بار رکود مسکن روی دوش فولاد

دنیای اقتصاد: رکود صنایع فولادی از سال ۹۲ همچنان ادامه دارد و تغییرات رخ داده در فضای اقتصادی منجر به بروز تحرک خاصی در این زمینه نشده است و این امر باعث بروز نگرانی‌هایی درخصوص آینده این صنعت مهم و بنیادی در اقتصاد ایران شده است. فعالان حوزه فلزات و فولاد معتقدند این بازار مادامی که تحرکی در بخش هزینه‌های عمرانی یا بخش مسکن رخ ندهد از رکود خارج نخواهد شد. با این حال با رسیدن به پایان دوره دولت یازدهم هنوز امیدی به خروج مسکن از شرایط موجود نیست و در عین حال دولت منابع لازم را برای تخصیص بیش از ۴۰ تریلیون تومان اعتبار برای بخش عمرانی در اختیار ندارد.

در این رابطه رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد با اشاره به امتداد رکود از ۹۲ تا به امروز گفت: رکود روز به روز سنگین‌تر شده که البته دلایل خاصی برای این موضوع وجود دارد؛ از جمله دلایل طولانی شدن رکود، این بود که بعد از دولت دهم دیدگاه‌ها نسبت به بخش مسکن و ساختمان عوض شد. به‌عنوان مثال، مجموعه مسکن مهر از اولویت کار دولت خارج شد و از طرفی عدم فروش واحدهای خالی و عدم رشد قیمت مسکن، سرمایه‌ها را به سمت بورس اوراق بهادار برد و سرمایه‌ها عملا از این بخش خارج شدند.محمد آزاد گفت: توقف خرید و فروش و حتی افت قیمت مسکن هم روی انبوه‌سازان و هم روی بساز بفروش‌ها موثر بود و صنعت ساختمان‌سازی در حد بازسازی و نوسازی افت کرد. از آنجا که با کاهش ساخت و ساز مصرف آهن و فولاد نیز کم می‌شود بخشی از دلیل رکود در صنعت فولاد نیز همین بود. به گفته وی اصولا با رونق ساختمان‌سازی در خیلی از صنایع تحرک و رشد مشاهده می‌شود و صنایع بسیاری از رکود در صنعت ساختمان لطمه خوردند.

آزاد افزود: به‌رغم تلاش دولت و بخش‌خصوصی نشانه‌هایی مبنی بر توقف رکود نمی‌بینیم درحالی‌که برای تحرک بخشی به بازارها باید رکود متوقف شود. به گفته وی تنها کاری که دولت می‌کند تلاش زیادی است که در حوزه صادرات فولاد انجام می‌دهد به‌طوری‌که در حال حاضر برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌ها بخش عمده‌ای از تولید فولاد با قیمت پایین صادر می‌شود.وی صادرات با قیمت ارزان را یکی از استراتژی‌های مرسوم صادراتی در دنیا خواند و گفت: در حال حاضر چین بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده فولاد و آهن در دنیا است. به گفته وی بیش از ۵/ ۱ میلیارد تن فولاد در سال در دنیا تولید می‌شود که ۸۵۰ میلیون تن آن را تنها چین تولید می‌کند و عملا نصف تولید آهن و فولاد دنیا را بر عهده دارد. در عین حال خود با مصرف ۷۲۰ میلیون تن آهن و فولاد بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده دنیا است و ۱۲۰ میلیون تن مازاد مصرف داخلی دارد که برای سرپا نگه داشتن کارخانه‌ها و حفظ بازار کار و نگه داشتن بازار جهانی پایین‌تر از قیمت جهانی آن را عرضه می‌کند و به نوعی تن به دامپینگ می‌دهد.

آزاد افزود: ایران با صادرات ۵ میلیون تنی در برابر این حجم عظیم صادرات باید جانب احتیاط را نگه دارد، اما متاسفانه شاهد عرضه تولیدات خود زیر قیمت فروش داخلی هستیم که باعث تاسف است و از طرفی در حالی‌که تولید‌کنندگان داخلی ما نیاز به ورق دارند، فولاد مبارکه ورق را زیر قیمتی که به تولید‌کنندگان عرضه می‌کند در بازار جهانی صادر می‌کند. این در حالی است که تولید‌کنندگان خواهان خرید کالای مورد نیاز خود به نرخ صادراتی هستند، اما تمرکز تولید‌کننده ما روی حفظ بازار جهانی است.وی گفت: این مشکلات وجود دارد و دلیل ارزان صادر کردن حفظ تولید و رونق کارخانه‌ها است. تولید‌کنندگان با توجه به شرایط رکودی نمی‌توانند محصول خود را در داخل بفروشند و اگر در داخل شاهد ایجاد رونق باشیم تولید‌کننده هم صادرات را پوشش می‌دهد و هم روی فروش داخلی حساب باز کرده و همزمان هر دو را پوشش می‌دهد.آزاد درخصوص مالیات در صنعت فولاد گفت: صادرکنندگان این امتیاز را دارند که مالیات ندهند، اما درخصوص صادرات سنگ‌آهن و خام‌فروشی آن صادرات به نوعی ضربه به اقتصاد است و امتیاز محسوب نمی‌شود؛ چراکه منابع طبیعی خام سرمایه کشور محسوب می‌شوند و باید نسبت به صادرات آن حساسیت بیشتری داشته باشیم.

آزاد به لزوم تاسیس کارخانه‌های فرآوری در کنار معادن تاکید کرد و گفت: کنسانتره، گندله و مواد فرآوری شده معدنی می‌توانند ارزش افزوده منابع خام ما را بالا ببرند و می‌توانیم در صورت عدم نیاز به این مواد در داخل اقدام به صادرات کنیم. در حال حاضر سنگ‌آهن را ۵۰ دلار صادر و شمش فرآوری شده آن را ۳۰۰ دلار وارد می‌کنیم.رئیس اتحادیه آهن و فولاد کشور گفت: ما باید به منابع خودمان اتکا داشته باشیم و واردات هر آنچه را که در داخل توان تولید آن را داریم ممنوع کنیم. ممنوعیت به معنای بستن دروازه‌های کشور نیست، بلکه می‌توان با استفاده حساب شده از ابزار تعرفه‌ها کاری کنیم که کالای داخلی ارزان تر و به صرفه‌تر از کالای خارجی تمام شودو واردات به نفع کسی نباشد.آزاد بر حمایت دولت از صنایع در قالب یارانه‌ها تاکید کرد و افزود: دولت باید برای صنایع سهمیه قائل شود و سهمی از انرژی را به آن اختصاص دهد.سهم فعلی خوب است، اما کافی و موثر نیست.صنایع باید این حمایت را احساس کنند. همان‌طور که کشورهای دیگرهمچون چین تمام قد و با قدرت از صنایع خود دفاع می‌کنند. وی پیش بینی مثبتی از آینده صنعت فولاد کرد و گفت: اگر سیاست‌های دولت تغییر کند شاهد رشد صنایع به‌خصوص فولاد خواهیم بود.فولاد بعد از نفت دومین صنعت زیرساخت و پیشران کشور است و می‌توانیم بعد از صنایع نفت به فولاد اتکا کنیم. دولت باید همه تلاش خود را در مسیر سر پا نگه داشتن این صنعت با استفاده از ابزار‌های تعرفه، یارانه و عدم خام‌فروشی بکند تا این صنعت سر پا بماند.