آغاز معاملات اوراق سپرده کالایی زعفران

دنیای اقتصاد: اهمیت کشت زعفران در نیمه شرقی کشور به حدی برجسته است که به تنهایی به ایجاد بازاری منسجم و رسمی نیاز دارد که این ضرورت هم‌اکنون در بورس کالای ایران رقم خورده است.

روز گذشته با حضور جمعی از مقامات ارشد از جمله مهندس علی‌اکبر مهرفرد قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی، دکتر حسن امیری معاون سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین مهندس حسین صفایی مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران و دکتر حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، معاملات گواهی سپرده زعفران به‌طور رسمی در شهر مقدس مشهد افتتاح شد. رونق روز‌افزون معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا به کمک داد و ستد اوراق سپرده کالایی گندم یا معاملات جو دامی، ذرت یا شکر نشان‌دهنده برتری جایگاه محصولات کشاورزی در بورس کالاست؛ هرچند که از این پس زعفران و پسته نیز به این لیست افزوده می‌شود. آغاز به کار معاملات گواهی سپرده کالایی زعفران را می‌توان گامی جدید در مسیر تقویت داد و ستد زعفران در کشور دانست که با ایجاد این بازار رسمی، جایگاه تولیدکنندگان و داد‌و‌ستد این کالا تقویت روز افزونی را تجربه خواهد کرد. شاید ضعف عرضه‌های صادراتی کشورمان در بازارهای جهانی زعفران را بتوان با عرضه این کالا در بازاری رسمی پوشش داد.

واقعیت آن است که ایران مهم‌ترین تولیدکننده زعفران در دنیاست؛ اما به‌دلیل برخی مشکلات، برخی کشورهای همسایه در تلاشند بازار زعفران ایران را به‌خود اختصاص دهند. چندی پیش زعفران در بورس کالای ایران مورد پذیرش قرار گرفت، ولی هم‌اکنون شاهد آغاز به کار رسمی داد و ستد اوراق سپرده کالایی روی این کالا هستیم که پتانسیلی جدی را برای ایجاد بازاری رسمی و امن ایجاد می‌کند. ذات داد‌و‌ستد این محصول کشاورزی در بورس کالای ایران از سال ۸۷ تاکنون، خود به تنهایی پتانسیلی جدی برای امیدواری به این شیوه معاملاتی است.

به گزارش پایگاه خبری بورس کالای ایران، در ابتدای این مراسم نخستین معامله رسمی گواهی سپرده زعفران در سامانه www.tsetmc.com بین نماینده اتحادیه مرکزی تعاون روستایی به‌عنوان خریدار و اتحادیه تعاون روستایی استان خراسان رضوی به‌عنوان فروشنده انجام شد و در نهایت طی معاملات امروز، یک کیلو و ۱۶۰ گرم زعفران ایرانی به ارزش بیش از ۵۰ میلیون ریال در قالب گواهی سپرده کالایی به فروش رفت. پس از انجام نخستین معامله گواهی سپرده زعفران، امیر مسعود پژمان پور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های روستایی استان خراسان رضوی به‌عنوان میزبان، عنوان کرد: بیش از ۱۶۰ هزار خانوار کشاورز در حوزه زعفران به‌عنوان کالایی ارزشمند، فعال هستند؛ اما به دلیل نبود برنامه‌ریزی مناسب، نوسانات قیمت و نبود بازاری متشکل برای کشف واقعی قیمت زعفران، این خانوارها جزو ضعیف‌ترین اقشار هستند. برهمین اساس درصدد هستیم با استفاده از مکانیزم‌های بورس کالا، حرکتی روبه جلو در زمینه بازاریابی، ایجاد بازاری پایدار، کوتاه کردن دست دلالان و حل مشکلات نقدینگی کشاورزان کشور انجام دهیم. در این مراسم، حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران با اعلام قدردانی نسبت به حضور مقامات ارشد بازار سرمایه و وزارت جهاد کشاورزی گفت: معاملات زعفران در بورس کالای ایران هم به‌صورت گواهی سپرده کالایی و هم در بازار فیزیکی به‌صورت نقد، سلف و نسیه انجام می‌شود. مدیرعامل بورس کالای ایران به مزایای معاملات زعفران به شیوه گواهی سپرده کالایی اشاره کرد و گفت: امکان ورود کشاورزان به معاملات و فروش محصولات خود، تسهیل در فروش محصول و دریافت سریع وجه، امکان انجام معاملات در سطح خرد و کلان، عرضه مستمر و کشف نرخ روزانه و کاهش هزینه‌های جابه جایی محصول از جمله مزایای راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران در بورس کالا است. سلطانی‌نژاد افزود: همچنین ارتقای کیفی و استاندارد‌سازی کالا و کمک به ارتقای برند زعفران ایرانی با توجه به انتشار اطلاعات قیمت‌ها و حجم معاملات به‌صورت برخط و از طریق اینترنت در نماد زعفران و نیز امکان حضور مستقیم خریداران بین‌المللی در این معاملات از دیگر مزایای راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران به شمار می‌رود.

جزئیات معاملات گواهی سپرده زعفران

دکتر سلطانی‌نژاد در ادامه به جزئیات معاملات گواهی سپرده زعفران اشاره کرد و گفت: در معاملات گواهی سپرده کالایی، کشاورزان محصول خود را به انبارهای تحت کلید بورس کالا می‌سپارند و معادل میزان محصول انبار شده که دارای استانداردهای لازم است، گواهی سپرده یا همان قبض انبار دریافت کرده و با مراجعه به کارگزاری‌های مجاز، محصول خود را روی تابلوی معاملات می‌برند تا شاهد ثبت عرضه، تقاضا و کشف واقعی قیمت زعفران در بورس کالا باشیم. وی به موارد قابل توجه در نگهداری زعفران در انبارها اشاره کرد و توضیح داد: برای ارزیابی و نمونه‌گیری زعفران، مبلغ ۱۵۰ هزار ریال به ازای هر کیلوگرم به‌صورت نقدی به انباردار پرداخت می‌شود. همچنین انبار‌دار مجاز است برای ارزیابی محصول حداکثر تا ۳ گرم از کالا به ازای هر محموله را برای آزمون استخراج و تشخیص رنگ‌های افزودنی را مورد استفاده قرار دهد و قبض انبار را براساس وزن خالص صادر کند. وی ادامه داد: مدت زمان لازم برای ارزیابی کالا، ۲۴ ساعت پس از زمان دریافت کالا است که در این مدت محصول در قرنطینه انبار باقی می‌ماند و امکان عودت آن به مالک کالا وجود ندارد که در صورت عدم انطباق با استاندارد مشخص شده، محصول به مالک بازگردانده می‌شود که البته در غیر این صورت، قبض انبار صادر می‌شود. مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: معاملات گواهی سپرده زعفران در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۵ و ۳۰ دقیقه انجام شده و وجه حاصل از معامله، ظرف دو روز کاری پس از انجام معامله با لحاظ هزینه‌های انبارداری و کارمزد معاملات به حساب دارنده زعفران واریز می‌شود. سلطانی‌نژاد همچنین به هزینه‌های انبارداری اشاره کرد و گفت: هزینه‌های انبارداری برای این محصول به مبلغ یک ریال به‌صورت روزانه به ازای هر گرم بوده و حداکثر مدت نگهداری در انبار اتحادیه تعاونی‌های روستایی خراسان رضوی تا پایان بهمن ۹۶ است.

آمار معاملات بورس کالا در سال 95

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به آمار معاملات بازار فیزیکی بورس کالای ایران در سال ۹۵ اشاره کرد و گفت: از ابتدای امسال تا ۱۵ بهمن ماه، ۲۲ میلیون و ۱۷۰ هزار تن انواع محصول به ارزش بیش از ۳۱۶ هزار میلیارد ریال در بورس کالا مورد معامله قرار گرفته است. وی به آمار معاملات سپرده کالایی در بورس کالا اشاره کرد و افزود: از ابتدای امسال تا ۱۵ بهمن ماه ۴۲۱ هزار و ۴۶۸ تن گواهی سپرده جو و ذرت و ۹ هزار و ۶۹۵ عدد سکه طلا در مجموع به ارزش ۳ هزار و ۲۰۷ میلیارد ریال در بخش معاملات گواهی سپرده کالایی بورس کالا مورد دادوستد قرار گرفته است. سلطانی‌نژاد در پایان به معاملات بازار مشتقه اشاره کرد و گفت: از ابتدای سال ۹۵ تا ۱۵ بهمن ماه در مجموع بیش از ۲ میلیون و ۷۹۱ هزار قرارداد مشتقه به ارزش ۳۳۰ هزار و ۵۲۲ میلیارد ریال در بورس کالا مورد داد و ستد قرار گرفته که از این میان ۳۰ هزار قرارداد مربوط به قراردادهای اختیار معامله و ۲ میلیون و ۷۶۱ هزار قرارداد مربوط به قراردادهای آتی بوده است.