حمزه بهادیوند چگینی: روند حرکتی بازارهای فلزات پایه در جهان در یک ماه گذشته نشان می‌دهد این بازارها بعد از رشدهای قابل‌ملاحظه ناشی از پیروزی ترامپ در انتخابات به‌طور محسوسی در مسیر تعدیل قرار گرفته‌اند. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد قیمت مس در یک ماه گذشته ۵/ ۱۸ درصد رشد را تجربه کرده که مسیری صعودی را نشان می‌دهد، هرچند این مسیر از اواخر نوامبر (هفته گذشته) کمی در مسیر کاهشی قرار گرفته است.قیمت مس در پایان نوامبر به ۵ هزار و ۷۵۶ دلار رسیده است. در بازار سرب اما قیمت در ماه نوامبر ۶/ ۱۴ درصد رشد را تجربه کرد و به ۲ هزار و ۳۱۸ دلار در هر تن رسید که صعود ممتدی را نشان می‌دهد که البته در هفته گذشته با کمی تعدیل قیمتی روبه‌رو‌ شده است. این روند در بازار نیکل نیز با افزایش ۵ درصدی قیمت همراه بود. در این بازار قیمت نیکل که تا ۱۱ نوامبر به ۵ هزار و ۳۰۰ دلار در هر تن رسیده بود در پایان ماه به ۴ هزار و ۹۸۰ دلار رسید. بهای روی نیز در بازارهای جهانی در ماه نوامبر بیش از ۱۸ درصد رشد کرد و به ۲ هزار و ۷۰۷ دلار رسید.

این در حالی است که قیمت این فلز در تاریخ ۲۶ نوامبر بالاتر از ۲ هزار و ۹۰۰ دلار بود. تنها بازاری که از این قاعده کلی تبعیت نمی‌کند بازار آلومینیوم است که با نوسانات مداوم و شدیدی روبه‌رو‌ بود و در مجموع با اندکی کاهش قیمت نیز در پایان ماه نوامبر روبه‌رو‌ شد. در این بین اما بررسی‌ها از بازارهای فلزات پایه نشان می‌دهد که به‌رغم کاهش قیمت‌ها برای این کالاها در هفته گذشته که به نوعی شبیه استراحت قیمتی برای کالاها بوده است، اما بازار پتانسیل بالایی برای از سرگیری مجدد قیمت‌ها دارد. در این مسیر سه فاکتور موثر نیز قابل ارزیابی است که این سه عبارتند از تشدید احتمال افزایش نرخ بهره آمریکا در ماه جاری، افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی بعد از توافق اوپک و در نهایت اثرات تشدید‌کننده دلار بر بازارهای جهانی. این سه عامل پیش از این نیز در گزارش‌های دیگر مورد ارزیابی قرار گرفته ولی تداوم اثرات آنها بر بازارها و تشدید این تاثیرات همچنان قابل ارزیابی است. تا پیش از این پیش‌بینی‌ها بر تداوم روند گاوی در بازارهای فلزات پایه بود و با آنکه این پیش‌بینی‌ها اندکی تعدیل شده اما هنوز انتظار داریم تقاضا برای این دسته از کالاها باز هم افزایشی باشد که عامل محرکی برای قیمت‌ها محسوب می‌شود. به‌خصوص این خطرات زمانی پررنگ‌تر می‌شوند که افزایش تقاضا با هدف ارتقای حجم ذخایر و ارتقای ظرفیت‌های سفته‌بازی که هنوز به بازارها تزریق نشده‌اند، آغاز شوند که در این صورت باید گفت با ضریب فزاینده به سمت افزایش قیمت‌ها حرکت خواهیم کرد.

سوالی که اغلب در این مرحله مطرح می‌شود آن است که آیا بازارها از ظرفیت‌های لازم برای صعودهای غیرطبیعی برخوردار هستند و همین‌طور سقف‌های قیمتی که می‌توان برای فلزات پایه متصور بود چه ارقامی است؟‌ برای این منظور به قیمت‌هایی که فلزات پایه در یک روند ۱۰‌ساله طی کرده‌اند مراجعه می‌کنیم. در مورد مس در فاصله ۱۰ سال گذشته بالاترین قیمتی که مس توانسته تجربه کند رقمی در نزدیکی ۱۰هزار دلار در هر تن بوده است که در سال ۲۰۱۱ ثبت شده است. برای سایر فلزات پایه نیز آلومینیوم در قیمت آلومینیوم در رقم ۳ هزار و ۵۰ دلار در همان سال، سرب در قیمت ۴ هزار دلار در سال ۲۰۰۸، نیکل با قیمت ۵۵ هزار دلار در سال ۲۰۰۸، قلع با قیمت ۳۲ هزار دلار در سال ۲۰۱۰ و روی با قیمت ۴ هزار و ۵۵۰ دلار در سال ۲۰۰۷ توانسته‌اند مهم‌ترین‌ سقف‌های قیمتی خود را در ۱۰ سال گذشته بسازند. در این رابطه باید گفت هنوز مسیر نسبتا طولانی برای رسیدن به سقف‌های قیمتی فلزات پایه وجود دارد که نشان می‌دهد پتانسیل‌های افزایش قیمتی در این بازارها کم نیستند.

در بازار داخلی فلزات پایه چه خبر؟

نگاهی به روند حرکتی بازار مس از ابتدای مهر ماه تاکنون حکایت از آن دارد که این بازار متناسب با قیمت‌های جهانی فلزات پایه در بازارهای جهانی و بورس لندن در بازار ما نیز هم در بورس کالا و هم بازار آزاد با روند افزایشی روبه‌رو‌ شده است. این در حالی است که این روند به‌طور خاص از دو روز مانده به انتخابات ایالات متحده با شیب تندی آغاز شد و هنوز نیز ادامه دارد. طبق بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» قیمت مس مفتول در بورس کالا در مدت مورد بررسی از ۱۷ هزار و ۶۰۵ تومان در هر کیلو به ۲۲ هزار و ۸۴۰ تومان رسیده است (رشد ۷/ ۲۹ درصدی). در همین مدت مس کاتد در بورس کالای ایران از قیمت ۱۶ هزار و ۸۳۰ تومان به ۲۲ هزار و ۷۹۵ تومان رسیده است (رشد ۴/ ۳۵درصدی). به این ترتیب متاثر از دو عامل همزمان یعنی افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی از یک طرف و رشد قیمت دلار از سوی دیگر بهای مس در تالار بورس کالای ایران و در بازار آزاد با رشد چشمگیری روبه‌رو‌ شده است. طی مدت مورد بررسی قیمت دلار حدود ۳۰۰ تومان افزایش را تجربه کرده است که این میزان رشد قیمت اثر فوری خود را بر بازار نشان داده است. این در حالی است که به رغم تقاضای محدود در بخش مس‌مفتول، تقاضا برای مس کاتد حتی از ۵ هزار تن نیز در برخی روزهای عرضه فراتر رفت.

به‌طور میانگین میزان تقاضا در دو ماه و نیم گذشته حدود ۳ هزار تن بوده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل حداقل هزار تن بالاتر است که این موضوع نشان می‌دهد اقبال به خرید مس کاتد افزایش یافته و افزایش قیمت‌ها در این بخش توانسته اثرات خود را نشان دهد. با این حال در مورد مفتول شاهد چنین شرایطی نیستیم به‌طوری‌که طی مدت مورد بررسی میانگین تقاضا در بورس کالا رقمی در حدود ۸۰۰ تن بوده است. در این بین کارشناسان هنوز از آینده بازار مس در کشور ناامیدند و معتقدند هنوز شرایط لازم برای رونق معاملات در این بازار ایجاد نشده است. به عقیده آنها تقاضا برای مس در کشور ما چندان بالا نیست و این فلز اغلب با تقاضای حقیقی روبه‌رو‌ است و این موضوع نیز باعث شده است میزان جهش‌ها در آن موقتی و تاحدی همراه و هماهنگ با قیمت‌ها باشد. با این حال مثلا مفتول واکنش‌های کمتری را همواره از خود نشان می‌دهد و این موضوع در مورد کاتد که کاربرد وسیع‌تری در بخش‌های مختلف دارد شدیدتر است. همین عامل نیز باعث شده است در این بازار هیجانات بیشتری را شاهد باشیم. به عقیده فعالان بازار مس، در شرایط کنونی سه عامل می‌تواند بازار را در کنترل خود درآورد؛ نخست افزایش قیمت نفت است. موضوع دیگر ارائه بودجه سال جدید و پیش‌بینی افزایش هزینه‌های عمرانی است که به تحرک بخش‌های مختلف منتهی می‌شود. موضوع سوم نقطه جدید کف قیمتی برای دلار است که می‌تواند به تحریک بیشتر بازار فلزات پایه از جمله مس منجر شود.

فضای خالی برای رشد فلزات پایه