حمزه بهادیوند چگینی: نگاهی به آمارهای رشد اقتصادی کشورهای بزرگ دنیا که اتفاقا اغلب آنها جزو مصرف‌کننده‌های اصلی محصولات پایه نیز محسوب می‌شوند نشان می‌دهد رشد اقتصادی این کشورها در سال جاری و سال آینده برای آنها روندهای متفاوتی دارد و به عبارتی از یک نظم خاص پیروی نمی‌کند. به‌عنوان مثال انتظار می‌رود هند و روسیه در سال جاری و سال آینده رقم ثابتی خواهد ماند و این در حالی است که رشد اقتصادی چین و کشورهای نوظهور با کاهش روبه‌رو‌ خواهند شد.

این در شرایطی است که رشد اقتصادی کشورهای عضو منطقه منا، آمریکا، منطقه یورو، آمریکای لاتین و برزیل با روند رو به رشد قابل قبولی مواجه خواهند شد. به این ترتیب باید گفت برخی کشورهای مهم جهان به استثنای کشورهای نوظهور به اضافه چین در دو سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ حرکت‌های خوبی را در حوزه اقتصاد کلان تجربه خواهند کرد. این موضوع نشان‌دهنده منطقه‌ای شدن رشد اقتصادی در جهان است که می‌تواند به منطقه‌ای شدن تقاضا نیز برای بسیاری از بازارها منتهی شود. برخی کارشناسان جهانی به نقش مهم و موثری که کشورهایی همچون چین و هند و کشورهای نوظهور در بازارهای کالایی ایفا می‌کنند اشاره کرده و می‌گویند افت رشد اقتصادی این کشورها و حتی ثبات آن می‌تواند شرایط عدم اطمینان فراوانی را برای بازارهای کالایی ایجاد کند. به عقیده آنها مثلا چین سالانه بیش از ۷۰۰ میلیون تن فولاد مصرف می‌کند و این در حالی است که این میزان برای اقتصاد آمریکا در حدود ۱۲۰ میلیون تن بیشتر نیست.

هند سالانه ۸۰ میلیون تن مصرف فولاد دارد و این رقم برای حوزه منا حدود ۷۵ میلیون تن است. با توجه به این آمار و ارقام باید گفت چین به تنهایی بیش از مجموع بازارهای جهان مصرف می‌کند. در بازار مس، چین حدود ۴۰ درصد تقاضای مس دنیا را در اختیار دارد و این رقم برای کل اروپا به ۱۶درصد می‌رسد یا کل آسیا منهای چین ۲۴ درصد کل تقاضای دنیا را برای مس به خود اختصاص داده است. همچنین چین ۴۵ درصد از تقاضای آلومینیوم جهان را به خود اختصاص می‌دهد و این رقم برای اروپا ۱۵، آسیا ۲۰ و آمریکای شمالی ۱۱ درصد بیشتر نیست. به عبارتی با استناد به این آمارها باید گفت نقش اقتصاد چین در بازارهای کالایی جهان به شدت نقش پررنگی است و کاهش رشد اقتصادی این کشور که انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۸ نیز به رغم سیاست‌های حمایتی دولت در این کشور با کاهش روبه‌رو‌ شود را می‌توان یک ریسک و شرایط عدم اطمینان مهم در بازارهای پایه تلقی کرد.

عملکرد اولین ماه 2017

در این بین نگاهی به بازارهای کالایی در ژانویه ۲۰۱۷ نشان‌دهنده آن است که در گروه‌های کالایی فولاد، آلومینیوم، مس، نیکل و روی با رشد قیمت در بازارهای جهانی روبه‌رو‌ بوده‌ایم و این در حالی است که بازارهای زغال‌سنگ و سنگ‌آهن با کاهش قیمت روبه‌رو‌ شده‌اند. در این بین بازار نیکل با ۶درصد رشد بیشترین و فولاد با ۲/ ۰ درصد کمترین افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند و این در حالی است که در این مدت زغال‌سنگ ۷/ ۵ و سنگ‌آهن ۹/ ۱ درصد افت قیمت را تجربه کرده‌اند.

به این ترتیب به‌طور میانگین باید گفت این بازارها ماه اول سال جاری را با خوش بینی آغاز کرده‌اند و سیگنال‌های دلگرم‌کننده‌ای را نیز برای ماه‌های آتی فرستاده‌اند. مثلا قیمت نفت در ژانویه روند افزایشی داشته است. قیمت نفت آمریکا نیز در ماه ژانویه به‌طور نسبتا مداوم با افزایش روبه‌رو‌ شد و به نزدیکی ۵۳ دلار در هر بشکه رسید که البته در این بین نوسانات روزانه نیز دیده می‌شود.

در عین حال آنطور که داده‌های جهانی نشان می‌دهند میزان تولید خودرو در جهان نیز در سال گذشته با تحرک مناسبی روبه‌رو‌ شده و انتظار می‌رود در سال جاری میلادی نیز تقویت شود که رشد ۴ درصدی برای این محصول را پیش‌بینی می‌کنند. این در حالی است که پیش‌بینی رشد ساخت و ساز نیز از همین قاعده پیروی می‌کند و به این ترتیب باید گفت سیگنال‌های امیدوار‌کننده‌ای در سال جاری مشاهده می‌شود.

تمرکز منطقه‌ای در بازارهای کالا

در بحث رشد کشورها نیز آمارهای مبتنی بر توسعه اقتصادی در سال جاری می‌تواند سیگنال‌های مهمی به بازارهای پایه بفرستد که خمیرمایه تحلیل‌های مرتبط با این بازارها است. به‌عنوان مثال بانک جهانی انتظار دارد در سال جاری اقتصادهای پیشرفته جهان رشد مناسبی را تجربه کنند؛ مثلا در صورتی که پیش‌بینی‌های این بانک درست باشد و اقتصاد هند بتواند از رشد ۷‌درصدی فعلی به رشد ۶/ ۷ درصدی برسد یا اقتصاد ایالات متحده از رشد ۶/ ۱ به ۲/ ۲ درصد ارتقا یابد و در عین حال کشورهای درحال توسعه با ۸/ ۰ واحد رشد اقتصادی بتوانند تولید خود را با ۲/ ۴ درصد رشد همراه سازند نیاز به محصولات و کالاهای اساسی در جهان با رونق مناسبی روبه‌رو‌ خواهد شد.

گفته می‌شود یکی دیگر از اتفاقاتی که در این مسیر قابل پیش‌بینی است منطقه‌ای شدن تقاضا برای کالاهای پایه است به نوعی که انتظار می‌رود آسیا بتواند با تقاضای بیشتر، مصرف بیشتر و تحرک بیشتر تجارت به سمت این منطقه بازارها را به سمت خود متمایل کند. در عین حال انتظار می‌رود در کشورهایی مثل حوزه آمریکای شمالی نیز وضعیت نسبتا مشابهی با شدت کمتر تجربه شود که این موضوعات از قطبی شدن جهان در بازارهای کالایی حکایت دارند. این در شرایطی است که همچنان پیش‌بینی می‌شود چالش‌های مربوط به قیمت در ایالات متحده بر قوت خود باقی باشد یا حرکت به سمت بازارهای کاغذی در جهان مقدم بر بازارهای فیزیکی تداوم یابد.

مساله دیگر که بیزینس اینسایدر نیز اخیرا به آن اشاره کرده معضلات تجاری بین ایالات متحده و چین است که البته با کشورهای دیگر نیز که برخی همچون استرالیا معدنی هستند ممکن است تشدید شود. تغییرات نرخ دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر، تغییرات قیمتی در ارزهای معتبر مثل یوآن و ین، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و... همگی تعیین‌کننده مسیرهای آتی بازارهای پایه در جهان در سال جاری محسوب می‌شوند.

سیگنال منطقه‌ای شدن تقاضای بازار

سیگنال منطقه‌ای شدن تقاضای بازار