فولاد در گردونه برترین‌های بازار

محمدحسین بابالو: جهش قیمت‌ها در بازار فولاد توانست گوی سبقت را از سایر بازارهای مشابه ربوده و با رشد بیش از ۴ درصد در یک روز، به گردونه برترین‌ها در بازارهای کالایی بازگردد. جهش قیمت‌ها در بازار میلگرد شدیدتر از سایر بازارها بوده که در کنار بسته شدن فروش بسیاری از کارخانه‌ها، شاهد رشد چند‌مرتبه‌ای قیمت‌ها در بازار داخلی فولاد بوده‌ایم. به نظر می‌رسد نتیجه تلاش‌ها و جلسات در انجمن تولیدکنندگان فولاد به منظور مدیریت بازار در حال خودنمایی است. این در حالی است که باوجود ضعف عرضه‌ها، تقاضای مؤثر از سوی مصرف‌کنندگان نهایی هنوز هم ضعیف است، ولی برخی معاملات با رویکرد سفته‌بازی قابل مشاهده بوده است. در هر حال بازار از لحاظ وضعیت بنیادین خود، چندان شرایط متعادل و مطلوبی نداشته، حجم معاملات محدود بوده و خریدار امروز مطمئن نیست که آیا فردا می‌تواند کالای خریداری شده خود را به فروش برساند یا خیر. همین ابهامات تاکنون اجازه نداده بازار از مسیری بنیادین و منطقی، به سمت رشد نرخ و تقویت معاملات حرکت کند. در هر حال بازار فولاد نیز جزئی از اقتصاد کشور به شمار می‌آید و تا زمانی که چرخ اقتصاد به خوبی نچرخد، چرخ بازار فولاد نیز به درستی نخواهد چرخید.

بازار فولاد و جهش قیمتی جدید

از اواسط هفته گذشته اثرات و شواهدی از رشد قیمت‌ها پدید آمد و هر چقدر زمان سپری شد، دیدیم که جرقه‌های رشد قیمت درخشان‌تر از پیش خودنمایی کرده و نهایتا روز گذشته، بازار به سمت قله‌هایی مرتفع از رشد قیمت‌ها؛ جهشی مثال زدنی را تجربه کرد. بسته شدن فروش بسیاری از واحدهای فولادی همچون فولاد قزوین یا کارخانه‌شمس سپهر یا برخی دیگر از تولیدکنندگان کوچک و بزرگ، پا پس کشیدن بسیاری از مصرف‌کنندگان نهایی، خودنمایی شکننده سفته بازی و خرید به منظور سودآوری با رشد قیمت‌ها، کاهش حجم معاملات و پایین بودن حجم تولید در بسیاری از واحدها و عقب‌نشینی عرضه‌کنندگان اصلی را می‌توان از دلایلی برشمرد که بر پایه آنها، رشد قیمت‌ها آغاز شده، خودنمایی کرده و سپس شتاب گرفته است. این در حالی است که مصادف با روزهای سرد سال، بروز مشکلات آب و هوایی و دشواری‌های حمل‌ونقل‌ جاده‌ای؛ کاهش قیمت مصنوعات فولادی به دلیل افت تقاضا را می‌توان مهم‌ترین انتظار سنتی بازار در روزهای پیش رو به حساب آورد ولی دقیقا عکس این انتظار محقق شد و بازار به سمت رشد نسبی قیمت‌ها گام برداشته است. با توجه به تجربه ۵ جرقه رشد قیمت‌ها در بازار آزاد تا پیش از ماه محرم در کنار تلاش‌ها برای مدیریت بازار و همچنین وجود تجربه قیمت‌هایی بیش از ۱۸۰۰ تومان در بازار میلگرد، هم اکنون این نگرانی وجود دارد که باز هم شاهد ادامه رشد قیمت‌ها باشیم، اگرچه این ادعا با داده‌های متناقض بسیاری رو‌به‌رو است. در هر حال شرایط برای ادامه رشد قیمت‌ها مهیاست، ولی مشخص نیست در صورت خرید با قیمت‌های فعلی و حتی رشد نرخ‌ها در بازار آزاد، آیا می‌توان کالاهای خریداری شده را با سودی منطقی به فروش رسانید که همین ویژگی در کنار ضعف جدی تقاضا، می‌تواند بازار پیش رو را بسیار خطرناک جلوه دهد.

امکان سوخت‌گیری قیمت‌های داخلی از بازار جهانی

نکته دیگر را باید در رشد قیمت‌های جهانی جست‌وجو کرد، زیرا از یکسو بهای زغال‌سنگ به سطوحی رویایی دست یافته و از سوی دیگر قیمت سنگ آهن نیز در مسیر رشد قرار گرفته است. این موارد که در نهایت به افزایش قیمت تمام شده فولاد منجر خواهد شد، سیگنالی بنیادین از رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی به شمار می‌آید ولی هنوز این انتظار آن گونه که باید و شاید محقق نشده است. نشانه‌های رشد قیمت‌های جهانی با توجه به تجربه جهش قیمت‌ها در اسفندماه سال قبل این احتمال را یادآوری می‌کند که ممکن است رشد فعلی قیمت‌ها در بازار آزاد از سوی قیمت‌های جهانی هم سوخت‌گیری کرده باشد. به عبارت ساده‌تر با توجه به امکان رشد بیشتر قیمت‌های جهانی و همزمان شدن با افزایش قیمت‌های داخلی و تجربه‌های پیشین باید این احتمال را مد‌نظر قرار داد که قیمت‌های داخلی به کمک نرخ‌های جهانی تا سطوحی مثال زدنی افزایش یابد بنابراین باید این امکان را گوشزد کرد که ممکن است رشد قیمت‌های فعلی باز هم ادامه یافته و تا سطوحی جذاب شاید تا قیمت‌هایی مشابه ابتدای سال جاری تقویت شود. هرچند این ادعا تنها یک احتمال است ولی باید امکان پذیر بودن آن را هشدار داد.

وضعیت معاملات آرام ذوب‌آهن در بورس کالا

با توجه به جایگاه ذوب‌آهن اصفهان به‌عنوان مهم‌ترین‌ تولیدکننده و عرضه‌کننده فولادهای ساختمانی در بورس کالا و بازارهای داخلی، می‌توان شرایط این تولیدکننده و ویژگی‌های فروش آن را به‌عنوان ملاک و مصداقی برای وضعیت کلی
داد و‌ستدها در بازار فولاد به شمار آورد. نگاهی به نمودار و جدول نشان می‌دهد در ماه‌های اخیر شاهد معامله ماهیانه رقمی بیش از 100 هزار تن برای انواع تیرآهن و میلگرد در بورس کالا هستیم که همان تقاضای سنتی را نشان داده و البته به نسبت سال‌های قبل از رکود کلی در بازار نیز حکایت می‌کند. این در حالی است که با توجه به جهش حجم معاملات در اسفندماه سال گذشته، پایین بودن حجم معاملات در ماه‌های پس از آن توجیه پذیر بوده هرچند همین معاملات نیز حالت سلف داشته و در این زمان یعنی در 3 ماه ابتدایی سال جاری، زمان تحویل فیزیکی بسیاری از محموله‌های مورد معامله در سال قبل فرارسیده بود. همین موارد در کنار جهش قیمت‌ها در اسفندماه سال قبل نشان می‌دهد که حجم معاملات بیشتر به وضعیت بازار مربوط بوده است تا حجم تقاضای موثر هرچند که در معاملات سلف، زمان تحویل با تعویق رو‌به‌رو است. با توجه به این شرایط و در کنار انتظار از بهبود وضعیت بازار در روزهای پیش‌رو، شاید بتوان باز‌هم به افزایش حجم معامله تولیدات ذوب‌آهن در بورس کالا، امیدوار بود. با توجه به این موارد و با فرض تحویل فیزیکی معاملات ذوب‌آهن در بورس کالا، در ماه‌های پیش‌رو رقمی نزدیک به 100 هزار تن و یا بیشتر انوع مصنوعات فولادی به بازار داخلی تغذیه خواهد شد که نشان‌دهنده ثبات نسبی بازار است. با توجه به این مطلب و در صورتی که تقاضای مؤثر تغییر چندانی نداشته باشد، بازار داخلی پتانسیل تغییر چهره چندانی را از این مبدأ نخواهد داشت، بنابراین خودنمایی تقاضای سفته‌بازی می‌تواند با دگرگونی‌هایی در بورس و بازار همراه شود.

سوالی که در این بین مطرح می‌شود این نکته است که چه سرنوشتی برای اوراق سپرده کالایی رقم خورده است و چرا تاکنون، این شیوه معامله اجرایی نشده تا یک خریدار بتواند برای خرید یک یا چند ظرفیت مصنوعات فولادی از بورس کالا پیشقدم شده و کالای خود را به صورت فیزیکی و از انبار تحویل بگیرد. حال که بازار میل خود را به رشد قیمت‌ها و رشد تقاضای سفته بازی نشان داده، بهتر است با مدیریت منطقی بازار و تعیین قیمتی مترادف با وضعیت کلی و واقعی عرضه و تقاضا، به سمت رشد حجم معاملات پیش برویم، زیرا حذف یک مصرف‌کننده یا حتی کاهش تقاضای موثری نزدیک به یک تن در هر منطقه‌ای از کشور، نشان دهنده عقب‌نشینی خریداران خواهد بود. در هر حال این بازار تجربه قیمت‌هایی بالای 1800 تومان را داشته و همچنین فعالان بازار پله‌های رشد نرخ را نیز در ماه‌های گذشته به یاد دارند، بنابراین در برابر مدیریت دست ساخته بازار به گونه‌های مختلف مقاومت خواهد کرد. در پایان باید به این مطلب اشاره کرد که سرنوشت بازار مبهم‌تر از چیزی است که به چشم می‌آید، زیرا بازگشت قیمتی آن هم از اواسط هفته جاری یا حتی رسیدن به سقف‌های قیمتی نزدیک به 1800 تومان، هر دو در این بازار محتمل خواهد بود، بنابراین بهتر است با بررسی رفتار بازیگران برجسته و رصد حجم خرید واقعی حتی خریدهای انباری، دورنمای بازار را با اعتماد بیشتری مورد بررسی قرار داد.

مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار فولاد در روزها و هفته‌های اخیر

کاهش نسبی حجم تولید در بسیاری از واحدهای صنعتی مخصوصا در بخش نورد میلگرد و یا تولید شمش
پایین بودن نسبی حجم عرضه در بازار داخلی
بسته‌شدن فروش در بسیاری از واحدهای تولیدی و دفاتر فروش در بازار فولاد
عدم وجود گسترده و چشمگیر تقاضای مؤثر از سوی مصرف‌کنندگان نهایی در کنار خودنمایی شکننده تقاضای سفته بازی
فرارسیدن روزهای سرد سال و احتمال بروز برخی مشکلات در حمل و نقل زمینی مصنوعات فولادی
وجود جو بیم و امید از آینده بازار فولاد که جذابیت خرید را با ترس همراه ساخته است.
ادامه افزایش قیمت‌های جهانی زغال‌سنگ و قرار گرفتن بهای این کالا در سطوحی رویایی
افزایش قیمت سنگ آهن در بازارهای جهانی در کنار افزایش موجودی انبارها
عدم خودنمایی جدی رشد قیمت فولاد در بازارهای جهانی هرچند که با افزایش هزینه تولید، این امکان به‌صورتی قدرتمند وجود دارد.
تلاش‌های گسترده انجمن تولیدکنندگان فولاد در کنار برگزاری جلسات متعدد به منظور همبستگی طرف عرضه و مدیریت بازار
نگرانی فعالان بازار از جهش مجدد و شتابان قیمت‌ها در روزهای پیش‌رو در کنار نگرانی از احتمال عقب‌نشینی جدی خریداران که جذابیت خرید را در روزهای جاری کاهش داده است.
ثبات نسبی بازار فولاد در هفته‌های گذشته آن هم پس از تجربه ۵ جرقه رشد قیمتی تا قبل از آغاز ماه محرم که نگرانی از جهش جدی قیمت‌ها را تقویت کرده است.
دورنمای مبهم بازار فولاد و بروز سیگنال‌هایی متناقض