دنیای اقتصاد : روز گذشته قیمت طلای جهانی در نیمه‌های روز با کاهش ۵ دلاری مواجه شد و این کاهش با تسری به بازار آتی سکه موجب شد که قیمت‌ها در این بازار هم با کاهش مواجه شوند، این در حالی است که طلای جهانی تا لحظه نگارش این گزارش پس از کنار گذاشتن کاهش قیمتی بازگشت قیمتی را آغاز کرده و به نوعی به سمت قیمت قبلی بازگشته است، اما بازار آتی سکه روند متناسبی را در پیش نگرفته است. در این زمینه باید گفت این روند که پیش از این هم تکرار شده است، به‌عنوان آسیبی برای بازار آتی سکه عنوان می‌شود و به نوعی در این زمینه این سوال ایجاد می‌شود که چرا بازار آتی سکه در یکسری روندهای افزایشی یا کاهشی با طلای جهانی همگام می‌شود ولی در روندهای بازگشت قیمتی که طلا در پیش می‌گیرد با این روند همگام نمی‌شود و به نوعی در تله صعودی و نزولی (که دنیای‌اقتصاد پیش از این به آن پرداخته است) گرفتار می‌شود. در این زمینه از سوی کارشناسان عنوان می‌شود که نوسان‌سازی صوری در بازار باعث می‌شود بازار آتی تحت‌تاثیر قرار گیرد و برخی فعالان که به نوعی فعالان خبره‌ای هم نیستند از این روند گول بخورند.

ترند یا روند در بازار آتی سکه همیشه مشخص است و به‌دلیل ثبات دلار روند آتی با قیمت طلای جهانی در حال نوسان است، ولی وقتی روند بازار جهانی در حال صعود است طبیعتا بازار سکه هم صعودی خواهد شد.اما در این صعود و نزول‌ها و در بالا و پایین شدن روندها گاهی پیش می‌آید که بازار منطقی عمل نمی‌کند که دلایل عمده‌ای دارد، از آن جمله می‌توان به این دلایل، فهرست‌وار اشاره کرد: قیمت نقدی سکه به‌عنوان دارایی پایه سکه آتی در بورس معامله نمی‌شود و در بازاری غیررسمی معامله می‌شود که این بازار غیررسمی می‌تواند تحت نفوذ عده‌ای بازی داده شود و باعث ایجاد روند تصنعی شود، در این رابطه اگر سکه نقدی در بورس مورد معامله قرار بگیرد سبب همگرایی بازارها می‌شود و اگر بازار طلای جهانی و دلار هم سقوط داشته باشند موجب ریزش بازار نقدی و آتی می‌شوند ولی در حال‌حاضر شاهد این هستیم که مثلا بازار آتی سکه در مسیر کاهش قرار دارد ولی سکه نقدی واکنشی از خود نشان نمی‌دهد و کاهشی نیست.

در این زمینه روز یکشنبه شاهد این بودیم که سکه تا نزدیک یک میلیون و ۲۱۳ هزار تومان افزایش پیدا کرد ولی سکه آتی از این روند تبعیت نکرد و نتوانست با این روند همگرا باشد، در این راستا روز گذشته هم بازار سکه نقدی کاهش قیمت پیدا کرد و سکه آتی هم کاهشی شد. در این رابطه است که صعود و نزول‌ها در بازارها همیشه مطابق با یکدیگر انجام نمی‌شود، این موضوع گاهی به اشخاصی مرتبط است که در بازار نقدی فروش کرده باشند، اینجا هم در بازار آتی فروش‌هایشان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند و در واقع تابلوهای آتی را دستکاری می‌کنند، به این دلیل که دارایی پایه در بورس معامله نمی‌شود. از طرفی به این دلیل که یکسری از کسانی که در بورس معامله می‌کنند به دلیل عدم مدیریت دارایی و سپرده «حدزیان» را رعایت نمی‌کنند، در روندها جا می‌مانند، به این معنا که اگر روند صعودی باشد در فروش و اگر روند نزولی باشد در خرید جا می‌مانند. از طرفی به دلیل نوسانات غیرمنطقی بازار نقدی و در واقع به این دلیل که این بازار غیررسمی است و کسی بر این بازار نظارت نمی‌کند و قیمت‌ها به‌صورت غیرنظارتی و غیرشفاف تعیین می‌شود، بازار نقدی دارای پارازیت و نوسان‌های غیرمنطقی است. در این راستا این روند به بازار آتی تسری پیدا می‌کند و بازار آتی بورس را از فلسفه‌ای که معتقد به شفاف‌سازی قیمت‌ها و بازارسازی است دور می‌کند، ‌طوری‌که در این زمینه منطقی‌تر و بهتر آن است که بازار نقدی هم در بورس فراهم شود و امکانات این موضوع هم کاملا فراهم است و مشکل خاصی در بورس در زمینه وجود تالار، تجهیزات، امکانات و نرم‌افزارها وجود ندارد.

در واقع عدم همگرایی بازار پول و سرمایه موجب ضرر مردم شده و باعث می‌شود برخی در بازار آتی متضرر شوند. در واقع باعث می‌شود که در بلندمدت بازار آتی برای مردم بی‌اعتمادی ایجاد کند و زحماتی که در این چند سال برای این بازار کشیده شده، کمرنگ شود. در این زمینه تجربه بازارهای آتی در دنیا (که در ایران تنها در زمینه بازار آتی سکه فعال است) نشان‌دهنده این است که بازار آتی است که روند قیمت را نسبت به بازار نقدی مشخص می‌کند، بنابراین شفافیت در رابطه با قیمت‌گذاری در آینده است که به روند قیمت‌گذاری زمان حال می‌تواند کمک کند، علاوه بر اینکه در بازارهای جهانی ابزارهای دیگری مثل آپشن درازمدت هم وجود دارند که روی معاملات آتی سوار می‌شوند.

برای مثال اگر برای دسامبر سال ۲۰۲۰ طلا معامله می‌شود، برای آن تاریخ معاملات آپشن هم برای معامله وجود دارد، بنابراین در درازمدت این روند به بازار ضرر وارد کرده و جذابیت بازار را از بین می‌برد، به عنوان مثال روز گذشته طلا از قیمت ۱۲۵۸ دلار به ۱۲۵۳ دلار رسید و بعد از این ریزش بازگشت قیمتی به روند قبل را داشت ولی قیمت‌های آتی بازگشت را تجربه نکرد. در این زمینه باید گفت عده‌ای که با فروش در قیمت‌های پایین سکه دست به عمل آربیتراژ زده‌اند، در حال‌حاضر با سودی که از بازار کاغذی و نقدی می‌گیرند به دو دلیل همیشه در مسیر سود قرار دارند. اول اینکه در بازار نقدی این سود را به‌دست می‌آورند و در بازار آتی هم با ایجاد روند‌های مخالف بازار علاوه بر اینکه باعث خطای عده‌ای می‌شوند، در این زمینه اگر معاملات آپشن بلند مدت را ایجاد کنیم و بازار نقدی را هم وارد بورس کنیم، چرخه کاملی را شکل خواهیم داد که در حال‌حاضر ناقص است، به عنوان مثال طی روز گذشته طلای جهانی با کاهش قیمت مواجه شد و به دنبال آن قیمت‌های آتی سکه هم با کاهش مواجه شد، بعد از آن طلا به مسیر قبلی بازگشت ولی سکه آتی همچنان منفعل باقی مانده و حرکتی نمی‌کند.

در این زمینه است که تله صعودی و نزولی پیوسته در بازار آتی سکه وجود دارد، به این معنا که در تله نزولی با کاهش قیمت جهانی طلا قیمت آتی سکه هم متعاقبا کاهش پیدا می‌کند ولی بعد از اینکه طلا کاهش را کنار زده و مسیر افزایشی را انتخاب می‌کند، بازار آتی سکه به مسیر قبلی باز نمی‌گردد که این روند در تله‌صعودی بالعکس است. راهکارهای موجود برای قرار نگرفتن بازار آتی سکه در چنین شرایطی با دو عامل سنجیده می‌شود؛ کشف قیمت بازار سکه نقدی در بورس صورت گیرد و برای سررسیدهای دورتر معاملات آپشن تعریف شود.

واکاوی پارازیت‌های غیرمنطقی در بازار آتی