن می‌توان برای بازار آینده‌نگر این محصول نیز برنامه‌ریزی کرد. با این اقدام، ایران می‌تواند مرجعیت قیمتی خود را در دنیا به دست آورد.به گفته مدیرعامل بورس کالا، با طراحی ابزارهای مالی، کشاورزان و تجار می‌توانند معاملات موکول به آینده و آینده‌نگر داشته باشند و درخصوص قیمت‌ها نقش‌آفرینی کنند.وی با بیان اینکه بورس کالا درصدد است تا حداقل در حوزه قیمت پسته در منطقه نقش‌آفرین باشد، تاکید کرد: بورس کالا تمام توان خود را به‌کار می‌گیرد تا در حوزه قیمت پسته در منطقه نقش‌آفرین باشد و کسانی که به‌دنبال تجارت پسته هستند می‌توانند به این بازار مالی به‌عنوان یکی از مراجع اصلی قیمتی مراجعه کنند.

روش عرضه پسته در بورس کالا

سلطانی‌نژاد در ادامه گفت‌وگوی خود به نحوه معاملات پسته در بورس کالا اشاره کرد و گفت: عرضه پسته در بورس کالا به دو صورت خواهد بود؛ مدل اول به‌صورت عرضه فیزیکی است که از همان مکانیزم کالاهای دیگر در بورس کالا برخوردار است. در این روش، نخست استاندارد کالا، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و سپس اطلاعیه عرضه آن منتشر می‌شود و خریداران نیز در سیستم مبتنی بر تقاضا کالا را خریداری می‌کنند.وی مدل دوم را اینگونه تشرح کرد: مدل دیگر، مدل گواهی سپرده است. در مدل گواهی سپرده، پسته در انبارهایی که در شهرهایی مانند رفسنجان یا سایر شهرهایی که تولید‌کننده پسته هستند، پذیرش می‌شوند. این انبارها از امکانات و استانداردهای خاصی برخوردارند؛ چراکه پسته از شرایط نگهداری ویژه‌ای برخوردار است. پسته‌ای که به این انبارها سپرده می‌شود جزو استانداردها و گریدهایی خواهد بود که بورس کالا به‌عنوان گریدهای بین‌المللی می‌شناسد. پس از پذیرش پسته در انبارهای بورس کالا، گواهی سپرده آن در بورس کالا صادر خواهد شد و مورد مبادله قرار خواهد گرفت.سلطانی‌نژاد، حضور بازیگران خرد و کمرنگ شدن واسطه‌گری در مدل دوم را از جمله مزیت‌های این روش برشمرد و گفت: خاصیت این بازار این است که افرادی که بازیگر خرد هستند، مانند کشاورزان یا تجاری که در حوزه تجارت پسته کار می‌کنند حتی با مقادیر کم پسته می‌توانند در این بازار نقش‌آفرینی کنند و در سمت عرضه یا تقاضا قرار بگیرند و از این طریق واسطه‌های غیرضروری هم کمتر می‌شود.وی ادامه داد: از طرف دیگر، گواهی سپرده کالا این امکان را فراهم می‌کند که بازار روزانه و مستمر در پسته نیز به‌وجود بیاید؛ چراکه هر مقدار مشخصی از پسته، معادل یک ورقه بهادار خواهد بود و مبادلاتی که بر روی این کالا صورت می‌گیرد می‌تواند مرجعیت قیمتی را برای پسته در بازار داخلی به ارمغان بیاورد.

آغاز معامله پسته در بورس کالا

سلطانی‌نژاد با بیان اینکه معامله پسته از امروز در بورس کالا آغاز می‌شود، اظهار کرد: مراسم افتتاحیه معاملات پسته در بورس کالا با حضور وزیر اقتصاد در محل بورس کالا امروز دوشنبه ۱۶ اسفند ماه ساعت ۱۰:۳۰ برگزار خواهد شد.وی ادامه داد: آغاز معامله پسته در بورس کالا براساس مذاکرات و برنامه‌هایی است که شرکت بورس کالا با شرکت‌هایی که بازیگران اصلی پسته هستند (شرکت‌هایی مانند شرکت تعاونی پسته رفسنجان، شرکت تعاونی پسته سیرجان و اتاق بازرگانی کرمان) داشته است.مدیرعامل بورس کالا با بیان اینکه ایجاد تالار صادراتی پسته از اهداف دیگر درخصوص بورس پسته خواهد بود، عنوان کرد: برای تاسیس تالار صادراتی پسته، نخست نیاز هست تا بازار منسجم داخلی شکل بگیرد و فعالان حوزه پسته در این بازار حضور یابند و سپس در مورد عرضه در رینگ صادراتی و نیز حضور فعالان خارجی نیز تصمیم‌‌های مقتضی لحاظ خواهد شد. به گفته سلطانی‌نژاد، پسته کاران تمام استان‌ها می‌توانند وارد این حوزه شوند و محدودیتی از این دست وجود ندارد و تمام فعالان پسته چه تجار و چه کشاورزان می‌توانند به شبکه کارگزاری بورس کالا مراجعه داشته باشند و معاملات خرید یا فروش خود را در ساختار بورس کالا انجام
دهند.

پیش‌بینی چشم‌انداز روشن از بورس پسته

سخنگوی ارشد بورس کالا میزان استقبال از بورس پسته را در ارتباط مستقیم با میزان فرهنگ‌سازی در این زمینه دانست و تصریح کرد: انتظاری که از استقبال از عرضه پسته در بورس کالا می‌رود، ارتباط مستقیمی با میزان فرهنگ‌سازی بورس و آشنایی فعالان در این زمینه دارد.وی عرضه پسته در بورس کالا را تنها گام نخست در این امر تلقی کرد و افزود: جلسه دوشنبه تازه شروع کار است و تنها آغاز رسمی معاملات است و پس از آن سلسله نشست‌های تخصصی با فعالان پسته خواهیم داشت و این نشست‌ها در کرمان و رفسنجان برگزار خواهد شد.سلطانی‌نژاد تاسیس شرکتی در رفسنجان را گام مهمی در زمینه فرهنگ‌سازی خواند و گفت: شرکتی در رفسنجان با همت شرکت تعاونی پسته رفسنجان که یکی از بازیگران اصلی در حوزه پسته در کشور است، تاسیس شده است و این شرکت از تمامی کشاورزان پسته دعوت به‌عمل خواهد آورد تا با مکانیزم بورس کالا آشنا شوند.وی خاطرنشان کرد: ما کار فرهنگ‌سازی را ادامه خواهیم داد و هرقدر در کار فرهنگ‌سازی موفق‌تر باشیم، بی‌تردید این بازار گسترش بیشتری خواهد داشت.

مدیرعامل بورس‌کالا، آینده پسته در بورس کالا را روشن دانست و گفت: آینده روشنی درخصوص این محصول ترسیم می‌شود. براساس پیش‌بینی‌هایی که فعالان حوزه پسته داشته‌اند از ۶۰۰ هزار تن پسته تولیدی که در کل دنیا تولید خواهد شد، بالغ بر ۲۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تن از این محصول در اختیار ایران خواهد بود و این موضوع بیانگر این است که سال آینده سال خوبی از جهت عرضه پیش‌بینی می‌شود.با توجه به تمامی این موارد همچنین وجود زمینه عرضه قدرتمند پسته در بازار داخلی همچنین ظرفیت‌های صادراتی گسترده در کنار نیاز به وجود یک بازار رسمی و همچنین استانداردسازی تولیدات وشیوه تحویل و تسویه وجوه به نظر می‌رسد نیاز به ایجاد رینگ مجزا برای پسته در بورس کالای ایران به یک ضرورت بدل شده که با توجه به ایجاد چنین بازاری، می‌توان در آینده چهره جدید از داد و ستد این کالای مهم را در بازارهای داخلی و حتی صادراتی رصد کرد.